Światowid pod Wawelem w Krakowie

Rzeźba Światowida, stworzona przez Józefa i Waldemara Wesołowskich w latach 1963–1968, przedstawia pięć bóstw związanych z wierzeniami Słowian, a także ukazuje podział kosmosu na różne poziomy. Oryginał tego fascynującego idola można podziwiać w krakowskim Muzeum Archeologicznym, gdzie jego historia jest dokładnie prezentowana.

W 1968 roku rzeźba została zainstalowana na wspomnianym skwerze jako część obchodów 1000-lecia państwa polskiego. Warto zaznaczyć, że w 2008 roku przeszła ona renowację, co było niezbędne po wcześniejszych uszkodzeniach. Przy Światowidzie rośnie również kasztanowiec, który jest pomnikiem przyrody, a w 2021 roku został uszkodzony podczas nawałnicy.

Obecnie, Światowid pełni także znaczące funkcje kultowe dla lokalnej społeczności zwolenników rodzimowierstwa słowiańskiego. Wierni pozostawiają pod rzeźbą znicze oraz różnorodne ofiary, a czasem organizują obrzędy w jej sąsiedztwie. Ofiary takie jak monety czy biżuteria znajdowane są także w zagłębieniu kasztanowca obok. Niestety, historia rzeźby nie jest pozbawiona zawirowań, gdyż w styczniu 2008 roku wandale zniszczyli twarze wyrzeźbionych bóstw, co wymusiło kolejną renowację.

Warto również dodać, że pozostawione przez wyznawców ofiary wielokrotnie stawały się obiektem aktów wandalizmu, a znicze przestawiano pod pobliską katolicką kapliczkę. Ta sytuacja jedynie podkreśla złożoność relacji pomiędzy różnymi wyznaniami i kulturami, które przenikają się w tej historycznej przestrzeni Krakowa.