Jacek Chrząszczewski

---

Życiorys

Jacek Chrząszczewski w roku 1986 uzyskał świadectwo dojrzałości w II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. Następnie w roku 1991 ukończył studia na kierunku architektura i urbanistyka na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Wkrótce po ukończeniu studiów odbył praktykę projektową w Urzędzie Budowlanym w Erlangen, zlokalizowanym w Bawarii, nieopodal Norymbergi.

W roku 1994 zakończył studia z zakresu historii sztuki na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1998 roku udał się na stypendium naukowe Fundacji z Brzezia Lanckorońskich w Rzymie, co zaowocowało znacznym wzbogaceniem jego wiedzy oraz doświadczenia.

W kolejnych latach, od 1998 do 2005, pełnił funkcję asystenta naukowo-dydaktycznego w Instytucie Architektury Krajobrazu Politechniki Krakowskiej. Dodatkowo, od 1998 roku, pracuje w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Krakowie, gdzie nadzoruje roboty budowlane oraz prace konserwatorskie i restauratorskie przy zabytkach na terenie województwa małopolskiego.

Jest autorem wielu publikacji dotyczących architektury i sztuki Ormian polskich, w tym trzech książek. W 2004 roku zaprojektował ormiański chaczkar w Krakowie, a w 2007 roku ukończył kurs szkoleniowy dotyczący restauracji we Włoszech.

W latach 2008–2016 pełnił funkcję zastępcy małopolskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków, a od 2010 roku prowadzi wykłady na temat ochrony zabytków w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W roku 2014 uzyskał stopień naukowy doktora na podstawie rozprawy zatytułowanej Kalwarie austriackie XVII i XVIII wieku.

Od 2016 roku, jako pełnomocnik dyrektora ds. konserwatorskich w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, Jacek Chrząszczewski sprawuje nadzór konserwatorski nad historycznymi kopalniami soli w Wieliczce i Bochni jako Konserwator Zabytków Krakowskich Żup Solnych.

Wybrane publikacje

Jacek Chrząszczewski jest autorem wielu ważnych publikacji dotyczących architektury ormiańskiej oraz kultury związanej z Armenią w Polsce. W jego pracach można odnaleźć wiele znaczących tekstów naukowych, które dotykają różnych aspektów tej fascynującej tematyki. Oto niektóre z wybranych dorobków autora:

