Plac Inwalidów w Krakowie

---

Zabudowa

Plac Inwalidów w Krakowie to obszar wzbogacony znaczącymi budynkami, które mają interesującą historię. Warto przyjrzeć się każdemu z nich bliżej.

– pl. Inwalidów 3 – Dawny Dom Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Funkcjonariuszy Stołeczno-Królewskiego M. Krakowa. To dzieło architektoniczne zaprojektowało Bernard Birkenfeld w kooperacji z Stanisławem Filipkiewiczem w roku 1925. W latach 1945–1956 w tym budynku mieścił się Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Obecnie, w 2021 roku, jest to siedziba przychodni lekarskiej MSWiA.

– pl. Inwalidów 4 – Dom profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kamienica została zaprojektowana przez Ludwika Wojtyczkę, Piotra Jurkiewicza oraz Stefana Żeleńskiego w tym samym roku, 1925. Stanowiła ona również siedzibę WUBP w Krakowie.

– pl. Inwalidów 5 (ul. Królewska 2) – Dom Cechu Rzemiosł Różnych, który zaprojektował Jan Rzymkowski w 1927 roku.

– pl. Inwalidów 6 – Kamienica czynszowa dawnego Lwowskiego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, zaprojektowana przez Wacława Nowakowskiego w 1926 roku.

– pl. Inwalidów 7–8 (al. Słowackiego 2, ul. Sienkiewicza 1) – Kamienica czynszowa Będzikiewicza, zbudowana przez Fryderyka Tadaniera w 1931 roku. To właśnie w tym miejscu w latach 1954–1974 mieszkał Eugeniusz Kwiatkowski.

– Na placu Inwalidów (schowanym za zielonym skwerkiem, który jest częścią Parku Krakowskiego) znajduje się niemiecki schron przeciwlotniczy typu LS–Deckungsgräben nr 8 zbudowany w 1944 roku.

Po południowej stronie placu zlokalizowany jest Park Krakowski. W północnym narożniku, gdzie spotykają się ulice Królewska i Pomorska, znajduje się Dom Śląski. Wnętrze tego budynku kryje Oddział „Ulica Pomorska” Muzeum Krakowa.

W kulturze

W krakowskiej przestrzeni kulturowej znajdziemy wiele interesujących odniesień do lokalnych zabytków. Wśród nich, kamienica usytuowana pod numerem 4, zyskała szczególne znaczenie dzięki obecności w filmie Andrzeja Wajdy zatytułowanym Człowiek z marmuru. W obrazie tym, kamienica ta została przedstawiona jako siedziba Urzędu Bezpieczeństwa, do którego niejednokrotnie udawał się bohater filmowy, Mateusz Birkut.

Źródła

Poniżej przedstawiamy źródła, które stanowią cenną bazę wiedzy na temat Placu Inwalidów w Krakowie:

• Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000, ISBN 83-01-13325-2,
• Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce, Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji, Warszawa 2007, ISBN 978-83-9229-8-1 s. 179,
• Inwalidów, plac. W: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1995, s. 62. ISBN 83-85579-48-6.

---

Oceń: Plac Inwalidów w Krakowie

---