Marek Grela

---

Życiorys

Marek Grela ukończył IX Liceum Ogólnokształcące w Krakowie, gdzie zdał maturę. W 1972 roku uzyskał dyplom na Wydziale Handlu Zagranicznego w Szkole Głównej Planowania i Statystyki, a pięć lat później obronił doktorat w Instytucie Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. W 1990 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, a jego praca dotyczyła tematu: Polska a stosunki Wschód-Zachód w latach osiemdziesiątych.

Swoją karierę zawodową zainaugurował w 1972 roku w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, gdzie pracował w Departamencie Studiów i Programowania. Brał czynny udział w negocjacjach na Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, która odbyła się w Helsinkach oraz w Genewie w latach 1973–1975. W latach 1977–1981 pełnił funkcję II sekretarza ambasady PRL w Madrycie.

W okresie od grudnia 1981 do 1989 roku prowadził działalność naukową w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych, a także w Institute of East-West Security Studies w Nowym Jorku (1983–1984). Dodatkowo, był sekretarzem naukowym Komitetu Badań nad Pokojem Polskiej Akademii Nauk oraz doradcą polskiej delegacji podczas konferencji KBWE w Wiedniu (1987–1988).

Od 1989 roku powrócił do pracy w MSZ, gdzie funkcjonował jako doradca ministra oraz wicedyrektor Departamentu Instytucji Europejskich. W tej roli brał udział w negocjacjach dotyczących układu stowarzyszeniowego Polski z Wspólnotami Europejskimi. Uczestniczył także w misjach obserwacyjnych ONZ w Namibii w 1989 oraz w Nikaragui w 1990 roku. W latach 1991–1996 był radcą-ministrem, a później chargé d’affaires ambasady RP w Dublinie.

Po powrocie do kraju, od 17 września 1996 do 31 grudnia 1996 roku piastował stanowisko dyrektora generalnego MSZ, a następnie pełnił funkcję wiceministra spraw zagranicznych do końca grudnia 1997 roku. W latach 1998–2002 reprezentował Polskę jako stały przedstawiciel (ambasador) przy Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz przy Światowym Programie Żywnościowym (WFP) w Rzymie.

W kwietniu 2002 roku objął urząd ambasadora RP przy Wspólnotach Europejskich, a wraz z podpisaniem traktatu akcesyjnego został pierwszym stałym przedstawicielem (ambasadorem) RP przy Unii Europejskiej. Funkcję tę sprawował do 31 sierpnia 2006 roku.

Od 2006 do 2012 roku pracował jako dyrektor odpowiedzialny za relacje transatlantyckie, Amerykę Łacińską oraz walkę z terroryzmem w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej w Brukseli. Następnie pełnił rolę głównego doradcy w europejskiej służbie dyplomatycznej (Europejska Służba Działań Zewnętrznych). Od 2013 roku działa jako konsultant ds. europejskich oraz współpracownik krajowych i zagranicznych instytucji zajmujących się badaniami międzynarodowymi.

Zasiadał w radzie Fundacji Aleksandra Kwaśniewskiego „Amicus Europae”. Jest członkiem Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego oraz doradcą dyplomatycznym Krajowej Izby Gospodarczej. Aktualnie pracuje jako profesor w Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie.

Marek Grela jest autorem licznych publikacji naukowych z zakresu międzynarodowych stosunków politycznych oraz gospodarczych. Włada wieloma językami obcymi, w tym angielskim, hiszpańskim, francuskim i rosyjskim. Prywatnie jest synem Zenona, żonaty z Anną Grelą, ma dwoje dzieci – Agnieszkę oraz Tomasza.

Odznaczenia

Oto wykaz odznaczeń i wyróżnień, które zostały przyznane Markowi Greli:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1997),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2012),
• Order Podwójnego Białego Krzyża III klasy (Słowacja, 1998).

Publikacje książkowe

Marek Grela to autor wielu znaczących publikacji książkowych dotyczących polityki międzynarodowej oraz reakcji zagranicznych na kluczowe wydarzenia w Polsce.

Wśród jego prac znajduje się:

• Marek Grela: Oficjalne reakcje zagraniczne na wydarzenia w Polsce 1 sierpnia 1980 – 13 grudnia 1981: dokumenty. Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 1982, s. 192. OCLC 838634289,
• Marek Grela: Oficjalne reakcje zagraniczne na wydarzenia w Polsce 13 grudnia 1981 – 31 grudnia 1982: dokumenty (w wyborze). Cz. 1–2. Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 1984, s. 155. OCLC 838561309,
• Marek Grela: Polska a stosunki Wschód – Zachód w latach osiemdziesiątych. Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 1989, s. 192. OCLC 69474762,
• Marek Grela, Zdzisław Rapacki: Partnerstwo wschodnie Unii Europejskiej. Warszawa: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, 2016, s. 196. ISBN 978-83-64614-26-2.

Jego prace są istotne dla zrozumienia kontekstu historycznego i politycznego w latach 80. XX wieku, szczególnie w odniesieniu do zmian w polityce zagranicznej Polski.

---

Oceń: Marek Grela

---