Wincenty Łoś

---

Rodzina

Wincenty Łoś pochodził z rodziny, która posługiwała się herbem Dąbrowa. Był synem Adama (1824–1892) oraz Euzebii Kirchmayer (1834–1909), która była córką Wincentego Antoniego Kirchmayera (1791–1857), znanego bankiera, od którego otrzymał swoje imiona. Rodzina tego pisarza miała znaczący wpływ na życie polityczne i społeczne ówczesnego kraju.

Dziadek Wincentego, Feliks Ignacy (1791–1831), dziedzic Jurowa, stracił życie pod Modlinem. Jego pradziadek, również Feliks Ignacy (1761–1795), został uhonorowany tytułem hrabiowskim. W rodzinie Wincentego było również dwóch braci oraz dwie siostry. Irena była kanoniczką berneńską, natomiast druga siostra, Maria, wyróżniała się jako powieściopisarka i nowelistka. Używała pseudonimu „Alces” i wyszła za mąż za barona Stanisława von Hagen Schwerina, właściciela dóbr Wielkie Oczy w powiecie lubaczowskim. Wincenty miał także brata Witolda, który pełnił służbę jako porucznik w rezerwie ułanów wojsk austriackich.

7 lipca 1884 roku, w Osuchowie, Wincenty ożenił się z Aleksandrą Jasieńską. W skład jego majątków ziemskich wchodził Ożarów. Swoje dzieła literackie publikował w renomowanych czasopismach, takich jak „Słowo”, „Ateneum”, „Niwa” oraz „Gazeta Lwowska”. Po zakończeniu życia, znalazł wieczny spoczynek na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie został pochowany w kwaterze X, w wschodnim rzędzie po prawej stronie Sióstr Bożej Miłości.

Twórczość

Wincenty Łoś to postać, która odegrała znaczącą rolę w dziejach polskiej literatury. Jako kolekcjoner i miłośnik sztuki, miał na swoim koncie wiele osiągnięć literackich. Wśród jego dorobku literackiego można wyróżnić szereg znakomitych publikacji, które zyskały uznanie i wartości edukacyjne. Do najciekawszych z nich należą:

• „Dzisiejsze małżeństwa” (wyd. 1884, Kraków),
• „Hrabia starosta” tom 1, tom 2 (1885),
• „Jędrzek” (1890),
• „Linoskoczka” (wyd. Warszawa, 1891),
• „Wczorajsi” (1892-1896),
• „Nokturn Szopena” (1892),
• „Przy naszych dworach” (1895),
• „Z różnych pułków” tom 1, tom 2 (1893),
• „Hrabina : nemezys życia” (1895),
• „Aktorka” (1896),
• „Intrygantka” (1893),
• „Zięciowie domu Kohn et Cie” w serii Świat i Finanse tom 1, tom 2 (1892),
• „Ostatni burgrabia” (1896),
• „Wizerunki Króla Stanisława Augusta” (1876),
• „Rezydent mojej ciotki” (1896),
• „Tajemnica piątego pułku węgierskich huzarów” (Warszawa, 1891),
• „1780 : obraz dramatyczny w 5 aktach” (Kraków, 1875),
• „Swat” (1895),
• „Nera Polacca” (1894),
• „Rezydenci” (1896),
• „High-life doktor” (1896),
• „Ostatni” (1896),
• „Historyczne to i owo” (1896, II wyd. 1899),
• „Ze Starżów pani Appelstein” tom 1, tom 2 (II wyd. 1896-97),
• „Drugie życie pani Appelstein” tom 1, tom 2 (1897),
• „Niedyskrecja” (wyd. II 1896),
• „Panna Staryńska” (1897),
• „Portret pięknej Pani” (wyd. II 1896),
• „Kaprys hrabianki” (wyd. II 1897),
• „Wielka Icheda” (1898),
• „Z pracowni naszych mistrzów” (1897, wyd. II 1898).

Oprócz tego, Łoś wydał także pamiętniki Stanisława Małachowskiego w 1885 roku. Jego twórczość charakteryzuje się nie tylko różnorodnością tematyczną, ale także głęboką werwą żołnierską — szybką, pełną energii akcją, bogatą w gawędy oraz osobiste obserwacje autora.

---

Oceń: Wincenty Łoś

---