Andrzej Rzymkowski

Inżynieria i technologie

Andrzej Maria Rzymkowski, urodzony 21 czerwca 1911 roku w Krakowie, a zmarły 30 czerwca 1986 roku w Koszalinie, to postać, która znacząco wpisała się w historię polskiej architektury. Był on nie tylko uznawanym architektem, ale również profesorem na prestiżowych uczelniach. Jego wkład w edukację architektów w Polsce jest nie do przecenienia.

Rzymkowski prowadził zajęcia na Politechnice Wrocławskiej, pokazując studentom złożoność i piękno architektury.

Nie zabrakło także jego obecności na Politechnice Krakowskiej, gdzie kształcił przyszłe pokolenia inżynierów oraz architektów. Jego praca miała istotny wpływ na rozwój architektury w regionie.

Dodatkowo, Rzymkowski był również profesorem w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Koszalinie, gdzie jego wiedza oraz doświadczenie były nieocenione dla studentów pasjonujących się architekturą.

Życiorys

Andrzej Rzymkowski, znany architekt i wykładowca, jako młody człowiek ukończył gimnazjum w Krakowie, a w 1939 roku uzyskał dyplom inżyniera architekta na Politechnice Lwowskiej. Po rozpoczęciu kariery zawodowej, pracował jako architekt miejski w Katowicach, lecz po wybuchu II wojny światowej wrócił do Krakowa, gdzie zaangażował się w sektor budownictwa. Od 1945 roku pełnił funkcje wykładowcze na uczelniach krakowskich, w tym na Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie prowadził zajęcia z zakresu budownictwa wiejskiego.

W 1950 roku na Politechnice Warszawskiej obronił swoją pracę doktorską zatytułowaną „Planowanie osiedli wiejskich w terenach górskich”. Chociaż w latach 1952-1953 był profesorem na Politechnice Wrocławskiej, to jego kariera akademicka naprawdę rozkwitła na Politechnice Krakowskiej od 1953 roku, gdzie objął kierownictwo Katedry Projektowania Budowli Wiejskich. Początkowo był profesorem kontraktowym, a następnie stopniowo awansował do profesoratu zwyczajnego w 1965 roku.

Rzymkowski był również współtwórcą wynalazku, który w 1954 roku uzyskał patent na „urządzenie do samoczynnego polepszenia klimatu pomieszczeń dla zwierząt dużych”. Działania jego naukowe obejmowały propagowanie budownictwa z wykorzystaniem gliny i słomy, które od XVIII wieku było stosowane w budowie dworów oraz kościołów.

Pełniąc ważne funkcje na Politechnice Krakowskiej, był prodziekanem Wydziału Architektury w latach 1953-1955. W 1968 roku przeszedł na stanowisko profesora w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Koszalinie, gdzie prowadził Katedrę Budownictwa Wiejskiego. Czas pracy na tej uczelni zaowocował jego rolą jako pierwszego profesora w historii wydziału.

Po odejściu na emeryturę w 1981 roku, jego praca naukowa koncentrowała się na budownictwie użytkowym, wymiarze projektowania osiedli wiejskich oraz funkcji budownictwa inwentarskiego w krajobrazach wiejskich. Rzymkowski w swoich badaniach podkreślał znaczenie planowania w kontekście zasad bioklimatycznych. Ma na swoim koncie liczne publikacje dotyczące ochrony środowiska oraz ergonomii, które ukazały się w renomowanych czasopismach, takich jak „Arkad”, „Murator” i „Mój Dom”. W jego twórczości można odnaleźć wiele znaczących pozycji, na przykład:

  • Budynki dla zwierząt gospodarskich (1954, kolejne wydania 1958, 1963),
  • Planowanie i budownictwo osiedli wiejskich (1954, kolejne wydanie 1956),
  • Planowanie przestrzenne w górach (1966, kolejne wydanie 1967),
  • Ruralistyka. Planowanie obszarów rolniczych i budownictwo wiejskie (1972),
  • Takie sobie ziemskie sprawy. Człowiek i jego środowisko (1973),
  • Modernizacja budynków dla trzody chlewnej (1973),
  • Moje powroty (1981).

