Andrzej Abłamowicz

---

Życiorys

Młodość

Andrzej Abłamowicz, znany ze swojej pasji do lotnictwa, przyszedł na świat w sercu Krakowa, w rodzinie o bogatych tradycjach intelektualnych. W trudnych czasach II wojny światowej, zdobył zawód ślusarza, jednocześnie ucząc się na tajnych kompletach gimnazjalnych oraz pełniąc funkcję łącznika w Armii Krajowej. Już od 1938 roku wykazywał zainteresowanie modelarstwem lotniczym, co stanowiło zapowiedź jego przyszłej kariery.

Kraków towarzyszył mu przez wiele lat, aż do końca lat 40-tych. W 1942 roku zakończył edukację w szkole powszechnej, a następnie zdał maturę. W 1947 roku rozpoczął studia na Wydziale Politechnicznych Akademii Górniczej, gdzie kształcił się w zakresie komunikacji lotniczej. Już w czasach gimnazjalnych, tuż po wyzwoleniu Krakowa w 1945 roku, uczestniczył w podstawowym szkoleniu szybowcowym, które odbyło się na poniemieckim szybowcu SG-38 w Bodzowie. W tym miejscu, 10 czerwca zainaugurowano jeden z pierwszych powojennych kursów szybowcowych pod okiem instruktora Mariana Markowskiego. To tam zdobył również kategorię A i B pilota szybowcowego, a jego starsi koledzy – Julian Bojanowski oraz Stanisław Wielgus, również zaczęli swoją przygodę z lataniem.

Kariera zawodowa

W 1947 roku Andrzej Abłamowicz odbył szkolenie z pilotażu samolotów w Cywilnej Szkole Pilotów i Mechaników w Ligocie Dolnej. Odniósł sukces, kończąc kurs jako prymus z wyróżnieniem. W tym samym roku zdobył uprawnienia instruktora szybowcowego w Lisich Kątach i przez dwa lata, od 1948 do 1949, szkolił młodzież lotniczą na lotnisku w Krośnie. W tym okresie, jako pionier, wykonał w 1952 roku beczkę na szybowcu Jastrząb, co było pierwszym takim manewrem w Polsce przy wykorzystaniu samolotu wleczonego przez inny samolot, na lotnisku w Aleksandrowicach (obecnie Aeroklub Bielsko-Bialski).

Akrobacja lotnicza szybko stała się jego pasją, co skłoniło go do zasiadania w jury wielu konkurencji, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. Miał okazję latać na przedwojennym szybowcu Orlik, a także jako jeden z niewielu uczestników, odbył loty myśliwcem P-51 Mustang z czasów II wojny światowej.

W 1957 roku, na samolocie TS-8 Bies, zdobył dwa rekordy świata związane z wysokością oraz dystansem w obwodzie zamkniętym, a także rekordy szybkości wznoszenia na odrzutowcu Jak-23. Kolejne sukcesy osiągnął w 1964 roku na TS-11 Iskra, bijąc rekord prędkości w obwodzie zamkniętym. Łącznie uzbierał 11 rekordów Polski w różnych kategoriach, w tym maksymalnej prędkości, pułapie i odległości lotu.

W wyniku likwidacji kierunku lotniczego na Akademii Górniczej, Abłamowicz przeniósł się do Warszawy, gdzie 7 maja 1950 roku, zlecony przez Główny Instytut Lotnictwa, wykonał lot na pierwszym powojennym motoszybowcu Pegaz. Dzień później został pracownikiem GIL w Dziale Badań w Locie, pod kierownictwem inż. Tadeusza Chylińskiego. Pełnił rolę pierwszego po wojnie etatowego pilota doświadczalnego, prowadząc badania na samolotach, na których wcześniej loty doświadczalne wykonywali piloci z Polskich Linii Lotniczych LOT – Włodzimierz Gedymin, Wiktor Pełka oraz Jerzy Szymankiewicz.

W pierwszych latach swojej kariery, uczestniczył w oblotach i testach nowych konstrukcji lotniczych, takich jak Piper L-4 Cub modyfikowany na samolot sanitarny. Związał się z Głównym Instytutem Lotnictwa na długie lata, pracując tam do 1985 roku. W Warszawie ukończył w 1956 roku studia na Politechnice Warszawskiej, zdobywając dyplom inżyniera-mechanika w specjalizacji budowy płatowców.

W 1959 roku objął funkcję kierownika Zakładu Badań w Locie i pełnił ją przez 14 lat. Przez całą swoją karierę realizował liczne próby w locie, przeszkolając się na różnych typach samolotów i szybowców. W 1955 roku, jako jeden z nielicznych cywilnych pilotów, przeszedł przeszkolenie na myśliwcach odrzutowych Jak-17U, Jak-23 oraz MiG-15 i MiG-17, jak również na bombowcu Ił-28. Jako pierwszy oblatywał wiele nowoczesnych konstrukcji, w tym prototypy samolotów TS-8 Bies oraz TS-11 Iskra. Jego doświadczenie i umiejętności przyczyniły się do rozwoju oraz promocji polskiego lotnictwa na arenie międzynarodowej.

Śmierć

W styczniu 1985 roku, Andrzej Abłamowicz przeszedł na zasłużoną emeryturę. Niestety, dwa miesiące później, 2 marca, zmarł w wyniku ataku serca. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, gdzie spoczywa w kwaterze C12, rząd 6, grób 4. W jego sąsiedztwie znajduje się grobowiec jego żony Zofii, która przez wiele lat pracowała jako stewardesa w PLL LOT.

Publikacje

Oto zestawienie publikacji autorstwa Andrzeja Abłamowicza, które pokazują jego znaczący wkład w dziedzinę lotnictwa:

• Andrzej Abłamowicz, Władysław Nowakowski: Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu, wydane przez Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1980, s. 207,
• Andrzej Abłamowicz: Akrobacja lotnicza, opublikowane przez Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1954, s. 118,
• Andrzej Abłamowicz: Lotnicze przyrządy pokładowe i aparaty tlenowe, 1954,
• Andrzej Abłamowicz: Pilotaż bez widoczności, Wydawnictwa Komunikacyjne, 1957,
• Justyn Sandauer (red.), Władysław Nowakowski, Irena Kaniewska, Andrzej Abłamowicz, Julian Bojanowski, Roman Zatwarnicki, Jerzy Adamek: Podręcznik pilota szybowcowego, wydane przez Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1967,
• Andrzej Abłamowicz: Akrobacja, 1979, s. 202,
• Andrzej Abłamowicz: Loty w trudnych warunkach atmosferycznych-IFR, wydane przez Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1982, s. 199,
• Andrzej Abłamowicz: Akrobacja szybowcowa.

Odznaczenia i wyróżnienia

Andrzej Abłamowicz, wybitna postać, został uhonorowany licznymi odznaczeniami za swoje zasługi oraz osiągnięcia. Poniżej przedstawiamy listę jego najważniejszych wyróżnień:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany pośmiertnie w 1985 roku),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu” (przyznana w 1957 roku),
• Honorowy Pilot Wojskowy PRL I Klasy (1961 rok),
• Dyplom im. Paula Tissandiera FAI (1978 rok).

---

Oceń: Andrzej Abłamowicz

---