Jan Wojtyga, znany również jako Ян Янович Войтыга, to postać, która pozostawiła swój ślad w historii ruchów komunistycznych w Polsce i Rosji. Urodził się w 1894 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył tragicznie 21 sierpnia 1937 roku.
Był on nie tylko aktywistą komunistycznym, ale również długoletnim redaktorem kilku wpływowych czasopism, w tym „Głosu Komunisty”, „Żołnierza Polskiego” oraz „Przeglądu Komunistycznego”. Jego praca redakcyjna miała znaczący wpływ na kształtowanie opinii publicznej wśród zwolenników ideologii komunistycznej.
Wojtyga pełnił także rolę funkcjonariusza w radzieckich służbach bezpieczeństwa takich jak GPU i NKWD, gdzie pracował w miastach takich jak Moskwa, Kijów oraz Charków w latach 1926–1937.
Życiorys
Jan Wojtyga był postacią o bogatej historii związanej z polskimi ruchami rewolucyjnymi. W ramach Polskich Drużyn Strzeleckich uczestniczył w wielu działaniach, które kształtowały ówczesną sytuację polityczną. Jego życie osobiste i zawodowe było naznaczone tragizmami, w tym więzieniem w latach 1913–1916, które miało ogromny wpływ na jego dalsze losy.
Po rewolucji lutowej Wojtyga znalazł się w Moskwie, gdzie rozpoczął pracę w redakcji „Echa Polskiego”, a jego zaangażowanie polityczne przyczyniło się do przynależności do PPS – Frakcji Rewolucyjnej oraz Rewolucyjnego Czerwonego Pułku Warszawskiego.
W 1918 roku stał się członkiem Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików), a rok później dołączył do moskiewskiej grupy Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W międzyczasie, od marca do lipca 1919 roku, Wojtyga pełnił funkcję dowódcy plutonu artylerii, a od sierpnia do grudnia 1919 roku był komisarzem w 2. baterii 2. dywizjonu artylerii lekkiej Zachodniej Dywizji Strzelców.
Od stycznia do lipca 1920 roku Wojtyga działał jako kierownik sekcji polskiej Wydziału Redakcyjno-Wydawniczego Biura Zakordonowego Rady Wojskowo-Rewolucyjnej 12. Armii. Później przeszedł na stanowisko referenta Biura Polskiego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii (bolszewików) Ukrainy, gdzie zajmował się sprawami jeńców wojennych.
W latach 20-tych aktywnie uczestniczył w życiu wydawniczym, będąc członkiem redakcji takich publikacji jak „Głos Komunisty”, „Żołnierz Polski” oraz „Przegląd Komunistyczny”. Ponadto, był częścią kolegium wydawnictwa Wydziału Polskiego Zarządu Politycznego Frontu Południowo-Zachodniego.
W latach 1921–1923 Wojtyga sprawował obowiązki sekretarza redakcji „Trybuny Komunistycznej” oraz sekretarza delegacji sowieckiej w komisji mieszanej do spraw repatriacji. Jego edukacja w Instytucie Dziennikarstwa pozwoliła mu na rozwinięcie kariery w obszarze mediów komunistycznych.
W 1924 roku, powracając do Polski, podjął działalność w Komitecie Okręgowym Komunistycznej Partii Robotniczej Polski Górnego Śląska, przyjmując pseudonim 'Mieczysław Przetorski’. Niestety, w tym samym roku został aresztowany w Katowicach i skazany na 2 lata więzienia. Po odbyciu kary, w 1926 roku, Wojtyga wrócił do ZSRR.
Pracował jako funkcjonariusz GPU i w Komisariacie Ludowych Spraw Wewnętrznych ZSRR w Moskwie, Kijowie i Charkowie. Jego życie zakończyło się tragicznie, gdy 14 maja 1937 roku został aresztowany pod zarzutem „uczestnictwa w kontrrewolucyjnej organizacji terrorystycznej”. Skazany na śmierć, został rozstrzelany 21 sierpnia 1937 roku i pochowany na Cmentarzu Dońskim.
Zrehabilitowany 4 kwietnia 1956 roku przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR, Wojtyga został uznany za ofiarę represji stalinowskich, co ukazuje tragiczne konsekwencje politycznych napięć tamtych lat.
Przypisy
- a b c d Redaktorzy i autorzy prasowi. [dostęp 23.07.2017 r.]
- a b Мартиролог жертв политических репрессий, расстрелянных и захороненных в Москве и Московской области в 1918-1953 гг.. [dostęp 23.07.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Łukasz Gibała | Grzegorz Lipiec (polityk) | Hersz Bauminger | Roman Mayzel | Sidonia Jędrzejewska | Andrzej Jaeschke | Emil Wojtaszek | Kazimierz Studentowicz | Jan Fróg | Mikołaj Budzanowski | Konrad Berkowicz | Władysław Starzak | Krystyna Wawrzynowicz | Andrzej Pogonowski | Zbigniew Skolicki | Leon Karliński | Barbara Nowak (kurator) | Witold Dzielski | Józef Haller (zm. 1850) | Włodzimierz LejczakOceń: Jan Wojtyga