Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego to zabytkowy budynek, który ma swoje miejsce w historycznym krajobrazie Krakowa. Znajduje się on w dzielnicy V, przy placu Inwalidów 4, w rejonie znanym jako Nowa Wieś.
Jest to miejsce o wielkim znaczeniu, zarówno architektonicznym, jak i kulturalnym, które przyciąga uwagę mieszkańców oraz turystów odwiedzających to niezwykłe miasto. Zabytkowe elementy budynku odzwierciedlają bogatą historię Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz jego wpływ na rozwój intelektualny regionu.
Historia
W 1926 roku powstał nowoczesny budynek, który wchodzi w skład architektonicznego dziedzictwa Krakowa. Był on jednym z wielu obiektów mieszkalnych wzniesionych w latach 20. XX wieku, które miały za zadanie służyć kadrom profesorskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Projektantem tego interesującego dzieła był Ludwik Wojtyczko, który współpracował przy jego realizacji ze Stefanem Żeleńskim i Piotrem Jurkiewiczem.
Budynek zaprojektowany w stylu art déco na planie prostokąta składa się z trzech kondygnacji. W centralnej części znajduje się główna klatka schodowa, która jest doświetlona naturalnym światłem z górnego świetlika. Od strony podwórka zlokalizowano jednak drugą klatkę schodową, dedykowaną pierwotnie dla służby. Interesujący jest także aspekt dekoracyjny budynku, który szczyci się elewacją ozdobioną sgraffitami, wplatającymi w zdobienia motywy geometryczno-roślinne.
W listopadzie 1939 roku, po inwazji hitlerowskiej w Krakowie, mieszkańcy tego szczególnego obiektu zostali zmuszeni do eksmisji – otrzymali jedynie czterdzieści osiem godzin na opuszczenie swoich mieszkań. Choć zezwolono im na zabranie osobistych rzeczy, same pomieszczenia zostały przeznaczone na biura. Cała sytuacja była dramatyczna i zmieniła życie wielu ludzi związanych z tym budynkiem.
Wspomnieć należy również o filmie Andrzeja Wajdy pt. Człowiek z marmuru, w którym występuje scena rozbicia szyby w bramie kamienicy, nawiązująca do tego konkretnego miejsca, które wówczas leżało na Placu Wolności.
W historycznym kontekście budynek ten był także miejscem życia znanych postaci, takich jak Adam i Irena Vetulani. W ich rodzinie wyróżniali się także synowie: Jerzy i Jan oraz synowa Maria Vetulani.
Przypisy
- Piotr Biliński: Adam Vetulani (1901–1976). Historyk prawa polskiego i kanoniczego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2023.
- Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 20.03.2021 r.]
- Pod Lupą: szlakiem krakowskiej moderny. Radio Kraków, 13.03.2017 r. [dostęp 17.03.2017 r.]
- Aneta Borowik: Dom Profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 17.03.2017 r.]
- Marcin Rotkiewicz: Mózg i błazen. Rozmowa z Jerzym Vetulanim. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2015, s. 14–15. ISBN 978-83-8049-092-5.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Dom Pod Głowami w Krakowie | Dom Pod Obrazem w Krakowie | Dom pod Trzema Koronami w Krakowie | Dworek Pod Jeleniem w Krakowie | Gmach Powiatowej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego w Krakowie | Gmach Towarzystwa Rolniczego w Krakowie | Gmach Zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie | Kamienica Markowicowska w Krakowie | Kamienica Mierzejewskich w Krakowie | Kamienica Na Schodkach w Krakowie | Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (al. Słowackiego) | Dom Konsystorski w Krakowie | Dom Izby Rzemieślniczej w Krakowie | Dom Włoski w Krakowie | Dom Esterki w Krakowie | Dom Erazma Barącza w Krakowie | Dom Egipski w Krakowie | Dom Dziekański w Krakowie | Dom Dominikański w Krakowie | Dom Długosza w KrakowieOceń: Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (plac Inwalidów)