Maria Dulęba

---

Życiorys

Maria Dulęba pochodziła z rodziny szlacheckiej, która nosiła herb Alabanda. Była córką Adolfa Antoniego Dulęby, ur. w 1857, zmarłego w 1926 roku, oraz Michaliny Teofili, z domu Seuchter, która zmieniła nazwisko na Misiołek po śmierci. Miała brata, Henryka, który zmarł w 1961 roku. Uczyła się w żeńskim gimnazjum, gdzie zdobywała pierwsze doświadczenia artystyczne.

Jej debiut teatralny odbył się w 1902 roku w Teatrze Miejskim w Krakowie, gdzie zagrała rolę Sylwetty w sztuce Romantyczni. Po roku 1906 rozpoczęła karierę w teatrach warszawskich, gdzie występowała m.in. w Polskim (od 1913 do 1918, oraz w latach 1947-1959), Reducie (1919-1921), Rozmaitości oraz w Narodowym (1924-1939). W sumie w jej dorobku artystycznym znajduje się ponad 300 ról teatralnych oraz 14 ról filmowych.

W 1920 roku Dulęba angażowała się w pracę w świetlicach oraz w teatrach żołnierskich w trakcie wojny polsko-bolszewickiej, co pokazuje jej zaangażowanie w życie społeczne i kulturalne kraju. Po wojnie pełniła również funkcje pedagogiczne. W roku akademickim 1929/30 nauczała gry scenicznej w Oddziale Dramatycznym Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, a w latach 1936-1939 prowadziła wykłady w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej. Po II wojnie światowej wykładała w Studium Dramatycznym przy Starym Teatrze w Krakowie oraz w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej (później PWST) w Warszawie w latach 1947-1952.

W czasie niemieckiej okupacji Maria Dulęba pracowała jako kelnerka w restauracji „Arina”, która znajdowała się przy ul. Mazowieckiej 5. Mimo licznych propozycji, nie zgodziła się na występy w warszawskich teatrach jawnych, co świadczy o jej sporej determinacji i odwadze. W 1955 roku została uhonorowana Nagrodą Państwową I stopnia za całość swojej działalności artystycznej.

W życiu osobistym była trzykrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był dziennikarz Jan Piotrowski, kolejnym inż. Henryk Liefeldt, a ostatnim pisarz Julian Wołoszynowski. Maria Dulęba zmarła w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Aleja Zasłużonych-1-97).

Filmografia

Filmografia Marii Dulęby obejmuje szereg znaczących ról, które miały istotny wpływ na historię polskiego kina. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz jej osiągnięć filmowych:

• 1911: Meir Ezofowicz jako Młoda karaitka Gołda,
• 1912: Przesądy jako hrabianka Lidia,
• 1913: Wykolejeni jako Władka,
• 1913: Obrona Częstochowy jako Oleńka Billewiczówna,
• 1914: Słodycz grzechu jako Dora,
• 1914: Bóg wojny jako Maria Walewska,
• 1917: Bestia jako Sonia,
• 1918: Mężczyzna jako Maria, siostra Borowskiego,
• 1921: Za winy brata jako Helena Korycka,
• 1924: O czym się nie mówi jako Gwozdecka,
• 1933: Dzieje grzechu jako matka,
• 1939/1941: Żona i nie żona.

Każda z tych produkcji przyczyniła się do kształtowania jej kariery i rozwoju sztuki filmowej w Polsce.

Ordery i odznaczenia

Maria Dulęba otrzymała wiele odznaczeń i wyróżnień, które potwierdzają jej zasługi i wkład w rozwój kraju. Do najważniejszych z nich należą:

• Order Sztandaru Pracy II klasy, przyznany 22 lipca 1949,
• Złoty Krzyż Zasługi, którym uhonorowano ją dwukrotnie: pierwszy raz 9 listopada 1932, a drugi 13 listopada 1953,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, wręczony 19 stycznia 1955.

---

Oceń: Maria Dulęba

---