Adam Franciszek Jaźwiecki

---

Życiorys

Podczas I wojny światowej Adam Franciszek Jaźwiecki był aktywnym uczestnikiem Legionów Polskich. Po zakończeniu walk rozpoczął swoje artystyczne kształcenie, uczęszczając do prywatnych szkół malarstwa i rysunku. W 1928 roku podjął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie uczył się pod kierunkiem uznawanych nauczycieli, takich jak Fryderyk Pautsch oraz Teodor Axentowicz. Związany z pewnymi nieporozumieniami w kontekście wystawy podyplomowej, został relegowany z uczelni, podobnie jak jego koledzy Stanisław Osostowicz i Leopold Lewicki. Mimo przeciwności losu, ukończył Akademię w 1933 roku.

Okres międzywojenny był dla Jaźwieckiego czasem intensywnej twórczości. Wówczas malował obrazy batalistyczne, pejzaże oraz portrety. Zajmował się także autolitografią, co wzbogacało jego artystyczny dorobek.

Po rozpoczęciu okupacji hitlerowskiej w 1939 roku, Adam został skierowany do pracy w obozie przejściowym na ulicy Wąskiej w Krakowie. Tam zaangażował się w pomoc dla uwięzionych, organizując ucieczki oraz produkując kenkarty, dokumenty, które były kluczowe dla wielu osób próbujących ocalić swoje życie.

Jednak w drugiej połowie 1942 roku miał miejsce dramatyczny zwrot: z powodu denuncjacji został aresztowany i osadzony w areszcie na Montelupich. 1 grudnia 1942 roku, po brutalnym transporcie, trafił do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie pracował w kartoflarni, a później w malarni obozowej. Jego pobyt w Auschwitz trwał do 12 marca 1943 roku, po czym został przeniesiony do KL Gross-Rosen. Tam także nie zagrzał miejsca, gdyż już 22 kwietnia 1943 roku ponownie został przetransportowany, tym razem do Sachsenhausen.

Jaźwiecki przebywał w obozie w Oranienburgu zaledwie krótko, a 22 lipca 1944 roku został wywieziony do Halberstadt, gdzie znajdował się podobóz KL Buchenwald. Na początku maja 1945 roku, kiedy oboz przeprowadzono ewakuację, jeńcy zostali wyzwoleni w rejonie Zwonitz. Po powrocie do Krakowa Adam udało się uratować część jego artystycznych prac, które tworzył podczas niewoli; portretował współwięźniów i samego siebie. Zachowana została kolekcja 113 obrazów, które w późniejszym czasie przekazano do muzeum w Oświęcimiu.

W 1945 roku, ze względu na ciężką chorobę, Jaźwiecki opuścił Kraków. Jego zdrowie, dramatycznie osłabione przez gruźlicę, doprowadziło do przeprowadzki do Świdnicy, gdzie zmarł. Obecnie spoczywa na cmentarzu Rakowickim, gdzie jego pamięć jest pielęgnowana przez kolejne pokolenia.

Ordery i odznaczenia

Adam Franciszek Jaźwiecki, znany z aktywnego uczestnictwa w historii Polski, został odznaczony wieloma honorami. Wśród nich znajduje się Krzyż Niepodległości, który został mu przyznany 13 kwietnia 1931 roku. Otrzymał to wyróżnienie „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

---

Oceń: Adam Franciszek Jaźwiecki

---