Andrzej Franaszek

Kultura i sztuka

Andrzej Franaszek, urodzony 28 kwietnia 1971 roku w Krakowie, to postać znana na polskiej scenie literackiej. Jest to nie tylko literaturoznawca, ale również krytyk literacki i pisarz. Franaszek pełni rolę członka redakcji „Tygodnika Powszechnego”, co podkreśla jego aktywne zaangażowanie w współczesną kulturę literacką w Polsce.

Oprócz jego pracy w redakcji, Franaszek jest również współpracownikiem Programu Drugiego Polskiego Radia oraz TVP Kultura, co pokazuje jego szeroki zakres działalności w mediach.

Jako sekretarz Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta, jego wkład w rozwój literatury i promocję ważnych dzieł literackich jest nieoceniony.

Życiorys

Andrzej Franaszek jest absolwentem polonistyki naUniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych. Jego rozprawa doktorska nosiła tytuł „Kategorie negatywne w literaturze polskiej po roku 1989. Rekonesans”, a została obroniona w 2011 roku. Aktualnie pełni funkcję adiunkta w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie.

W latach 2004–2005 Andrzej Franaszek był członkiem jury Nagrody Nike. Jego aktywność obejmuje również uczestnictwo w programach literackich emitowanych w TVP Kultura, takich jak: „Czytelnia”, „Czytanie to awantura”, a także „Sztuka czytania”. Franaszek angażuje się również w działalność Programu Drugiego Polskiego Radia, gdzie brał udział w audycjach takich jak „Życie na miarę literatury” i „Dwukropek”. Poza tym jest pracownikiem Fundacji im. Zbigniewa Herberta oraz sekretarzem Nagrody jego imienia. Jako członek PEN-Clubu, Franaszek aktywnie wspiera literackie inicjatywy.

W swojej pracy naukowej Andrzej Franaszek koncentruje się na twórczości współczesnych poetów polskich, w szczególności Zbigniewa Herberta. Jego publikacje dotyczące tego autora to m.in. „Ciemne źródło”, wydane przez „Puls” w Londynie w 1998 roku oraz wznowione w 2008 roku, a także antologia „Poznawanie Herberta” opracowana w latach 1998–2000. Dodatkowo bada również dorobek Czesława Miłosza, czego dowodem są takie dzieła jak „Traktat moralny” oraz „Traktat poetycki”, opublikowane w 1996 roku przez Wydawnictwo Literackie. Franaszek miał również przyjemność pisać przedmowę w książce „Lekcja Literatury z Czesławem Miłoszem”, w której współautorem jest Aleksander Fiut. Dalsze jego prace dotyczą biografii Miłosza, wydanej przez Wydawnictwo Znak w 2011 roku.

Aktualnie Andrzej Franaszek mieszka w Krakowie, gdzie kontynuuje swoją działalność literacką oraz naukową.

Opublikowane książki

Andrzej Franaszek jest autorem wielu znaczących dzieł literackich. Oto lista jego publikacji:

  • Ciemne źródło. O twórczości Zbigniewa Herberta, Puls, Londyn 1998; drugie wydanie: Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, ISBN 978-83-240-0998-5,
  • Poeci czytają Herberta (autor opracowania), Wydawnictwo a5, Kraków 2009, ISBN 978-83-612-9813-7,
  • Przepustka z piekła. 44 szkice o literaturze i przygodach duszy, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010, ISBN 978-83-240-1398-2,
  • Miłosz. Biografia, Wydawnictwo Znak, Kraków 2011, ISBN 978-83-240-1614-3; drugie wydanie: Wydawnictwo Znak, Kraków 2024, ISBN 978-83-240-6886-9,
  • Herbert. Biografia (dwa tomy: Niepokój i Pan Cogito), Wydawnictwo Znak, Kraków 2018, ISBN 978-83-240-5376-6, ISBN 978-83-240-6886-9,
  • Gwiazda Piołun. Opowieści o poezji, podróżowaniu i przyjaźni, Wydawnictwo Znak, Kraków 2022, ISBN 978-83-240-6425-0.

Wybrane scenariusze filmów dokumentalnych

Wśród najciekawszych produkcji filmowych dokumentalnych znajdują się dzieła, które w sposób szczególny ukazują ważne postacie oraz wydarzenia historyczne. Oto wybrane tytuły, które w znaczący sposób przyczyniły się do zatrzymania w pamięci wielu istotnych wątków:

  • Zwyczajna dobroć. O Jerzym Turowiczu (1998), reż. Maria Zmarz-Koczanowicz,
  • Czarodziejska góra. Amerykański portret Czesława Miłosza (2000), reż. Maria Zmarz-Koczanowicz,
  • Pokolenie ‘89 (2002), reż. Maria Zmarz-Koczanowicz,
  • Profesor. O Leszku Kołakowskim (2005), reż. Maria Zmarz-Koczanowicz,
  • Miłosz (2013).

Nagrody

Andrzej Franaszek, utalentowany pisarz i biograf, zdobył liczne nagrody i wyróżnienia, które podkreślają jego wpływ na polską literaturę. Oto niektóre z jego najważniejszych osiągnięć:

  • 1999 – Nominacja do Nagrody Literackiej Nike za książkę Ciemne źródło,
  • 2011 – Nagroda Krakowska Książka Miesiąca za Miłosz. Biografia (Wydawnictwo Znak, Kraków 2011),
  • 2011 – Nagroda Fundacji im. Kościelskich,
  • 2012 – Finał Nagrody Literackiej Nike oraz Nagroda Nike Czytelników „Gazety Wyborczej” za książkę Miłosz. Biografia,
  • 2013 – Nagroda im. Kazimierza Wyki,
  • 2013 – Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za książkę Miłosz. Biografia,
  • 2019 – Nagroda Miasta Krakowa.

Te osiągnięcia dowodzą nie tylko literackiej biegłości Franaszka, ale także jego zdolności do oddania ducha biograficznych postaci, których życie badał.

Oceń: Andrzej Franaszek

★★★★★
Średnia ocena:4.48 Liczba ocen:18