Stanisław Żeleński (aktor)

---

Życiorys

Stanisław Żeleński urodził się w rodzinie, którą tworzyli Tadeusz Boya-Żeleński oraz Zofia z domu Pareńskiej. Już jako trzymiesięczne dziecko znalazł się na obrazie Stanisława Wyspiańskiego zatytułowanym „Macierzyństwo (Zofia Żeleńska karmiąca)” z 1905 roku, co niewątpliwie przyczyniło się do jego późniejszej artystycznej kariery. Absolwent gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie, w latach 1924–1926 kształcił się na oddziale dramatycznym w Konserwatorium Warszawskim. W 1926 roku złożył eksternistyczny egzamin aktorski w ZASP.

Wielką część swojego zawodowego życia spędził na scenach Teatru Polskiego w latach 1926–1929 oraz Ateneum w okresie 1929–1932. Kolejnym etapem były objazdy Teatru Wołyńskiego im. Juliusza Słowackiego w Łucku, w czasie gdy dyrektorem był Rodziewicz. Także w 1933 roku powrócił do Warszawy, gdzie występował w Teatrze Polskim i Teatrze Małym, a od sezonu 1934/35 zasilił również inne sceny TKKT, takie jak Narodowy. W latach 1936–1939 kontynuował swoją drogę artystyczną w Teatrze Polskim oraz Małym.

W okresie przedwojennym zaangażował się także w działalność Polskiego Radia, nagrywając płyty gramofonowe dla wytwórni „Syrena Record”. Po wybuchu drugiej wojny światowej pracował jako kelner, a podczas hitlerowskiej okupacji pełnił rolę kierownika sali w kawiarni „Yacht Club” w Warszawie.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej zyskał angaż w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi, jednak wkrótce powrócił do stolicy. Do emerytury w 1975 roku był aktorem Teatru Polskiego. Równocześnie, od 1949 do 1981 roku, brał udział w słuchowiskach Polskiego Radia. W ostatnich latach życia zmagał się z postępującą chorobą płuc, co wpłynęło na jego zdolność do gry aktorskiej.

W życiu prywatnym był mężem Janiny z Sokołowskich (1900–1992). Zmarł w warszawie, a jego ciało spoczęło w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 154b-2-22).

Filmografia

Filmografia Stanisława Żeleńskiego obejmuje szereg znaczących ról, które zapisały się w historii polskiego kina. Do najważniejszych z nich należą:

• 1936: Jadzia,
• 1950: Warszawska premiera jako Józef Sikorski, krytyk muzyczny,
• 1953: Żołnierz zwycięstwa jako generał Juan Gonzales.

Ordery i odznaczenia

Stanisław Żeleński, znany aktor, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, których lista jest dowodem na jego wkład w kulturę oraz rozwój sztuki teatralnej w Polsce.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 lipca 1955,
• Złoty Krzyż Zasługi, nadany 13 listopada 1953,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955.

Żeleński to nie tylko aktor, ale również osoba, której działalność doceniana była w obszerny sposób, co wyraża jego bogaty zbiór nagród i medali.

.mw-parser-output .familytree td{background:white;color:black}html.enable-dark-skin .mw-parser-output .familytree td{background:#303030;color:rgb(216,216,216)} _ _ _ _ Marcjan Żeleński (1804–1846) _ _ _ Kamilla Russocka _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Władysław Żeleński (1837-1921) _ _ _ Wanda z Grabowskich (1841-1904) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Izabela z Madeyskich (1878-1956) _ Stanisław Gabriel Żeleński (1873-1914) _ Edward Żeleński (1878-1910) _ Tadeusz Boy-Żeleński (1874-1941) _ Zofia z Pareńskich (1886-1956) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Waleria Cecylia Sroczyńska (1901-1992) _ Władysław Marceli Żeleński (1903-2006) _ Adam Marian Żeleński (1905-1963) _ Janina Sokołowska (1900-1992) _ Stanisław Żeleński (1905-1981) _ _ _ _ _

---

Oceń: Stanisław Żeleński (aktor)

---