Stanisław Kwaśniewicz

---

Życiorys

Stanisław Kwaśniewicz, pochodzący z rodziny inteligenckiej, był synem Mieczysława i Ireny z Grabskich. Do wybuchu II wojny światowej przebywał na Śląsku, w miejscowościach takich jak Brzeziny Śląskie i Janów, gdzie jego ojciec był zatrudniony w górnictwie węglowym. Po rozpoczęciu okupacji, Kwaśniewicz osiedlił się w Krakowie, gdzie z powodzeniem ukończył szkołę podstawową oraz dwie klasy gimnazjum w ramach tajnego nauczania.

Podobnie jak wielu jego rówieśników, w 1945 roku zdecydował się na wstąpienie do harcerstwa, kontynuując rodzinną tradycję. W pierwszych latach swoje harcerskie zaangażowanie rozpoczął w Krakowie, dołączając do 3 Krakowskiej Drużyny Harcerskiej. Po przeniesieniu się do Katowic, zasilił szeregi 1 Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego.

W kolejnym roku, po powrocie do Katowic, Kwaśniewicz rozpoczął naukę w Gimnazjum i Liceum im. M. Kopernika, gdzie zakończył naukę i uzyskał maturę w latach 1945-1948. Następnie, w latach 1948-1954 podjął studia z zakresu architektury na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Stanisław Kwaśniewicz lubił rysunek, który był jego pasją. Miał talent do uwieczniania zarówno architektury, jak i różnych scen rodzajowych. Poza tym, był zapalonym narciarzem oraz entuzjastą latania na szybowcach.

W 1956 roku wziął ślub z Marią Zabłocką, która zmarła w 2019 roku, była siostrą znanego architekta i sportowca Wojciecha Zabłockiego. Stanisław i Maria doczekali się trojga dzieci: Barbary (1957-1970), Leszka oraz Anny.

Po jego śmierci, został pochowany nacmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Kariera zawodowa

W 1954 roku Stanisław Kwaśniewicz rozpoczął swoją karierę zawodową, dołączając do zespołu pracowników „Miastoprojektu” w Katowicach, gdzie aktywnie działał aż do 1991 roku. Na początku swojej drogi zawodowej pełnił rolę asystenta architekta Mariana Skałkowskiego, a z czasem awansował na stanowisko projektanta, pracując w zespołach pod kierownictwem takich architektów jak Jerzy Gottfried i Henryk Buszka.

W 1955 roku, po utworzeniu pracowni PW-11, która miała na celu rozbudowę śródmieścia Katowic, wspólnie z innymi specjalistami wszedł do jej składu jako główny projektant. Już w 1958 roku zdobył swoje uprawnienia budowlane, co pozwoliło mu na dalszy rozwój zawodowy.

Od 1964 roku brał aktywny udział w pracach Archidiecezjalnej Komisji Architektury i Sztuki Sakralnej w Katowicach, co podkreślało jego znaczenie w kontekście projektowania obiektów sakralnych. W 1965 roku zdecydował się na indywidualną działalność twórczą, prowadząc swoją pracownię, a także pracując w Pracowni Sztuk Plastycznych przez ponad dwie dekady, aż do 1991 roku oraz w Autorskim Atelier Realizacyjnym ARAR w latach 1989-1998.

Dalsze kształcenie zawodowe zapewniło mu ukończenie studiów podyplomowych z zakresu urbanistyki na Politechnice Warszawskiej w 1972 roku. Natomiast w 1975 roku ukończył kolejne studium podyplomowe dotyczące urbanistyki i planowania przestrzennego, również na Politechnice. W 1979 roku zyskał status architekta twórcy i został rzeczoznawcą SARP.

Po 1999 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę, Stanisław Kwaśniewicz nie zaniechał swojej pasji twórczej, nadal kontynuując działalność na polu architektury i urbanistyki.

Realizacje architektoniczne

Stanisław Kwaśniewicz to architekt, który przyczynił się do powstania wielu istotnych realizacji w regionie. Jego prace architektoniczne obejmują szereg budowli mieszkalnych i użyteczności publicznej, które odgrywają znaczącą rolę w kształtowaniu miejskiego krajobrazu.

