Ołtarz główny bazyliki archikatedralnej św. Stanisława BM i św. Wacława w Krakowie jest jednym z najważniejszych elementów tej imponującej świątyni. To barokowe dzieło sztuki, usytuowane w prezbiterium, skupia uwagę odwiedzających swoją monumentalnością oraz bogactwem detali. Bazylika archikatedralna w Krakowie jest miejscem o wielkim znaczeniu historycznym, gdzie odbywały się licznie koronacje oraz konsekracje biskupie.
Historyczna rola tego ołtarza jest niezaprzeczalna, a jego położenie w sercu świątyni czyni go centralnym punktem wielu ceremonii religijnych oraz wydarzeń związanych z duchowością. Warto zwrócić uwagę na artystyczne wykonanie oraz stylistykę, które odzwierciedlają bogactwo epoki baroku.
Historia
Rozpocznijmy od roku 1645, kiedy to 3 października kanonik Aleksander Brzeski przedstawił pomysł budowy nowego ołtarza głównego, który miał zastąpić stary, renesansowy. Ten ostatni został ostatecznie rozebrany w 1649 r. Nowy ołtarz został zrealizowany w latach 1646-1648 z fundacji biskupa Piotra Gembickiego. Choć przypuszcza się, że za projekt odpowiadał Giovanni Battista Gisleni, jego autorstwo pozostaje niepotwierdzone.
W kontekście ołtarza pojawiają się również wątpliwości co do obrazu Ukrzyżowanego Chrystusa, którego przypisanie także budzi kontrowersje. Z jednej strony część badaczy wskazuje na Tomasza Dolabellę jako jego twórcę, podczas gdy inni skłaniają się ku Marcinowi Blechowskiemu. Ołtarz został uroczyście odsłonięty i umieszczony w katedrze już w 1650 r., co potwierdzają wypisy w wydanym w tym czasie przewodniku po Krakowie.
Architektura
Ołtarz, zdobiony złoconym drewnem, prezentuje się imponująco w archikatedrze. Na dwustopniowym postumencie stoją cztery kolumny kompozytowe, które nadają konstrukcji monumentalny charakter.
Kolumny w środkowej części są silnie wysunięte, podkreślając tym samym ramę ołtarzową, która zamyka się w kształcie półkolistym. W jej wnętrzu znajduje się obraz przedstawiający Ukrzyżowanego Chrystusa, wykonany na metalowej blasze.
Całość ołtarza jest podpierana przez przełamujące się belkowanie z trójkątnym naczółkiem, co dodatkowo akcentuje jego wyjątkowość. Na wierzchu konstrukcji znajduje się posąg Zmartwychwstałego Chrystusa, symbolizujący nadzieję i odnowienie.
W elementach dekoracyjnych ołtarza uwidaczniają się ornamenty w stylu małżowinowo-chrząstkowym, które przewiązują ramę ołtarzową. Dodatkowym akcentem są figureski aniołków, stojące na gzymsie i podtrzymujące kartusz umieszczony na belkowaniu.
Pozostałe obiekty w kategorii "Rzeźby":
Idol ze Zbrucza | Mural Silva Rerum | Dzwon Zygmunt | Smok Wawelski (rzeźba) | Bóg Ojciec (witraż Stanisława Wyspiańskiego) | Nagrobek Kazimierza IV Jagiellończyka | Apollo (witraż Stanisława Wyspiańskiego) | Figura Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia w Krakowie | Światowid pod Wawelem w Krakowie | Rzeźba Puryfikacja w Krakowie | Czarny Krucyfiks królowej JadwigiOceń: Ołtarz główny bazyliki archikatedralnej św. Stanisława BM i św. Wacława w Krakowie