Dom Lekarski w Krakowie

---

Historia

Towarzystwo Lekarskie w Krakowie zostało założone w 1866 roku, lecz dopiero w 1903 roku uzyskało od władz miejskich działkę budowlaną, która miała służyć jako siedziba przy ulicy Radziwiłłowskiej. Budynek, zaprojektowany przez Juliana Sowińskiego, to jednopiętrowa konstrukcja, na fasadzie której widnieje złocony napis „Towarzystwo Lekarskie”. Szczególną rolę w aranżacji wnętrz odegrał Stanisław Wyspiański, który podjął się tego zadania na prośbę doktora Juliana Nowaka, prezesa Towarzystwa.

Oficjalne otwarcie Domu Lekarskiego miało miejsce 2 marca 1905 roku. Przez okres przed II wojną światową budynek spełniał funkcje siedziby lekarzy, a po wojnie został przekształcony w magazyn, studium wojskowe Akademii Medycznej oraz bibliotekę. W obliczu zagrożenia zawaleniem stropów, które były obciążone ilością przechowywanych książek, zapadła decyzja o rozpoczęciu budowy nowej biblioteki medycznej oraz remontu samego budynku przy Radziwiłłowskiej. Dopiero w 1991 roku Towarzystwo Lekarskie odzyskało swoją dawną siedzibę.

Obecnie budynek działa jako siedziba Towarzystwa Lekarskiego, a jego zebrania odbywają się cyklicznie w każdą środę. Większość pomieszczeń budynku jest wynajmowana przez Uniwersytet Jagielloński, w którym mieści się Muzeum Wydziału Lekarskiego UJ, a także Centrum Języka i Kultury Chińskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, znane pod nazwą „Instytut Konfucjusza w Krakowie”.

Wnętrze

Stanisław Wyspiański, znany artysta i projektant, był odpowiedzialny za stworzenie wyjątkowego wystroju wnętrz Domu Lekarskiego w Krakowie. Jego pomysły zakładały przemyślane, estetyczne rozwiązania, które miały wpływ na funkcjonalność poszczególnych pomieszczeń.

W szczególności sala posiedzeń, obecnie nazywana salą im. Stanisława Wyspiańskiego, wyróżnia się ścianami pokrytymi śmiałym, malinowym kolorem, które akcentują piękny fryz zdobiony kwiatami pelargonii. Motyw ten można także dostrzec na kilimach oraz portierach, co sprawia, że całe wnętrze jest spójne i harmonijne.

**Meble**, które również powstały z myślą o tym wnętrzu, podobnie jak reszta projektów, noszą podpis Wyspiańskiego. Choć na początku lekarze wyraźnie podkreślali ich niewygodę, to z czasem nabrały one szerszego znaczenia estetycznego. Warto zwrócić uwagę na żyrandole, które efektownie przypominają płatki śniegu, dodające dodatkowego uroku temu niezwykłemu miejscu.

W czytelni, która jest kolejnym ciekawym elementem tego budynku, ściany zyskują popielaty kolor, efektownie współgrający z fryzem zdobionym kwiatami róż, tworząc nastrojową atmosferę sprzyjającą odpoczynkowi oraz pracy nad literaturą. Klatka schodowa w Domu Lekarskim także zachwyca – jej fryz zdobią liście i kwiaty kasztanowca, a ten sam motyw zdobi balustradę schodów.

Na tle żółtych ścian klatki schodowej doskonale prezentuje się witraż projektu Wyspiańskiego – alegoria układu słonecznego – Apollo spętany, który był świadkiem tragicznych wydarzeń związanych z wysadzaniem pobliskiego wiaduktu kolejowego w styczniu 1945 roku. Witraż został przywrócony do pierwotnego stanu dopiero w 1972 roku, a współczesne witraże w bocznych oknach zaprojektował Jan Bukowski.

Warto również wspomnieć, że w piwnicach budynku przetrwała zabytkowa kotłownia centralnego ogrzewania, która znana jest z czasów budowy domu, dodając kolejną warstwę historyczną do unikalnego charakteru tej architektury. Mimo bogatej historii i wyjątkowego wystroju, budynek wciąż pozostaje zamknięty dla zwiedzających, co czyni go nieco tajemniczym miejscem w sercu Krakowa.

---

Oceń: Dom Lekarski w Krakowie

---