Ulica Legionów Józefa Piłsudskiego w Krakowie

Ulice i place

Ulica Legionów Józefa Piłsudskiego to istotny element miejskiego krajobrazu Krakowa, położona w dzielnicy XIII Podgórze. Rozpoczyna swoją trasę w pobliżu Mostu Józefa Piłsudskiego, kierując się od skrzyżowania z ulicami Karola Rollego i Przy Moście w stronę południowo-wschodnią.

Ulica ta ciągnie się aż do skrzyżowania z ulicą Kalwaryjską. Później, biegnąc wzdłuż wschodniej strony placu Niepodległości, prowadzi do ulicy Jana Zamoyskiego.

Cała trasa ulicy jest nie tylko ważna komunikacyjnie, ale również ma ogromne znaczenie historyczne i kulturowe w kontekście Krakowa jako miasta.

Historia

Ulica, o której mowa, powstała na przełomie XIX wieku, z inicjatywy władz ówczesnego miasta Podgórza, które w tamtych czasach cieszyło się niezależnością. W latach 30. XX wieku nabrała swojego dzisiejszego kształtu, co wiązało się z budową Mostu Piłsudskiego, istotnego elementu infrastruktury.

Historia tej ulicy jest pełna zmian nazw. Od chwili powstania do 1917 roku była znana jako ulica 3 Maja. Po włączeniu Podgórza do Krakowa, nadano jej nazwę ulicy Legionów. W okresie drugiej wojny światowej, w czasach hitlerowskiej okupacji, przemianowano ją na Brückenstraße. Po wojnie, w 1945 roku, powrócono do nazwy ulicy Legionów.

W 1951 roku zmieniono nazwę na cześć Zygmunta Wróblewskiego. W szczególnym okresie między 1959 a 1990 rokiem, dwa odcinki ulicy miały różne nazwy: odcinek od ulicy Rollego do Kalwaryjskiej nosił imię Stanisława Cekiery, natomiast odcinek od Kalwaryjskiej do Zamojskiego przyjął nazwisko Antoniego Stawarza. Zmiany te odzwierciedlają dynamiczny rozwój i przekształcenia w tym regionie.

Wreszcie, w 1990 roku, po kilkudziesięciu latach zawirowań, ulica Legionów ponownie odzyskała swoją pierwotną nazwę, a w 1991 roku zatwierdzono obecną nazwę, która bezpośrednio odnosi się do formacji wojskowej Legionów Polskich utworzonych w 1914 roku przez Józefa Piłsudskiego. Rok 2004 przyniósł modernizację linii tramwajowej, która prowadzi przez tę ulicę, co tylko podkreśla jej rolę w miejskiej komunikacji.

Zabudowa

Zabudowa ulicy Legionów Józefa Piłsudskiego w Krakowie charakteryzuje się różnorodnością stylów architektonicznych oraz bogatą historią. Po wschodniej stronie ulicy znajdują się dwupiętrowe kamienice czynszowe, które w większości powstały pod koniec XIX wieku w stylu historyzującym, co nadaje ulicy unikalny charakter.

Natomiast po zachodniej stronie zabudowa jest mniej zwarta. Na narożu z ulicą Sokolską można zobaczyć zabytkowy gmach dawnej Szkoły Podstawowej Męskiej nr 24 im. Tadeusza Kościuszki, zbudowany w 1881 roku w stylu historyzującym. Od 2011 roku mieści on siedzibę główną Centrum Kultury Podgórza, które odgrywa ważną rolę w kulturalnym życiu tej części Krakowa.

W pobliżu skrzyżowania z ulicą Kalwaryjską znajdował się niegdyś budynek podgórskiej hali targowej, wzniesiony pod koniec XIX wieku. Niestety, został on rozebrany około 1933 roku, aby umożliwić budowę wjazdu na Most Piłsudskiego w ramach regulacji ulicy Legionów.

  • ul. Legionów Piłsudskiego 3 – Kamienica w stylu eklektycznym, wzniesiona w roku 1893,
  • ul. Legionów Piłsudskiego 5 – Kamienica w stylu eklektycznym, wzniesiona w roku 1897,
  • ul. Legionów Piłsudskiego 7 – Kamienica w stylu historyzującym, wzniesiona w roku 1896,
  • ul. Legionów Piłsudskiego 9 – Kamienica w stylu historyzującym, projektował Stanisław Serkowski, 1891,
  • ul. Legionów Piłsudskiego 11 – Kamienica w stylu historyzującym, wzniesiona w roku 1897,
  • ul. Legionów Piłsudskiego 13 (ul. Kalwaryjska 8) – Zabytkowa kamienica, wzniesiona w roku 1894,
  • ul. Legionów Piłsudskiego 15 (ul. Kalwaryjska 7) – Zabytkowa kamienica, wzniesiona po 1900,
  • ul. Legionów Piłsudskiego 17 – Kamienica w stylu historyzującym, wzniesiona około 1897,
  • ul. Legionów Piłsudskiego 21 – Kamienica w stylu historyzującym, wzniesiona przed 1900.

Przypisy

  1. Praca zbiorowa: Kraków plan miasta. Kraków: 2024. ISBN 978-83-8184-589-2. Brak numerów stron w książce
  2. Zmiany nazewnictwa ulic, placów, osiedli i mostów w Krakowie. [w:] CARTOGRAPHIA CRACOVIANA – Kraków i okolice na dawnych mapach [on-line]. [dostęp 23.12.2022 r.]
  3. Remonty torowisk w 2004 roku. [w:] Encyklopedia Krakowskiej Komunikacji [on-line]. [dostęp 24.12.2022 r.]
  4. Gminna ewidencja zabytków - Kraków. [w:] www.bip.krakow.pl [on-line]. [dostęp 24.12.2022 r.]
  5. Centrum Kultury Podgórza – Historia. [w:] Centrum Kultury Podgórza [on-line]. [dostęp 24.12.2022 r.]
  6. a b c d Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 541. ISBN 83-01-13325-2.

Oceń: Ulica Legionów Józefa Piłsudskiego w Krakowie

★★★★★
Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:7