Jerzy Czuraj, urodzony 31 stycznia 1952 roku w Krakowie, to postać niezwykle utalentowana, która na stałe wpisała się w historię polskiej sztuki i kultury. W ciągu swojego życia, które zakończyło się 3 listopada 2009 roku w Pionkach, zyskał renomę jako artysta malarz, muzyk, scenograf, aktor oraz realizator przedstawień teatralnych.
Jego multifunkcyjna działalność artystyczna przyczyniła się do wzbogacenia polskiego świata sztuki oraz teatralnego, a jego twórczość nadal inspiruje wielu młodych artystów.
Życiorys
Jerzy Czuraj to artysta, który studia artystyczne odbył na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie uczył się pod okiem prof. Mariana Buczka. Kontynuował swoją edukację na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie jego mentorką była prof. Krystyna Łada-Studnicka. W 1975 roku uzyskał dyplom z wyróżnieniem, co stanowiło zwieńczenie jego ciężkiej pracy artystycznej.
Wcześniej, w latach 1970-1971, studiował psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, co wpłynęło na jego rozwój jako twórcy, łącząc sztukę z głębszym rozumieniem ludzkiej psychiki.
W latach 1978-1980 pełnił funkcję przewodniczącego zarówno warszawskiego, jak i krajowego Koła Młodych w ramach Związku Polskich Artystów Plastyków. To doświadczenie umocniło jego pozycję w środowisku artystycznym, a także umożliwiło mu organizację licznych wydarzeń kulturalnych.
W okresie 1979-1981 artysta współpracował aktywnie z Galerią Sztuki Współczesnej przy Staromiejskim Domu Kultury w Warszawie. Jego działalność artystyczna obejmowała nie tylko tworzenie obrazów, ale również inicjowanie wielu wystaw i koncertów w ramach akcji „Wolny Tybet”, które miały na celu zwrócenie uwagi na problemy tego regionu.
Od 1982 roku aż do swojej śmierci osiedlił się we wsi Suskowola, niedaleko Pionek, w województwie Mazowieckim. Jego życie osobiste było również interesujące – pierwszą żoną artysty była piosenkarka Elżbieta Mielczarek. W 2009 roku powstał o nim portretowy film dokumentalny pt. „Twardość Przestrzeni”, stworzony przez Marcina Kossowskiego, który miał na celu ukazanie jego twórczości oraz życia.
Malarstwo
Jerzy Czuraj kontynuował i wzbogacał tradycję kolorystyczną w malarstwie, wnosząc do niego elementy religijnego oraz filozoficznego synkretyzmu. Jego twórczość charakteryzowała się zacieraniem granic pomiędzy sztuką figuratywną a abstrakcyjną, a także tworzeniem pejzaży inspirowanych naturą. Łącznie zrealizował około trzydziestu indywidualnych wystaw, a także aktywnie uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych, gromadząc autorską kolekcję obejmującą około 700 obrazów.
Prace Czuraja znajdują się w różnych kolekcjach, w tym w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu oraz w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Dodatkowo, jego dzieła znajdują się w Miejskim Ośrodku Kultury w Pionkach oraz w wielu kolekcjach prywatnych zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami, m.in. w takich miastach jak Melbourne, Toronto, Tokio, Nowy Jork czy Monachium.
Największa kolekcja obrazów Jerzego Czuraja znajduje się w prywatnej kolekcji w Radomiu. Po 2010 roku, z inicjatywy przyjaciół artysty, przy współpracy z Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu, jego twórczość była promowana w ramach projektu „Obrazy z różnych domów”. Inauguracja tego projektu miała miejsce 1 września 2010 roku w Galerii Promocyjnej Staromiejskiego Domu Kultury w Warszawie. Inicjatywa ta miała swoje kontynuacje w Galerii „Interior” Biblioteki Publicznej im. Witolda Gombrowicza w Kielcach, a kolejne odsłony planowane są w domu artysty w Suskowoli oraz w muzeach i galeriach, m.in. w Kazimierzu Dolnym, Radomiu i Warszawie.
Muzyka, teatr, pozostała twórczość
Obok swojej działalności w malarstwie, Jerzy Czuraj rozwijał również swoje pasje w obszarze muzyki jazzowej i eksperymentalnej, a także w teatrze i filmie. Był aktywnym animatorem życia artystycznego zarówno w swoim otoczeniu, jak i w wielu innych ośrodkach w Polsce.
Współpracował z czołowymi muzykami polskiej sceny, takimi jak Andrzej Przybielski, Wojciech Czajkowski, Włodzimierz Kiniorski, Władysław Jagiełło, Michał Zduniak, Liliana Urbańska, Krzysztof Sadowski, a także z Martą Sadowską, Robertem Brylewskim, Pawłem Rozwadowskim, Tomaszem Świtalskim, Jackiem Bielińskim i Maciejem Sinkowskim znanym jako 'Bobi Peru’.
W 1976 roku wykonano dla Czesława Niemena scenografię na MIDEM w Cannes, co stanowiło ważny moment w jego karierze. W dalszych latach współpracował przy realizacji scenografii filmowej Lecha Majewskiego w filmie „Zwiastowanie” z 1978 roku.
Był również współtwórcą i wykonawcą nakładu okładki płyty Andrzeja Przybielskiego zatytułowanej „W sferze dotyku”, wydanej w 1984 roku. Projekt ten miał na celu dokumentację działalności polskiej muzycznej awangardy lat osiemdziesiątych XX wieku.
Jego twórczość obejmowała także realizacje teatralne. W 1997 roku zrealizował spektakl „Białe Czarny” w Teatrze Powszechny im. Jana Kochanowskiego w Radomiu, a w 1999 roku zrealizował „Siedem Grzechów Głównych” w Miejskim Ośrodku Kultury w Pionkach.
Przypisy
- Ostatnie pożegnanie Jerzego Czuraja
- KarolinaK. Falkiewicz, Zmarł artysta Jerzy Czuraj [online], Wyborcza.pl, 04.11.2009 r.
- (31.01.2011-27.02.2011) Jerzy Czuraj, Obrazy z różnych domów [online], MCSW „Elektrownia” [dostęp 19.02.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Józef Zajączkowski (1817–1905) | Jan Matejko | Marian Sobański | Tadeusz Kudliński | Leszek Kubanek | Wojciech Natanson | Zuzanna Grabowska | Magdalena Wróbel (aktorka) | Agata Kryska-Ziętek | Dominik Kwaśniewski | Marzena Trybała | Joanna Mrówka | Jerzy Stempowski | Tadeusz Przemysław Szafer | Jacek Ostaszewski | Krzysztof Malkiewicz | Tadeusz Kwinta | Aleksander Baumgardten | Emilia Stachurska | Zofia ZarębiankaOceń: Jerzy Czuraj