Dom czynszowy Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych w Krakowie

---

Architektura

Dom czynszowy, będący dziełem Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, został zrealizowany w formie nieregularnej podkowy, co nadaje mu niepowtarzalny charakter. Wznosi się na pięciu kondygnacjach, gdzie parter przeznaczony jest na lokale handlowo-usługowe, a wyższe piętra oferują dwu- i trzypokojowe mieszkania.

Budynek dysponuje czterema klatkami schodowymi, w tym dwiema narożnymi, które są doświetlone naturalnym światłem, co znacznie poprawia komfort użytkowania. Dodatkowo, zapewniono również windy, co jest istotnym udogodnieniem dla mieszkańców.

Elewacje frontowe prezentują styl polskiej odmiany art déco, a ich estetyka wzbogacona jest wpływami ekspresjonizmu. Parter, traktowany jako cokół, obłożono elegancką cegłą klinkierową. Witryny lokali usługowych charakteryzują się prostokątnym kształtem i trójkątnym zamknięciem, a ich dekoracja w postaci miedzianych szprosów tworzy harmonijne romby i trójkąty.

Wyższe kondygnacje budynku zostały podzielone poziomymi pasami, co potęguje wrażenie solidności i elegancji. Zwieńczeniem konstrukcji jest wysoka attyka z gzymsem koronującym, ozdobiona ludowymi motywami w postaci klinkierowego romboidalnego fryzu. W centralnej części każdego z frontów zaprojektowano reprezentacyjne trójkątne wykusze, a narożniki akcentowane są przez trójkątne balkony.

Całość elewacji zachwyca kolorem różu indyjskiego, który wyraźnie kontrastuje z ciemnym klinkierem katowickim oraz białymi gzymsami, tworząc spójną i atrakcyjną wizualnie kompozycję.

Historia

Kamienica, o której mowa, została zbudowana w latach 1927-1929 jako dom czynszowy lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych. Architekt Wacław Nowakowski był projektantem tego wyjątkowego obiektu. W 2011 roku budynek przeszedł gruntowny remont elewacji, podczas którego skuto oraz odtworzono tynki według oryginalnych receptur. W trakcie renowacji poddano konserwacji również okładziny ceglane, sztukaterie, gzymsy, obramienia okienne oraz stolarkę bram wejściowych i witryn.

W dniu 31 grudnia 1992 roku kamienica została wpisana do rejestru zabytków, a jej znaczenie doceniane jest również w gminnej ewidencji zabytków.

W skrzydle budynku przy ulicy Sienkiewicza, na parterze, znajduje się Filia 22 publicznej Biblioteki Kraków. Ponadto, do skrzydła budynku przylegającego do Placu Inwalidów przeniósł się zakład fotograficzny, który istnieje tam od czasów III RP. Wcześniej znajdował się on przy ulicy Karmelickiej 50, a jego właścicielem był Paweł Bielec, fotograf oraz malarz, znany z autorstwa zdjęć Karola Wojtyły z 1938 roku. Obecnie, po zmianach pokoleniowych w rodzinie, firma funkcjonuje jako Bielec Art Studio.

---

Oceń: Dom czynszowy Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych w Krakowie

---