Andrzej Rzymkowski był także aktywnym członkiem organizacji takich jak Stowarzyszenie Architektów RP oraz Krakowskie Towarzystwo Plastyków. Zaangażował się w ruch esperancki, zakładając klub esperanto w Koszalinie i uczestniczył w międzynarodowych zjazdach, gdzie wygłaszał prelekcje o ochronie przyrody. Poza osiągnięciami w dziedzinie architektury, malował akwarele pejzażowe, a także był pionierem w założeniu Yacht Clubu Politechniki Koszalińskiej.

Życie prywatne

Andrzej Rzymkowski był synem architekta krakowskiego, Jana Rzymkowskiego oraz Ludwiki z Zoernerów. W jego rodzinie znalazła się również siostra, Maria. W ciągu swojego życia, Rzymkowski zawarł trzy małżeństwa; jego pierwszą żoną była Lidia z Harasiewiczów, potem ożenił się z Marią Zellner-Kątską, a na końcu z Krystyną z Kopańskich. Z Marią Zellner-Kątską miał córkę, Annę, która przyjęła nazwisko mężowskie Millerowa.

Rzymkowski odszedł z tego świata 30 czerwca 1986 roku. Jego miejsce spoczynku to Alei Zasłużonych na cmentarzu Komunalnym w Koszalinie, gdzie został pochowany w kwadracie AZ-2-2-56.

Ordery i odznaczenia

Andrzej Rzymkowski, na przestrzeni swojej kariery, otrzymał szereg odznaczeń i wyróżnień, które potwierdzają jego osiągnięcia i zaangażowanie na rzecz kraju oraz społeczeństwa. Poniżej przedstawiamy listę tych prestiżowych nagród:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955),
  • Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”,
  • Złota Odznaka SARP (1977),
  • Odznaka „Zasłużony Racjonalizator Produkcji”.

Upamiętnienie

Płaskorzeźba przedstawiająca profesora Rzymkowskiego zdobi przestrzeń przed audytorium Politechniki Koszalińskiej, znajdującym się w budynku przy ulicy Racławickiej. Dodatkowo, jego imię nosi jedna z ulic w Koszalinie, co jest świadectwem uznania dla jego wkładu. Z okazji 35-lecia uczelni, w 2003 roku, w kolejnych wydaniach pisma uczelnianego przypomniano jego felietony oraz przedrukowano fragmenty podręcznika dotyczącego ruralistyki.

(…) uwielbiany przez brać studencką. Znamienity erudyta, facecjonista i wspaniały gawędziarz, umiał śmiać się z siebie – a to rzadka cecha, propagator naturalnego życia i sportu („boso Panowie po rannej rosie!”), doskonale rysował piórkiem, miał receptę na oczyszczenie Jamna, wspaniały felietonista (…)

