Nowa Wieś Narodowa

---

Historia

W rejonie, gdzie obecnie znajduje się Nowa Wieś Narodowa, istniała w okolicach roku 1200 wieś, która była integralną częścią Przegrodzia Krakowskiego. W podobny sposób jak Łobzów, wieś ta stanowiła źródło dochodu dla wójta. Po buncie wójta Alberta, zarówno Nowa Wieś, jak i Łobzów zostały skonfiskowane i przekazane królowi. Sytuacja ta zmieniła się w 1367 roku, kiedy to wieś wyróżniono z Łobzowa i nadano jej status na prawie niemieckim, co miało miejsce za panowania króla Kazimierza Wielkiego. W związku z tym wieś zaczęła znajdować się pod administracją wielkorządców krakowskich.

W 1789 roku liczba mieszkańców Nowej Wsi wynosiła około 300 osób, które głównie zajmowały się rolnictwem oraz ogrodnictwem. W tym okresie na terenie wsi znajdowało się 71 domów. Zgodnie z ustawą o miastach, uchwaloną przez Sejm Czteroletni w 1771 roku, Nowa Wieś została włączona do Cyrkułu III Garbarskiego. Późniejsze uchwały Sejmu grodzieńskiego doprowadziły do odłączenia wsi od miasta.

W 1838 roku Nowa Wieś ponownie została przyłączona do Cyrkułu II, a w 1853 roku znów została wyłączona. W XX wieku, dokładnie w 1910 roku, Nowa Wieś weszła w skład Łobzowa jako XV dzielnica katastralna.

Na podstawie austriackiego spisu ludności z 1900 roku, na obszarze 92 hektarów w Krakowie, w 146 budynkach mieszkało 2373 osób. Z tego 2271 (95,7%) było katolikami, 92 (3,9%) wyznawcami judaizmu, 3 (0,1%) grekokatolikami oraz 7 (0,3%) osób wyznających inną religię. W kwestii językowej, z 2220 mieszkańców posługiwało się językiem polskim, a 11 (0,5%) językiem niemieckim.

W latach 1892–1894 księża misjonarze postanowili zainwestować w rozwój społeczności, budując w Nowej Wsi gmach Małego Seminarium Duchownego, jak również kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny z Lourdes.

Część Krakowa

W wyniku przyłączenia do Krakowa, na obszarze byłej wsi, wzdłuż ulicy Galla, zrealizowano budowę pięciu kamienic, a także licznych willi usytuowanych przy alei Grottgera. Na tym terenie wybudowano również inne kamienice oraz domy mieszkalne, jednak w czasach okupacji pojawiła się zabudowa blokowa.

W 1913 roku, podczas kiedy bp Adam Stefan Sapieha odkrył potrzebę duchową mieszkańców, powstał kościół NMP z Lourdes, a równocześnie utworzono parafię pod tym samym wezwaniem. W 1929 roku przy samym kościele powstał szpital, który został założony przez siostry miłosierdzia, służący mieszkańcom w trudnych czasach.

W okresie od 1933 do 1938 roku, zrealizowano budowę kościoła św. Szczepana, który wraz z innymi obiektami stał się istotnym punktem na mapie tej części Krakowa. Niestety, w czasie II wojny światowej na tym obszarze powstała niemiecka dzielnica „nur für Deutsche” – „tylko dla Niemców”. W przeciwieństwie do innych miejsc, okupanci w Krakowie nie zakończyli całkowitego wysiedlenia Polaków, co miało ogromne konsekwencje dla lokalnej społeczności.

Do 1945 roku w obrębie dzielnicy zdążyło powstać kilka budynków w okolicy ulicy Królewskiej, znanej w czasach okupacji jako Reichstraße. Architektura tych budynków została zaprojektowana z uwzględnieniem zasady Licht und Luft, co oznaczało maksymalną ilość światła i przestrzeni. Niestety, niektóre z planowanych inwestycji pozostały na etapie fundamentów, które wykorzystywano w trakcie PRL.

Po zakończeniu II wojny światowej, zaczęto realizować zabudowy o charakterze przemysłowym oraz handlowym, z których najważniejszym był wieżowiec Biprostalu. Całkowity obraz tej części Krakowa dopełniły tylko okoliczne pola uprawne, które otaczały nowe inwestycje.

W 1973 roku obszar ten stał się częścią Dzielnicy Krowodrza, a następnie w 1991 roku Nowa Wieś weszła w skład Dzielnicy V Łobzów, która w 2006 roku została przemianowana na Dzielnicę V Krowodrza.

---

Oceń: Nowa Wieś Narodowa

---