Gmach Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego to zabytkowa kamienica, która stanowi jeden z ważnych elementów architektonicznych Krakowa. Obiekt ten zlokalizowany jest w dzielnicy I Stare Miasto, przy ul. Pijarskiej 1. Budynek usytuowany jest również na rogu z ul. św. Marka 2–4, na Starym Mieście w Krakowie.
To miejsce jest nie tylko ważne z perspektywy historycznej, ale także architektonicznej, zaznaczając swoje znaczenie w infrastrukturze miasta oraz jako świadectwo minionych epok.
Historia
Gmach był budowany w latach 1897-1899 i pierwotnie miał być siedzibą Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego oraz Rady Powiatowej. Został zaprojektowany przez Tadeusza Stryjeńskiego, a szczegółowe detale architektoniczne opracował Franciszek Mączyński. Warto dodać, że kierownikiem budowy był Zygmunt Hendel.
W latach 90. XX wieku gmach pełnił funkcję siedziby Banku Przemysłowo-Handlowego. Rok 1998 przyniósł ze sobą generalny remont budynku. Dziś w tym historycznym obiekcie mieści się jeden z oddziałów banku Pekao.
Architektura
Gmach jest trzykondygnacyjną strukturą, która została starannie zaprojektowana, aby sprostać różnorodnym potrzebom administracyjnym. Na parterze oraz pierwszym piętrze znajdują się ważne funkcje takie jak sala operacyjna, sale na spotkania i konferencje, a także gabinety dla prezesa i dyrektorów, poczekalnie i biura. W części drugiej mieszczą się natomiast wygodne mieszkania dla dyrektorów.
Budynek przedstawia styl klasycyzującej secesji i charakteryzuje się dwiema eleganckimi elewacjami frontowymi. Elewacja od strony ulicy Pijarskiej ma siedem osi, w której centralnym punkcie znajduje się ryzalit zwieńczony efektownym frontonem. Na parterze umieszczono starannie wykonaną metalową bramę, stworzoną przez firmę J. Goreckiego, obok której widnieje stylowy kartusz z napisem „RADA POWIATOWA”.
Okna na parterze, a także ryzalitu pierwszego piętra, zostały zwieńczone w kształcie półkola, podczas gdy pozostałe okna mają prostokątny kształt. Elewacja pięter jest podzielona pilastrami, co nadaje budowli wyrazistości. Na drugim piętrze zaprojektowane zostały symetryczne balkony, obramowane metalowymi balustradami, które podkreślają elegancję całości. Z kolei elewacja od strony ulicy św. Marka wyróżnia się ośmioma osiami, a na dwóch pierwszych osiach znajdują się także ryzality.
Wnętrza gmachu zdobi dekoracja sztukatorska, która efektownie pokrywa filary oraz belki stropowe. W celu estetycznego oddzielenia poszczególnych sal od klatki schodowej zastosowano szklane ściany. W sali operacyjnej wprowadzono również ozdobne drewniane ścianki, które tworzą urokliwe kioski, wprowadzając jednocześnie nutę intymności i funkcjonalności do przestrzeni.
Źródła
Ważnym źródłem informacji na temat Gmachu Powiatowej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego w Krakowie jest publikacja zbiorowa, której tytuł to Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Wydał ją Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie w 2007 roku. Pozycja ta posiada numer ISBN 978-83-92298-1.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 20.04.2021 r.]
- a b c d e Ryszard Burek (red. nacz.): Encyklopedia Krakowa. Kraków: PWN, 2000 r., s. 751.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Gmach Towarzystwa Rolniczego w Krakowie | Gmach Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie | Kamienica Markowicowska w Krakowie | Kamienica Mierzejewskich w Krakowie | Kamienica Na Schodkach w Krakowie | Kamienica Nagotowska w Krakowie | Kamienica Ohrensteina w Krakowie | Kamienica Pieniążków w Krakowie | Kamienica Pinkarusowska w Krakowie | Kamienica Pipanowska w Krakowie | Dworek Pod Jeleniem w Krakowie | Dom pod Trzema Koronami w Krakowie | Dom Pod Obrazem w Krakowie | Dom Pod Głowami w Krakowie | Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (plac Inwalidów) | Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (al. Słowackiego) | Dom Konsystorski w Krakowie | Dom Izby Rzemieślniczej w Krakowie | Dom Włoski w Krakowie | Dom Esterki w KrakowieOceń: Gmach Powiatowej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego w Krakowie