• Jacek Chrząszczewski, Historia kościoła ormiańskiego p.w. Chwalebnego Wniebowzięcia Bogurodzicy Marii Panny w Zamościu, “Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 3, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 1994, s. 28-39,
• Jacek Chrząszczewski, Rekonstrukcja wyglądu kościoła ormiańskiego w Zamościu na podstawie zachowanych dokumentów i planów, “Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 4, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 1995, s. 15-12 (z rysunkiem rekonstrukcyjnym opracowanym przez autora),
• Eac‘ek‘ Xžonšč‘evsk‘i, Patmakan aknark` Lehastani Zamoyšč k‘ałak‘i hayoc‘, “Hrašap‘ał Verap‘oxumn S. Astuacacnay”, tłum. dr Ara Sayegh, „Ganjasar”, Aleppo 3.04.1996, s. 7 i 15 – liczne przedruki, m.in. w czasopiśmie „Alik” Nr 128 z 23.06.1996 w Teheranie,
• Jacek Chrząszczewski, Armenische Kirchen im ehemaligen Polen [w:] Mitteleuropa – Kunst, Regionen, Beziehungen, 1995, s. 53-62,
• Jacek Chrząszczewski, Kościół ormiański w Stanisławowie [w:] Sztuka kresów wschodnich, t. 2, Kraków: Oficyna Wydawnicza Text, 1996, s. 167-191,
• Jacek Chrząszczewski, Ormianie w Kamieńcu Podolskim, “Краківські Обрії” / “Horyzonty Krakowskie”, Nr 5-6, 1997, s. 22-24,
• Jacek Chrząszczewski, Górnoaustriackie kościoły kalwaryjne projektu Johanna Michaela Prunnera [w:] Sacrum w ogrodach, 1997, s. 153-165,
• Jacek Chrząszczewski, Kościoły ormiańskie na Podolu. Architektura i wyposażenie [w:] Sztuka kresów wschodnich, t. 3, Kraków: Oficyna Wydawnicza Text, 1998, s. 69-106,
• Jacek Chrząszczewski, Ormiańskie świątynie na Podolu, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 1998.
• Jacek Chrząszczewski, Zarys historii architektury w Armenii, “Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 23, 2000, s. 3-23,
• Jacek Chrząszczewski. Historia katedry ormiańskiej we Lwowie, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 26/27, 2001, s. 3-54,
• Jacek Chrząszczewski: Kościoły Ormian polskich, Warszawa: Res Publica Multiethnica, 2001.
• Jacek Chrząszczewski, Dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe w gospodarce turystycznej Egiptu [w:] Dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe a współczesne tendencje w gospodarce turystycznej, 2002, s. 87-92,
• Jacek Chrząszczewski, Kościół ormiańskokatolicki p.w. Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w Brzeżanach, “Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 32/33, 2003, s. 3-21,
• Jacek Chrząszczewski, Ormiańskie budowle Kamieńca Podolskiego, „Nasza Politechnika”, Nr 3, 2003, s. 28-31,
• Jacek Chrząszczewski, Projekt chaczkaru ormiańskiego przy kościele Św. Mikołaja w Krakowie, “Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 34/35, 2003, s. 3-10,
• Jacek Chrząszczewski, Wykorzystanie światła słonecznego w ekspozycji symboliki chaczkaru ormiańskiego przy kościele Św. Mikołaja w Krakowie, “Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, Nr 36/37, 2004, s. 46-47,
• Jacek Chrząszczewski, Kościół parafialny obrządku rzymsko- i ormiańskokatolickiego [w:] Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, 2006, s. 207-219,
• Jacek Chrząszczewski, Adaptacja budynku dawnej podstacji elektrycznej w Krakowie, w:] VII Konferencja Naukowo-Techniczna „REW-INŻ’2006”, 2006, s. 19-33,
• Jacek Chrząszczewski, Ormianie polscy i ich chaczkar w Krakowie, Kraków: Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, 2007.
• Jacek Chrząszczewski, Odbudowa ruin Opactwa Benedyktynów w Tyńcu, w:] Ruiny zabytków sakralnych, 2008, s. 363-392,
• Jacek Chrząszczewski, Wybrane inwestycje górnicze i budowlane w Wieliczce w latach 1990-2010, “Renowacje i Zabytki”, Nr 1 (41) 2012, s. 32-59,
• Jacek Chrząszczewski, Kalwaria na Austeinie w Grazu, “Czasopismo Techniczne”, 2012, s. 29-49.
• Jacek Chrząszczewski, Rewaloryzacja starego miasta w Wieliczce, w:] Przeszłość dla przyszłości, 2015, s. 15-23,
• Jacek Chrząszczewski, Chaczkary i krzyże wotywne Ormian polskich w:] Znak – Symbol – Rytuał, 2016, s. 327-353,
• Jacek Chrząszczewski, Ochrona i restauracja dziedzictwa kulturowego Wieliczki, w:] Український Форум Реставрації, 2017, s. 8-14,
• Jacek Chrząszczewski, Kalwaria w Hernals, w:] Aspekty konserwatorskie i ekologiczne, 2019, s. 67-111,
• Jacek Chrząszczewski, Protection and revalorisation of public spaces in the historic centre of Wieliczka, 2023, pp. 83–108.

Każda z wymienionych pozycji świadczy o jego szerokim zakresie badań oraz zaangażowaniu w promowanie wiedzy o kulturze ormiańskiej, a także jej znaczeniu dla polskiego dziedzictwa kulturowego.

---

Oceń: Jacek Chrząszczewski

---