• kompleks mieszkalno-usługowy zlokalizowany w centrum Gołonoga, Dąbrowa Górnicza, zrealizowany w 1955 roku,
• kino Kosmos w Katowicach Koszutka, którego współautorami byli Jurand Jarecki oraz Marian Skałkowski (1959-65),
• zespół szkół pawilonowych przy ul. Grażyńskiego w Katowicach Koszutka (1960-61),
• dom meblowy „Domus” przy ul. Mickiewicza w Katowicach, który został zaprojektowany wspólnie z Marianem Skałkowskim (1959-60),
• budynek Biura Projektów Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla „Separator” dostępny pod adresem ul. Korfantego 2, Katowice (1962-1965),
• pawilon wystawowy Biura Wystaw Artystycznych (BWA) w Katowicach (1966-1972),
• punktowiec mieszkalny „Ślizgowiec” przy ul. Korfantego 8 w Katowicach, współautorem był Tadeusz Krzysztofiak (1966-1968),
• kompleks mieszkań „Kopalniana” znajdujący się przy ul. Uniwersyteckiej w Katowicach (1964-66),
• zespół sześciu budynków mieszkalnych znany jako „Niebieskie bloki” w Katowicach Koszutka (projekt 1958-59, realizacja 1963),
• koncepcja urbanistyczna tzw. „Bloku D” Os. J. Marchlewskiego, gdzie powstały żłobek, ośrodek zdrowia i pawilon handlowy przy ul. Ordona w Katowicach Koszutka, która była rezultatem współpracy z Marianem Skałkowskim i Tadeuszem Sadowskim (1970),
• osiedle Paderewskiego w Katowicach, gdzie współpraciowali Jurand Jarecki oraz Ryszard Ćwikliński (1970-80),
• szkoła, żłobek oraz przedszkole na osiedlu Paderewskiego, blok C, lokalizowane przy ul. Granicznej 42/46 (1979-1984),
• zespół budynków usługowo-mieszkalnych przy ul. Poniatowskiego i Mikołowskiej w Katowicach, którego współautorem był Jurand Jarecki (1959-63),
• osiedle „Gołonóg” w Dąbrowie Górniczej, w zespole którego działali: Wiesław Baryń, Wacław Lipiński, Maria Glanc-Knosała, Jan Maas, Kazimierz Sołtykowski, Ryszard Ćwikliński, Mieczysław Rek, Wojciech Podleski oraz Zygmunt Fagas,
• Ośrodek Dziecięco-Młodzieżowy w Sosnowcu przy ul. Gospodarczej 63 (1974-1986),
• osiedle C3 Zagórze-Południe w Sosnowcu (1976),
• Ośrodek Dziecięco-Młodzieżowy oraz Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi i Specjalnymi w Sosnowcu, przy ul. Bohaterów Monte Cassino 46 (1978),
• Ośrodek Dziecięco-Młodzieżowy w Sosnowcu, ul. Kisielewskiego 4b (1979),
• centrum handlowo-usługowe w Jastrzębiu-Zdroju,
• siedziba Śląskiego Instytutu Naukowego mieszcząca się przy ul. Granicznej w Katowicach (1970-1977),
• zespół bloków mieszkalnych w Katowicach przy ul. Krasińskiego-Floriana (1988),
• Biblioteka Śląska, do której realizacji przyczynili się Jurand Jarecki oraz Marek Gierlotka (1991-1997),
• wystrój sklepu „Supersam” w Katowicach, w której współpracował Marian Skałkowski (1961-64),
• wystrój sklepu „Delikatesy” w Katowicach, również w współpracy z Marianem Skałkowskim (1962),
• plan zagospodarowania przestrzennego dzielnicy Koszutka w Katowicach (współautorzy Marian Skałkowski, Mieczysław Król),
• niedokończony projekt Dzielnicy Uniwersyteckiej Katowice Ligota,
• niedokończony projekt centrum miasta w Jastrzębiu-Zdroju, w którym współpracował z Marin Skałkowskim oraz Zygmuntem Winnickim,
• niedokończony projekt Śląskiej Biblioteki Akademickiej w Katowicach, w ramach współpracy z Marianem Skałkowskim i Jurandem Jareckim.