ze wspomnienia o prof. Andrzeju Rzymkowskim

Przypisy

  1. Cmentarz Komunalny w Koszalinie - wyszukiwarka grobów [online], cmentarz.koszalin.pl [dostęp 22.01.2024 r.]
  2. In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Andrzej Maria Rzymkowski [online], www.archimemory.pl [dostęp 22.01.2024 r.]
  3. AndreasA. Künzli, Polen: Esperanto-Propaganda in eigener Sache und im Sog der Politik, „Unabhängige Schweizer Interlinguistische Studien” (5), 2016, s. 104 [dostęp 15.06.2020 r.] (niem.).
  4. IrenaI. Niedźwiecka-Filipiak, Wyróżniki krajobrazu w architektury wsi Polski Południowo-Zachodniej, t. Monografie LXXV, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, 2009, s. 15, ISBN 978-83-60574-71-3 [dostęp 15.06.2020 r.]
  5. LeszekL. Laskowski, Pomniki Koszalina, Koszalin: Koszalińska Biblioteka Publiczna im. Joachima Lelewela, 2009, s. 115, ISBN 978-83-87317-65-2 [dostęp 30.12.2019 r.]
  6. DariuszD. Kronowski, Wpływ architektury neoregionalnej i nowoczesnej na kształtowanie myśli krakowskiej szkoły projektowania architektonicznego, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury O/PAN w Krakowie”, XLII, Oddział PAN w Krakowie, 2014, 101–104 (wydawnictwo elektroniczne), ISSN 2450-0038 [dostęp 27.12.2019 r.]
  7. AdamA. Chmielewski i inni red., Wrocławskie Środowisko Akademickie – Twórcy i ich Uczniowie 1945–2005, Wydziały Architektury, Budownictwa Lądowego i Wodnego, Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii oraz Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 536, ISBN 978-83-04-04823-2 [dostęp 30.12.2019 r.]
  8. Andrzej JanA.J. Cząstka, Współczesne przekształcenia krajobrazowe w obszarze ekumeny graniczącej w Pienińskim Parkiem Narodowym ze szczególnym uwzględnieniem historycznych układów osadniczych, „Czasopismo Techniczne – Architektura”, 106 (10, 2–A), Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2009, s. 112 [dostęp 15.06.2020 r.]
  9. Pamięci architektów polskich – prof. dr hab. inż. arch. Andrzej Maria Rzymkowski [online], Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej – Stowarzyszenie Architektów Polskich, 2011 [dostęp 27.12.2019 r.]
  10. MarcinM. Chrzanowski (red.), Dziedzictwo akademickiego Lwowa na Politechnice Krakowskiej, „Zeszyty Historyczne Muzeum Politechniki Krakowskiej”, 1 (1), 2017, s. 83, ISSN 2544-1833.
  11. Zdrowy i ekologiczny, „Inżynier Budownictwa” (2), 2019, s. 97, ISSN 1732-3428 [dostęp 30.12.2019 r.]
  12. Tablica Andrzeja Rzymkowskiego, Pomniki Koszalina – historia w kamieniu wyryta, 15.06.1988 r. [dostęp 27.12.2019 r.]
  13. HubertH. Ossadnik, „Przeworski Zamysł” zajazd – camping – skansen „Pastewnik” w Przeworsku, „Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce”, 11, Wdzydze 2009, s. 127 [dostęp 15.06.2020 r.]
  14. Rzymkowski, Andrzej – publikacje [online], portal WorldCat [dostęp 27.12.2019 r.]
  15. AndrzejA. Rzymkowski, O pożytkach ze spacerów nad wzburzonym morzem płynących, „Przekrój” (4), 1976, s. 10 [dostęp 30.12.2019 r.]
  16. Andrzej MariaA.M. Rzymkowski, My home is my castle!, „Na Temat – PIsmo Politechniki Koszalińskiej”, 2 (34), 2003, s. 18–19, ISSN 1509-2771 [dostęp 15.06.2020 r.]
  17. MariuszM. Meller, Pierwszy Profesor, „Na Temat – Pismo Politechniki Koszalińskiej”, 2 (34), 2003, s. 17–18, ISSN 1509-2771 [dostęp 15.06.2020 r.]
  18. Patent 36409 – Urządzenie do samoczynnego polepszenia klimatu pomieszczeń zwierząt dużych, Urząd Patentowy PRL, 30.09.1954 r. [dostęp 30.12.2019 r.]
  19. a b Z dziejów Wydziału Mechanicznego Politechniki Koszalińskiej w okresie 1968–2017, Politechnika Koszalińska, 05.10.1968 r. [dostęp 27.12.2019 r.]
  20. a b c d Stanisław MarianS.M. Brzozowski, Andrzej Maria Rzymkowski [online], Internetowy Polski Słownik Biograficzny, 1992–1993 [dostęp 15.06.2020 r.]
  21. Andrzej Rzymkowski (wspomnienie), facsimile wspomnienia opublikowanego w „Glosie Pomorza”, 04.07.1986 r. [dostęp 27.12.2019 r.]

Oceń: Andrzej Rzymkowski

★★★★★
Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:7