Zbigniew Grabowski, urodzony 22 grudnia 1903 roku w Krakowie oraz zmarły 6 marca 1974 roku w Toronto, to postać o znaczącym wkładzie w polską kulturę. Był polskim publicystą, tłumaczem, anglistą oraz powieściopisarzem. Stanowił on część literackiego dziedzictwa poprzez swoje tłumaczenia powieści autorów angielskich i norweskich, które przyczyniły się do promocji tych dzieł w Polsce.
Jako syn Tadeusza Grabowskiego, znanego historyka literatury polskiej, Zbigniew miał nie tylko dostęp do bogatego dorobku literackiego swojego ojca, ale także inspirację do rozwijania własnej kariery w świecie literackim.
Życiorys
W swojej karierze Zbigniew Grabowski zyskał uznanie jako twórca literacki, w szczególności dzięki wydaniu powieści Ciszy lasu i twojej ciszy… w 1931 roku. Utwór ten spotkał się z bardzo pozytywnymi recenzjami i został klasyfikowany jako mocno oryginalna interpretacja doświadczeń nowego pokolenia. Jest on uważany za jeden z pierwszych polskich tekstów, które miały swoje źródło w twórczości Marcela Prousta.
Grabowski był również aktywnym współpracownikiem „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”. W jego dorobku znajduje się wiele prac dotyczących takich autorów jak Stevenson i Conrad, a także monografia o Walterze Paterze, która ukazała się w 1929 roku.
W ciągu swojej kariery pisał liczne recenzje oraz korespondencje z Anglii i Europy, które publikowane były w „Wiadomościach Literackich”. Warto zaznaczyć, że w drugiej połowie lat trzydziestych posługiwał się pseudonimem „Politicus” przy niektórych swoich tekstach.
W okresie II wojny światowej Grabowski pełnił funkcję kierownika programu w Polskim Radio w Londynie, a także pisał dla „Wiadomości Polskich”. W tym czasie opublikował również książkę Anglia – wyspa nieznana.
Po wojnie Grabowski zaangażował się jako jeden z współautorów dzieła zbiorowego Straty kultury polskiej 1939–1944, które zostało wydane w Glasgow w 1945 roku. Zawierało ono szkice wspomnieniowo-biograficzne na temat polskich twórców, którzy zmarli w trakcie wojny. Po zakończeniu działań wojennych zdecydował się na życie na emigracji.
W Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, gdzie cenzura miała duże znaczenie, informacje na temat Grabowskiego były szczególnie ograniczone. Jego nazwisko znalazło się na liście osób, które miały całkowity zakaz publikacji. Jak zaznaczył Tomasz Strzyżewski w swojej książce o peerelowskiej cenzurze, w notce informacyjnej z 1975 roku Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, cenzorzy mieli ściśle wytyczone zasady eliminacji nazwisk autorów przebywających na emigracji oraz ich twórczości z publikacji publicznych. Ostatecznie te zalecenia cenzorskie głosiły, aby „w stosunku do niżej wymienionych pisarzy, naukowców i publicystów przebywających na emigracji (w większości współpracowników wrogich wydawnictw i środków propagandy antypolskiej) należy przyjąć zasadę bezwarunkowego eliminowania ich nazwisk oraz wzmianek o ich twórczości…”
Przypisy
- Małgorzata M. Szpakowska, Wiadomości Literackie prawie dla wszystkich, Warszawa: W.A.B., 2012 r.
- Janusz J. Meissner, Pióro ze skrzydeł, wyd. II, Warszawa: Iskry, 1975 r., s. 104-105.
- Antoni A. Jawnuta, O Anglii i Anglikach, „Polska Walcząca”, 3 (4), Londyn, 25.01.1941 r.
- Strzyżewski 2015, s. 87.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Parys Filippi | Alicja Halicka | Józef Rychlik | Peter Grzybowski | Marian Friedmann | Sebastian Domagała | Janina Kamila Glanowska | Jakub Gierszał | Jacek Królik | Marian Szczyrbuła | Dominik Nowak | Mieczysław Węgrzyn (aktor) | Antonina Radwan | Stanisław Has | Zbigniew Kasprzak (rysownik) | Kali (raper) | Franciszek Turek | Stanisław Frenkiel | Stanisław Malik (szopkarz) | Rachela HolzerOceń: Zbigniew Grabowski (powieściopisarz)