Apollo (witraż Stanisława Wyspiańskiego)

---

Miejsce i historia powstania witrażu

Witraż, o którym mowa, został umiejscowiony w eleganckim budynku Domu Towarzystwa Lekarskiego, usytuowanym przy ulicy Radziwiłłowskiej 4 w Krakowie. Powstanie tego obiektu miało miejsce w 1904 roku, a jego budowę zlecił doktor Julian Nowak. Jest to jeden z wielu elementów dekoracyjnych, które Stanisław Wyspiański zaprojektował dla tego gmachu. Oprócz witraży artysta stworzył również balustrady schodów, polichromie, posadzki oraz wyposażył wnętrze w meble i żyrandole.

Witraże, które wykonano na podstawie projektów Wyspiańskiego w Domu Lekarskim, stanowią jedyne jego dzieła witrażowe, które można spotkać we wnętrzu świeckim. Warto dodać, że wybór tematu tego witrażu był ściśle związany z historycznym połączeniem Towarzystwa Lekarskiego z Astronomicznym. Początkowo planowano, aby na witrażu przedstawiona została postać Mikołaja Kopernika, jednak ostatecznie temat uległ zmianie.

Pomimo tej zmiany, temat witrażu pozostał powiązany z astronomią, a jego ostateczną koncepcją stała się postać Apolla-Słońca. Sam witraż powstał na podstawie pastelu, który również nosi tytuł Apollo i stworzył go Stanisław Wyspiański; pastel ten obecnie znajduje się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie. Obiekt ten trafił do muzeum w 1946 roku jako dar dr. Nowaka.

Projekt witrażu zdobył tak wielką popularność, że stał się jednym z najczęściej reprodukowanych dzieł Wyspiańskiego, znanym z publikacji w czasopismach, zbiorach albumowych, a także używanym na znaczkach pocztowych.

Opis witrażu

Apollo, przedstawiony jako bóg-Słońce, jest na witrażu ukazany w dość dramatyczny sposób – związany i przywiązany do liry, która omawiana postać przygniata swoim ciężarem. Taki sposób interpretacji obrazu często odnosi się do koncepcji „zatrzymania” słońca, co jest nawiązaniem do teorii Mikołaja Kopernika.

Wokół centralnej postaci Apolla znajdują się również inne planety naszego układu słonecznego, w tym Saturn, Jowisz, Mars, Merkury, Ziemia, Księżyc oraz Wenus, co dodatkowo podkreśla kosmiczny charakter dzieła oraz jego metafizyczne odwołania.

---

Oceń: Apollo (witraż Stanisława Wyspiańskiego)

---