Witold Wyspiański

---

Życiorys

Witold Wyspiański, uzdolniony nauczyciel oraz działacz, ukończył studia z zakresu biologii, geologii i mineralogii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po zdobyciu wykształcenia, związał swoje życie zawodowe z krakowskim gimnazjum, gdzie uczył biologii. W owej trudnej epoce I wojny światowej zaangażował się w organizację Drużyn Bartoszowych, aktywując się na terenie Małopolski.

W 1919 roku przeprowadził się do Sosnowca, gdzie podjął pracę w Gimnazjum im. Stanisława Staszica oraz Gimnazjum im. Stanisława Wyspiańskiego. Odgrywał też istotną rolę w lokalnych organizacjach, takich jak Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego w Zagłębiu Dąbrowskim (1923–1939) oraz Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, gdzie od 1926 roku był członkiem zarządu głównego.

W latach 1927–1930 przewodniczył okręgowemu Związkowi Nauczycielstwa Polskiego Szkół Średnich. Po tym okresie, aż do wybuchu II wojny światowej, znów brał udział w działalności okręgowego ZNP. W latach 30. aktywnie uczestniczył w Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1936 objął stanowisko wiceprezesa Koła Polskiego Związku Myśli Wolnej, a także był jednym z założycieli Towarzystwa Naukowego Zagłębia Dąbrowskiego.

W 1938 roku miał istotny wpływ na działalność Klubu Demokratycznego w Sosnowcu, którego został prezesem. Kolejny rok przyniósł mu przynależność do Stronnictwa Demokratycznego. Po wojnie, w 1941 roku, zmienił miejsce zamieszkania, przenosząc się z terenów wcielonych do III Rzeszy do Krakowa. Tam zaangażował się w Polskiej Partii Robotniczej i Robotniczej Partii Polskich Socjalistów.

Na dzień 2 maja 1944 roku, Wyspiański został przewodniczącym konspiracyjnej Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie, a po zakończeniu działań wojennych, pełnił funkcję wiceprzewodniczącego WRN oraz kuratora krakowskiego okręgu szkolnego. Jako przedstawiciel Polskiej Partii Socjalistycznej, zasiadał w Krajowej Radzie Narodowej.

Dodatkowo, Witold Wyspiański był aktywnym wolnomularzem. W 1924 roku współorganizował lożę „Staszic” w Sosnowcu; przez wiele lat piastował tam ważne funkcje, w tym dozorcę i przewodniczącego oraz mówcę. Podczas II wojny światowej związał się z tajną lożą „Przesąd Zwyciężony” w Krakowie.

Wyspiański był synem Antoniego oraz bratankiem Franciszka Wyspiańskiego, a także kuzynem znanego artysty Stanisława Wyspiańskiego. Po śmierci spoczął na cmentarzu Rakowickim. Od 1964 do 1991 roku był patronem technikum elektrycznego w Dobczycach, które obecnie nosi nazwę Zespół Szkół im. ks. Józefa Tischnera.

---

Oceń: Witold Wyspiański

---