Azory (Kraków)

---

Historia

Osiedle Azory, będące częścią Bronowic Wielkich, zostało utworzone na terenach dawnych przedmieść Krakowa. Proces jego budowy zainaugurowano w roku 1932, kiedy to powstało osiedle składające się z przystępnych cenowo, murowanych domów jednorodzinnych. Powstały one dzięki wysiłkom rzemieślników oraz kolejarzy, którzy pragnęli osiedlić się w tej nowo tworzonej przestrzeni.

Nazwa tego osiedla nawiązuje do archipelagu Azorów, a w szczególności do tragicznych wydarzeń związanych z katastrofą lotniczą, do której doszło w 1929 roku. Warto zaznaczyć, że w wyniku tego wypadku zginął major Ludwik Idzikowski w trakcie próby przelotu przez Atlantyk.

Po zakończeniu II wojny światowej na obszarze Azorów oraz w Prądniku Białym zrealizowano masową budowę dużych osiedli mieszkaniowych. Wśród tej spójnej architektury wyróżnia się Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, zlokalizowany przy ul. Chełmońskiego 41, którego fundamenty wzniesiono na przełomie lat 30. XX wieku.

Ważnym wydarzeniem było przeniesienie kaplicy z ul. Niskiej do nieukończonego wówczas budynku kościoła na początku lat 40. XX wieku. Choć władze komunistyczne początkowo nie były przychylne rozbudowie, to ostatecznie zgodziły się na jej realizację, co zaowocowało gdy przystąpiono do budowy w latach 1962-1977.

W tym okresie, według projektu M. Turskiego i J. Chamuczyńskiego, na Azorach powstały nowoczesne budynki wielkopłytowe, w tym budynki pięcio- i jedenastokondygnacyjne. Mniejsze, pięciopiętrowe mieszkania rozlokowano głównie wzdłuż ulic: Makowskiego, Stachiewicza, Czerwieńskiego, Jaremy oraz Weissa. Osiem kondygnacji oferują natomiast budynki jedenastopiętrowe, usytuowane przy ulicach: Różyckiego, Chełmońskiego, Jaremy i Stachiewicza. Wizytówką lokalnej zabudowy są także domy jednorodzinne, zlokalizowane przy ulicach: Chełmońskiego, Radzikowskiego i Murarskiej.

Położenie

Obszar Azorów w Krakowie ma swoje unikalne położenie, które obejmuje różnorodne punkty orientacyjne. Ta dzielnica znajduje się pomiędzy ulicą Radzikowskiego, a parkiem Wyspiańskiego, który został stworzony na miejscu, gdzie niegdyś istniał fort nr 9. Dodatkowo, graniczy z ulicą Opolską oraz torami kolejowymi, co czyni tę lokalizację dobrze skomunikowaną.

Infrastruktura

W dzielnicy Azory w Krakowie znajduje się szereg ważnych instytucji oraz obiektów publicznych, które wpływają na komfort życia mieszkańców. Wśród nich występuje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Praktyka Lekarska „Azory” Spółka z o.o., ulokowany przy ulicy Nałkowskiego 1. Ponadto, na ul. Radzikowskiego 17/2 działa Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej nMed s.c., oferujący usługi medyczne lokalnej społeczności.

W kontekście edukacji, w dzielnicy ulokowanych jest również kilka szkół, w tym Szkoła Podstawowa nr 119 przy ulicy Czerwieńskiego oraz Szkoła Podstawowa nr 113 przy ulicy Stachiewicza. Na uwagę zasługuje również Liceum Ogólnokształcące nr 14, znajdujące się przy ulicy Chełmońskiego, które od 1956 roku mieści się w budynku, w którym wcześniej funkcjonowała Szkoła Podstawowa nr 15 i Liceum nr 12.

Dodatkowo, struktura edukacyjna obejmuje Gimnazjum nr 14, które zostało przeniesione do Liceum. Istnieje również wiele przedszkoli oraz żłobek Filemon, który zlokalizowany jest na ul. Murarskiej 3B. Z kolei na ul. Stanisławskiego 1 znajdował się budynek dawnej Szkoły Podstawowej nr 15, który teraz pełni funkcję Sanepidu.

Ważnym punktem w tej okolicy jest również Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, który został rozbudowany w latach 1972–1979 według projektu P. Gawora i M. Grabackiej. Kościół ten znany jest z posiadania obrazów oraz ołtarza Jerzego Nowosielskiego. Również nowoczesny kościół św. Jacka został zbudowany w latach 2006–2008, wzbogacając architekturę dzielnicy.

Dla mieszkańców dostępne są także różnorodne usługi transportowe, w tym pętla autobusowa, a także Biblioteka Kraków, Filia 16, która mieści się przy ul. Radzikowskiego 29. W dzielnicy znajduje się również kilka placówek handlowych, które zaspokajają codzienne potrzeby mieszkańców.

Komunikacja

Od 1974 roku w Azorach, przy ulicach Wojciecha Weissa oraz Marii Jaremy, zlokalizowana jest pętla autobusowaMPK Kraków, która oferuje ograniczoną ilość połączeń. Pomimo znacznej odległości, mieszkańcy korzystają także z przystanku tramwajowego Bronowice.

Na trasie tej pętli kończą kurs swoje trasy autobusy o numerach: 130 – Dworzec Główny Zachód, 138 – Kombinat, 173 – Nowy Bieżanów Południe. Dodatkowo, kursują tu linie: 140 – Radzikowskiego Osiedle, oraz Nowy Kleparz, 168 – Krowodrza Górka i Chełmońskiego Pętla, a także autobus nocny: 904 – Wieliczka oraz Prądnik Biały.

Najbliżej Azorów kursują również tramwaje (przystanek Bronowice), w tym linie: 4 – Wzgórza Krzesławickie, 8 – Borek Fałęcki, 13 – Nowy Bieżanów, 14 – Mistrzejowice, 24 – Kurdwanów, 44 – Kopiec Wandy, oraz tramwaj nocny 64 – Osiedle Piastów (aktualny stan komunikacji zbiorowej na styczeń 2018).

Postoje taxi można znaleźć przy ul. Jaremy i ul. Makowskiego. Jednak, osiedle od dłuższego czasu boryka się z wyzwaniami komunikacyjnymi. Na ograniczonej liczbie ulic łączących Azory z innymi częściami Krakowa, często dochodzi do tworzenia się zatorów drogowych. Z tego powodu, planowana jest budowa nowej linii tramwajowej, która połączy Azory z pętlą tramwajową na Krowodrzy Górce oraz Krakowskim Szybkim Tramwajem. Realizacja tej linii ma być ukończona w 2024 roku. Na końcu linii planowane jest miejsce do zmiany kierunku jazdy, a tradycyjna pętla będzie usytuowana przy Galerii Bronowice, w ramach kolejnego etapu rozwoju, który ma na celu przedłużenie linii na zachód.

---

Oceń: Azory (Kraków)

---