Ulica Juliusza Lea w Krakowie

Ulice i place

Ulica Juliusza Lea to jedna z interesujących arterii miejskich w Krakowie, która przebiega przez dzielnicę V Krowodrza oraz dzielnicę VI Bronowice. Charakteryzuje się ona unikalnym układem, który przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Ulica rozpoczyna swój bieg na placie Inwalidów i kieruje się na zachód, prowadząc do zakrętu przy ul. Armii Krajowej. Warto zwrócić uwagę na otaczające ją tereny zielone oraz historyczne budynki, które dodają jej niepowtarzalnego klimatu.

Historia

„Ulica została wytyczona w przybliżeniu w 1890 roku i biegła od placu Inwalidów do ul. Misjonarskiej. W około 1910 roku doczekała się przedłużenia do ul. Piastowskiej, a w 1919 roku rozciągała się już dalej, w kierunku obecnej ul. Przybyszewskiego. To, co widzimy dzisiaj, ulica zyskała w latach 70. XX wieku.

Do 1912 roku ulica nosiła nazwę Kościelna, zaś od 1912 do 1925 roku funkcjonowała jako Królewska. W późniejszych latach, od 1925 do 1952 roku, znana była jako ulica Juliusza Lea, a w 1952 roku została przemianowana na Feliksa Dzierżyńskiego. Dopiero w 1990 roku przywrócono jej pierwotną nazwę.

Zabudowa

W wschodniej części omawianej lokalizacji dominuje zbita zabudowa mieszkaniowa, w której przeważają budynki wielorodzinne z okresu międzywojennego, jak również te wzniesione po zakończeniu II wojny światowej. W zachodniej części, za ulicą Piastowską, pozostałością mają charakter dawnej zabudowy podmiejskiej z lat 1900-1950, a także można zobaczyć nieliczne wolnostojące budynki biurowe i mieszkalne z czasów powojennych.

Na liście Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego znajduje się kilka ważnych obiektów:

  • ul. Lea 27-29 – dawna bursa Dom Akademicki ASP, obecnie (2024) Akademia Sztuk Pięknych, Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, zaprojektowana przez E. Uderskiego w 1943 roku. Na fasadzie widnieje kamienna tablica z popiersiem chłopca trzymającego herb z orłem oraz wyryty napis: Akademia Sztuk Pięknych, Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki. W budynku funkcjonuje również Galeria 4 Ściany,
  • ul. Lea (Pl. Inwalidów 3) – dawna siedziba Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Funkcjonariuszy Stołeczno-Królewskiego Miasta Krakowa, zaprojektowana przez Bernarda Birkenfelda oraz Stanisława Filipkiewicza w latach 1925-1926. W okresie 1945–1956 mieścił się tu Urząd Bezpieczeństwa, co potwierdza tablica pamiątkowa. Obecnie (2024) znajduje się tu Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Krakowie,
  • ul. Lea 4 (ul. Józefitów) – kamienica, zaprojektowana przez Z. Hausnera w 1934 roku,
  • ul. Lea 5 – kamienica, projekt Józefa Kaczmarczyka z 1927 roku. Obecnie (2024) działa tutaj Kino Mikro,
  • ul. Lea 10 – kamienica zaprojektowana przez Wacława Krzyżanowskiego w latach 1925-1927. Budynek postawiony dla Edmunda Rosenhaucha – okulisty żydowskiego pochodzenia, wyróżniający się uskokowym portykiem wgłębnym i udekorowany fryzem. Obecnie (2024) znajduje się tu Samorządowe Kolegium Odwoławcze,
  • ul. Lea 15 – dom zaprojektowany przez Henryka Rittermana w 1926 roku,
  • ul. Lea 17 – kamienica projektowana przez Stefana Polańskiego oraz Zygmunta Gawlika w latach 1928-1930. Cechą charakterystyczną jest kamienny portal z płaskorzeźbami smoków, przykłady rzeźbiarskie na fasadzie oraz tablica informacyjna o projektancie,
  • ul. Lea 20b – kamienica, zaprojektowana przez Jakuba Jana Spirę, z charakterystycznym godłem domu przedstawiającym Chłopca na delfinie.

Nieopodal ulicy znajduje się imponujący kościół Najświętszej Maryi Panny z Lourdes oraz utworzony po II wojnie światowej park im. Wincentego á Paulo, w którego centrum można odnaleźć pomnik patrona. Również na rogu ul. Warmijskiej i Lea stoi figura Matki Bożej.

Wskazane powyżej obiekty prezentują bogactwo architektury i historii tej części Krakowa, co czyni ją niezwykle interesującym punktem na mapie miasta.

Oceń: Ulica Juliusza Lea w Krakowie

★★★★★
Średnia ocena:4.69 Liczba ocen:8