Kościół św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie (os. Tysiąclecia)

---

Historia

Budowa kościoła św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie miała swoje początki w latach 70. Cała historia zaczęła się od księdza Józefa Kurzei, który był wikarym parafii w Raciborowicach. W tamtym czasie, wieś Mistrzejowice włączano do nowo powstającego osiedla o nazwie os. Tysiąclecia. Z powodu rosnącej liczby mieszkańców, ksiądz Kurzeja rozpoczął dojazdy na msze na teren tego osiedla.

W roku 1970, w niewielkim akacjowym lasku zbudowano barak, który niegdyś służył jako miejsce przechowywania więźniów obozu KL Plaszow przez esesmanów. Barak został pomalowany na zielono i przekształcony w polowy ołtarz z wizerunkiem Maksymiliana Marii Kolbego, co spowodowało, że nowi parafianie zaczęli nazywać go Zieloną Budką.

Napotykał liczne trudności ze strony ówczesnych władz, które starały się zniechęcić go do zakładania nowej parafii. Pomimo dziesięciu spraw sądowych i dwudziestu sześciu postępowań przed kolegiami, ksiądz Kurzeja nie poddał się i miał pełne wsparcie kardynała Karola Wojtyły oraz mieszkańców Nowej Huty.

W 1973 roku udało się uzyskać pozwolenie na wybudowanie punktu katechetycznego oraz tymczasowej kaplicy, które znajdowały się wewnątrz osiedla. Zielona Budka również znalazła swoje miejsce na nowym terenie kościelnym. Dziś jest już nieco zapomniana, ale wciąż stoi w tym samym miejscu, widoczna z terenu kościelnego od strony pętli tramwajowej.

Główna budowa kościoła zaczęła się na dobre w 1976 roku. 22 kwietnia wydano pozwolenie na budowę nowego obiektu sakralnego. Niestety, ksiądz Kurzeja nie dożył dnia poświęcenia nowej świątyni, gdyż zmarł 15 sierpnia 1976 roku w wyniku skrzepu w płucach i zatoru w mózgu, mając zaledwie 39 lat. Jego pogrzeb, odbył się na cmentarzu Grębałowskim, stał się jedną z największych manifestacji mieszkańców Nowej Huty. Proces beatyfikacyjny rozpoczął się 4 maja 2005 roku, przyznając mu tytuł Sługi Bożego.

Wielką uroczystością w życiu nowej świątyni była pierwsza msza święta, która odbyła się w Wielkanoc 3 kwietnia 1983 roku.

Budowla

Kościół pod wezwaniem św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie, zbudowany w latach 1976–1983 według wizji architekta Józefa Dutkiewicza, stanowi imponującą budowlę. Obiekt ten składa się z dwóch poziomów, w których znajduje się plebania oraz 10 sal katechetycznych. Ściany zarówno kościoła, jak i plebanii, zrobione są z dokładnych ciętych płyt białego kamienia pińczowskiego, a czerwony piaskowiec szydłowiecki pokrywa schody prowadzące do wnętrza.

Kaplica dolna

Kaplica dolna obejmuje 600 m² powierzchni i jest w stanie pomieścić około 2000 wiernych. W jej wnętrzu znajduje się krypta grobowa, w której spoczywa marmurowy sarkofag z ciałem księdza Józefa Kurzei, przeniesionym z cmentarza grębałowskiego po zakończeniu budowy tej części świątyni. W krypcie tej znajduje się również miejsce pochówku dla kolejnego proboszcza mistrzejowickiego, ks. prałata Mikołaja Kuczkowskiego, który był nie tylko duchowym przewodnikiem, ale również osobą niezwykle zaangażowaną w budowę. Przewidziano także miejsca spoczynku dla osób zasłużonych dla tej lokalnej parafii.

