Mistrzejowice

---

Historia

Wzmianki dotyczące Mistrzejowic sięgają roku 1270, kiedy to miejscowość występowała pod nazwą „Mistrevich”, co wywodzi się od staropolskiego słowa oznaczającego mistrza. Z kolei w latach 1371–1374 wieś znana była jako „Mistrzovicze”. Teren ten przeszedł na prawo niemieckie w 1464 roku, co uczynił Kazimierz IV Jagiellończyk. W okresie pomiędzy XV a XVII wiekiem Mistrzejowice przeszły na własność kapituły krakowskiej, a w XVIII wieku liczyły około 20 domów oraz 100 mieszkańców. Na jej obszarze znajdowały się zarówno karczma, jak i młyn.

Pod koniec XIX wieku liczba mieszkańców zwiększyła się o 50 osób, a na terenie wsi znajdowała się posiadłość dworska rodziny Ostrzeszowiczów. W latach 80. i 90. XIX wieku, podobnie jak w sąsiednich Batowicach, miejscowość Mistrzejowice została częściowo przekształcona ze względu na budowę Twierdzy Kraków oraz umocnień fortecznych „Batowice” i „Mistrzejowice” „Batowice”, „Mistrzejowice”. Choć forty te obecnie są w stanie zaniedbania, wciąż przyciągają turystów, a plany rewitalizacji są w toku.

W 1951 roku Mistrzejowice zostały przyłączone do Krakowa jako LV dzielnica katastralna. W okresie 1968–1982, na terenie dawnej wsi włączonej w granice miasta, przeprowadzono wielką transformację urbanistyczną. Powstały nowe założenia architektoniczne, mające na celu rozszerzenie dzielnicy Nowa Huta. Zespół Mistrzejowic został opracowany w wyniku konkursu architektonicznego z 1963 roku, w którym zwyciężył projekt zespołu prof. Witolda Cęckiewicza. Jego współpracownikami były osoby takie jak Maria Czerwińska, Jerzy Gardulski oraz Maria Rekaszys. Projekt przewidywał zbudowanie osiedla dla około 40 tysięcy mieszkańców.

Realizacja urbanistyczna Mistrzejowic miała być odpowiedzią na krytykę dotycząca ówczesnych Bieńczyc Nowych, które charakteryzowały się domami dziesięciopiętrowymi i surowym, koszarowym stylem zabudowy. Mistrzejowice zaplanowane zostały w mniejszej skali, aby lepiej harmonizować z pagórkowatym ukształtowaniem terenu, który w kierunku północnym staje się coraz wyższy. Ogólna kompozycja urbanistyczna przypomina strukturę liścia lub gałązki, z ulicą Srebrnych Orłów jako centralnym trzonem, od którego odchodzą rozgałęzienia, w tym dwie główne: ks. Jancarza oraz Piasta Kołodzieja. Wzdłuż tych dróg zorganizowano komunikację tramwajową do pętli „Mistrzejowice” oraz „Os. Bohaterów Września”.

Z tych głównych arterii wyrastają kolejne, prowadzące do osiedli, które zostały podzielone na cztery osobne podzespoły mieszkaniowe. Dolne części tych podzespołów zbudowano tarasowo, z czteropiętrowymi blokami o południowej ekspozycji, symbolizującymi liście. Na wyższych kondygnacjach znalazły się mniejsze bloki, znane jako „puchatki” oraz dziesięcio- i jedenastopiętrowe „punktowce”. Całość zaplanowano w taki sposób, aby obejmowała pawilony handlowo-usługowe. Ostatecznie stosowne nazwy dla czterech osiedli nadano nawiązując do nazw: Tysiąclecia, Złotego Wieku, Bohaterów Września oraz Piastów. Stara zabudowa dawnej wsi można zlokalizować głównie przy ulicy Mistrzejowickiej, chociaż obszar uległ silnej urbanizacji i obecnie przekształcił się głównie w zwartą tkankę miejskiej zabudowy jednorodzinnej z elementami budynków wielorodzinnych.

W 1983 roku kościół św. Maksymiliana Marii Kolbego został konsekrowany przez Jana Pawła II. Przed kościołem stanął pomnik Papieża na Osiedlu Tysiąclecia. W latach 80. XX wieku ta parafia stała się kluczowym ośrodkiem oporu przeciwko reżimowi socjalistycznemu, wśród osób aktywnych był znany ks. Kazimierz Jancarz, który był ważną postacią polskiej opozycji demokratycznej.

Na Osiedlu Bohaterów Września, w latach 1991-1996, oraz w zrealizowanym kościele Matki Bożej Nieustającej Pomocy, zrealizowano ważne inwestycje religijne, które wzbogaciły kulturową i społeczną strukturę tej dzielnicy.

Infrastruktura

W dzielnicy Mistrzejowice można znaleźć kilka instytucji kulturalnych oraz edukacyjnych, które dostarczają lokalnej społeczności różnorodnych ofert. Wśród domów kultury oraz bibliotek na szczególną uwagę zasługują:

• Biblioteka Kraków: gdzie dostępne są różnorodne zbiory literackie oraz wydarzenia kulturalne.
• Filia 48 – os. Bohaterów Września 26, oferująca książki i programy dla mieszkańców.
• Filia 49 – os. Tysiąclecia 42, która również przyciąga mieszkańców różnorodnymi wydarzeniami.
• Biblioteka Klubu „Kuźnia”, która działa na rzecz aktywizacji mieszkańców.
• Młodzieżowy Dom Kultury im. Andrzeja Bursy, zapewniający młodzieży wiele możliwości rozwoju.
• Klub „Kuźnia”, miejsce spotkań i darmowych warsztatów.
• Centrum Kultury Katolickiej Mistrzejowice, prowadzące działalność edukacyjną i społeczną.
• Klub „Mirage”, w którym odbywają się różne wydarzenia kulturalne.
• Park Wodny przy ul. Dobrego Pasterza 126 – idealne miejsce na relaks i zabawę dla całej rodziny.

Szkolnictwo i edukacja

Dla osób poszukujących możliwości edukacyjnych w Mistrzejowicach powstają różnorodne placówki oświatowe:

• XXI Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Witkiewicza, które posiada profil artystyczny.
• Publiczne Salezjańskie Liceum Ogólnokształcące, które kształci uczniów w duchu salezjańskim.
• Zespół Szkół Poligraficzno-Medialnych, oferujący kierunki związane z grafiką i mediami.
• Szkoły Podstawowe: 77, 85, 89, 126, 130 oraz 144, które zapewniają wszechstronny rozwój najmłodszych.
• Przedszkola: 125, 131, 144, 148, 152 i 177, dostępne dla dzieci w różnym wieku.
• Żłobki: 6 i 22, oferujące opiekę nad maluchami.

---

Oceń: Mistrzejowice

---