Dom Włoski, znany również jako Włoska Kamienica czy Kamienica Montelupich, to zabytkowa kamienica, która stanowi ważny element historii Krakowa. Położony w malowniczej dzielnicy I, przy Rynku Głównym 7, na Starym Mieście, jest miejscem, które przyciąga zarówno turystów, jak i mieszkańców.
Kamienica ta, z bogatą historią i architekturą, wpisuje się w charakterystyczny krajobraz Krakowa, oferując jednocześnie możliwość odkrycia jego kulturowego dziedzictwa. Obecność tak znaczącego obiektu wpływa na kształtowanie się lokalnej tożsamości oraz przyciąga zainteresowanie tych, którzy pragną zgłębić historię tego pięknego miasta.
Opis
W miejscu, gdzie obecnie stoi dom, pierwotnie znajdował się gotycki budynek, który w latach 1556–1561 przeszedł kompleksową przebudowę. Realizacja tej inwestycji miała miejsce z inicjatywy rodziny Montelupich. Jednym z najważniejszych właścicieli kamienicy był Sebastian Montelupi, który w 1569 roku, na podstawie przywileju, objął kierownictwo nad pocztą działającą w Polsce. To właśnie jego dom stał się siedzibą tej ważnej instytucji.
Główne przesyłki pocztowe, które obsługiwał Montelupi, trafiały głównie do dworu królewskiego oraz były wykorzystywane przez polską dyplomację. Listy i paczki transportowano początkowo na trasie z Krakowa do Wenecji oraz z powrotem, a gońcy wyrabiali się w tej trasie co 15 dni. Z biegiem czasu, pojawiła się nowa trasa z Warszawy do Wilna, którą obsługiwano co 17 dni. Król miał zapewniony regularny dostęp do przesyłek – co tydzień, jeśli przebywał w Koronie, lub co trzy tygodnie, gdy znajdował się na Litwie. Montelupi rocznie zarabiał 1300 talarów oraz czerpał zyski z przesyłek prywatnych, a także dysponował królewskimi wozami. Po śmierci rodu Montelupich, kamienica przeszła na własność rodziny Cortinich.
W drugiej połowie XVII wieku budynek trafił w ręce Bractwa Włoskiego, które zrzeszało włoskich obywateli mieszkających w Krakowie. Pod koniec XIX wieku kamienicę odrestaurował architekt Władysław Ekielski. Z sieni, która charakteryzuje się manierystycznym portalem z łacińskim napisem „Te cum habita”, prowadzą herby pierwszych właścicieli, z rodziny Montelupich, umieszczone na sklepieniu. Z tejże sieni na podwórko prowadzi portal z połowy XVI wieku, przeniesiony z sąsiedniego obiektu, a z lewej strony można podziwiać barokową płaskorzeźbę św. Floriana, pochodzącą z XVII wieku.
W oficynie budynku, do 1990 roku, mieściła się renomowana firma cukiernicza Scherchardta, której właściciel osiedlił się w Krakowie w 1946 roku, pochodząc wcześniej ze Lwowa. To właśnie pod bramą tej kamienicy rozpoczęli swoją misję polscy kurierzy pocztowi, regularnie wyruszający z listami do Wenecji. Pierwszy z nich wyruszył dokładnie w 1569 roku, co upamiętnia tablica pamiątkowa, umieszczona z okazji 400-lecia polskiej poczty w roku 1969.
Obecnie, w roku 2009, dwa piętra kamienicy zajmuje hostel. Warto również wspomnieć, że 23 maja 1932 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków oraz znajduje się w gminnej ewidencji zabytków.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 05.10.2024 r.]
- Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 05.10.2024 r.]
- Marek Żukow-Karczewski, Dawna poczta na cenzurowanym, "Echo Krakowa", 12.09.1990 r., nr 177 (13238).
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Dom Izby Rzemieślniczej w Krakowie | Dom Konsystorski w Krakowie | Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (al. Słowackiego) | Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (plac Inwalidów) | Dom Pod Głowami w Krakowie | Dom Pod Obrazem w Krakowie | Dom pod Trzema Koronami w Krakowie | Dworek Pod Jeleniem w Krakowie | Gmach Powiatowej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego w Krakowie | Gmach Towarzystwa Rolniczego w Krakowie | Dom Esterki w Krakowie | Dom Erazma Barącza w Krakowie | Dom Egipski w Krakowie | Dom Dziekański w Krakowie | Dom Dominikański w Krakowie | Dom Długosza w Krakowie | Dom Cechu Rzeźników i Masarzy w Krakowie | Dom Turecki w Krakowie | Dom „Pod Globusem” w Krakowie | Dom Suskiego w KrakowieOceń: Dom Włoski w Krakowie