Nad ołtarzem głównym dolnej kaplicy wisi dramatyczna rzeźba przedstawiająca Jezusa Ukrzyżowanego, stworzone przez artystę Bronisława Chromego. Po bokach tego centralnego elementu znajdują się ikony stylizowane na prawosławne – wizerunki św. Józefa, wspierającego ks. Kurzeję, oraz św. Mikołaja, patrona księdza Kuczkowskiego, który na prośbę kardynała Wojtyły zrealizował to wspaniałe dzieło.

W ołtarzu bocznym po lewej strane można znaleźć wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, przed którą ksiądz Kazimierz Jancarz odprawiał msze za Ojczyznę szczególnie w trudnych czasach stanu wojennego i lat 80. W przestrzeni tej, „czwartkowych” mszy gościli księża tacy jak abp Ignacy Tokarczuk, Henryk Jankowski, Jerzy Popiełuszko, czy nawet Lech Wałęsa, lider zdelegalizowanej Solidarności. W sierpniu 1988 roku odbywały się tam obrady plenarne pierwszej niezależnej Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka.

Kościół górny

Górna część kościoła ma powierzchnię 1500 m², z czego około 200 m² stanowi prezbiterium, mogąc pomieścić około 5000 wiernych. Ołtarz główny zawiera rzeźby: Chrystusa Ukrzyżowanego o imponującej wysokości 5,9 m, któremu z prawego oka spływa złota łza, stanowiąca dar od parafian, oraz figurę Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej i patrona św. Maksymiliana Marii Kolbego, której dolna część jest stylizowana na płonący ogień, nawiązujący do cierpień w obozie KL Auschwitz. Postacie dwóch aniołów podtrzymują tabernakulum, a wszystkie rzeźby w kościele są dziełem Kazimierza Gustawa Zemły.

Artysta ten stworzył także postacie św. Jana Chrzciciela i św. Jadwigi Andegaweńskiej w kaplicach bocznych. W kaplicy św. Jana Chrzciciela znajdują się tablice pamiątkowe oraz epitafia rodziny Ciechanowieckich, w tym chrzcielnica z brązu, upamiętniająca chrzest Rzeczypospolitej Trojga Narodów: Polski, Litwy i Rusi. Z kolei druga kaplica, poświęcona Matce Boskiej Nieustającej Pomocy, zawiera plakietki ilustrujące tajemnice Różańca, także autorstwa Zemły. Andrzej Ciechanowiecki, historyk sztuki, żyjący w Londynie, aktywnie wspierał finansowo projekt budowy kościoła.

Posadzka świątyni stworzona jest z granitu szwedzkiego, natomiast ołtarz i część prezbiterialna wykonane są z marmuru karraryjskiego, które parafia otrzymała w 1982 roku jako dar od papieża Jana Pawła II. Tło ołtarza zostało zrobione z włoskiego trawertynu. Ponadto, nad głównym wejściem znajdują się 30-głosowe organy zbudowane przez renomowaną firmę Schuke z Poczdamu. Kościół ten jest wyposażony w 96 ławek, 48 miejsc w dodatkowych ławkach, 8 konfesjonałów oraz stalle z 52 miejscami.

Konsekracja kościoła, dokonana 22 czerwca 1983 roku przez papieża Jana Pawła II podczas jego drugiej pielgrzymki do Polski, była doniosłym wydarzeniem, w którym uczestniczyło około 400 000 wiernych.

Dzisiaj dawny wasz biskup, Metropolita Krakowski – a od 1978 r., za niezbadanym zrządzeniem Bożej Opatrzności, biskup Rzymu – poświęca ten kościół – dokonuje jego konsekracji

Wydarzenie to zyskalo na znaczeniu dzięki słowom papieża, które umieszczono w ołtarzu głównym. Na placu przed kościołem, w 1991 roku, odsłonięto także pomnik Jana Pawła II autorstwa Gustawa Zemły, który został sfinansowany przez katolików z Macedonii. W pobliżu kościoła, w 2006 roku postawiono obelisk z wizerunkiem księdza Kazimierza Jancarza. W grudniu 2019 roku w przedsionku kościoła zainstalowano pierwszą w Polsce elektroniczną tacę.

---

Oceń: Kościół św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie (os. Tysiąclecia)

---