Od roku 1964 Kwaśniewicz skoncentrował się na projektach architektury sakralnej, a jego dorobek obejmuje 16 kościołów i kaplic, kilka dzwonnic oraz różnorodne aranżacje wnętrz kościelnych, w tym m.in. Bazyliki w Piekarach Śląskich, kościota w Wiśle, Ustroniu-Centrum, Skoczowie, Pawłowicach Śląskich, Orzegowie i w wielu innych lokalizacjach.

Ważnym aspektem jego pracy była również realizacja oprawy przestrzennej i plastycznej spotkania z papieżem Janem Pawłem II na lotnisku Muchowiec w Katowicach w 1983 roku.

• kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Drogomyślu (1965-69), który uważany jest za pierwszą na Górnym Śląsku realizację postulatów Soboru Watykańskiego w budownictwie sakralnym,
• kościół Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa we Wrzosowej, współautor Marian Ficenes (1974-78),
• kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Lubojnie (1973-77),
• kościół Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Bystrej, współautor inż. Franciszek Klimek (1976-1983),
• kościół Bożego Narodzenia w Rudzie Śląskiej Halembie II (1976-81),
• kościół ewangelicki Świętej Trójcy w Bażanowicach, współautor Karol Gaś (1978-81),
• kościół Wniebowzięcia NMP przy ul. Granicznej 26 w Katowicach, współautor Mieczysław Molicki (1980-83),
• kościół Nawiedzenia NMP w Sosnowcu (1981-88),
• kościół Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Zaborze (1982-86),
• kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Mysłowicach-Kosztowy (1982-1992),
• kościół św. Jana Nepomucena w Krostoszowicach, współautor Henryk Hawel (1983),
• kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Boskiej Częstochowskiej w Pszczynie (1984-1989),
• kościół Chrystusa Króla w Świerklańcu (1988-1994),
• kościół Jezusa Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana w Sosnowcu (1992-2005),
• kościół św. Jacka w Częstochowie (1995-2000).

Konkursy

Stanisław Kwaśniewicz ma na swoim koncie wiele osiągnięć w zakresie projektowania architektonicznego, które zasługują na szczególne wyróżnienie. W 1965 roku otrzymał pierwszą nagrodę za projekt osiedla „Paderewskiego” w Katowicach, który zrealizował we współpracy z Jurandem Jareckim oraz Ryszardem Ćwiklińskim.

Kolejnym znaczącym osiągnięciem była jego praca nad projektem Muzeum Sztuki w Łodzi, w której brał udział z Albinem Cieszyńskim i Marianem Skałkowskim. Projekt ten został uhonorowany wyróżnieniem.

Warto również wspomnieć o projekcie Centralnej Dzielnicy Mieszkaniowej w Halle-Neustadt, w Niemczech Wschodnich, który również zdobył wyróżnienie.

W 1969 roku Kwaśniewicz, razem z Albinem Cieszyńskim oraz Henrykiem Trzcionkowskim, otrzymał równorzędne wyróżnienie za projekt dzielnicy mieszkaniowej im. Marii Curie-Skłodowskiej w Zabrzu.

Na zakończenie tej listy osiągnięć można wspomnieć o projekcie nowego gmachu Biblioteki Śląskiej w Katowicach, nad którym pracował wspólnie z Jurandem Jareckim i Markiem Gierlotką w 1989 roku.

Odznaczenia

Stanisław Kwaśniewicz, jako uznany architekt, otrzymał wiele znaczących odznaczeń w swojej karierze. Oto lista wyróżnień, które otrzymał:

• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966),
• Złota i Srebrna Odznaka „Zasłużony dla Rozwoju woj. katowickiego” (1967, 1978),
• Srebrna Odznaka SARP (1972),
• Medal SARP „Za osiągnięcia w dziedzinie architektury” (1976),
• Złota Odznaka „Zasłużony dla Budownictwa i PMB” (1978),
• Srebrny Krzyż Zasługi (1980),
• Order Papieski Pro Ecclesiae Pontifice (1984),
• nagroda im. Juliusza Ligonia (1989).

Wszystkie te uhonorowania odzwierciedlają jego znaczący wkład w rozwój polskiej architektury oraz budownictwa.

---

Oceń: Stanisław Kwaśniewicz

---