Tadeusz Kudliński

---

Życiorys

Tadeusz Kudliński był synem Ignacego oraz Marii Kazimiery z Wdówków. Jego edukacja rozpoczęła się w 1905 roku w czteroklasowej Szkole Ćwiczeń c.k. Męskiego Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie. Następnie uczęszczał do Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. 18 kwietnia 1916 roku, w Szkole Kadetów Kawalerii w Mödlingu, zdał zastępczą maturę, a do matury gimnazjalnej przystąpił 15 lutego 1917 roku w Krakowie. Wkrótce po tym został skierowany do Szkoły Oficerów Artylerii w Simmering pod Wiedniem.

W trakcie I wojny światowej, 15 kwietnia 1916 roku, Kudliński został zmobilizowany do armii austriackiej, gdzie walczył na froncie austriacko-węgierskim oraz włosko-austriackim. Jego wojskowa kariera obejmowała również udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Został zdemobilizowany 19 lipca 1922 roku w stopniu porucznika.

Po wojnie podjął pracę w Bibliotece Jagiellońskiej, a w grudniu 1922 roku rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie 9 listopada 1923 roku uzyskał doktorat na Wydziale Prawa UJ. W okresie międzywojennym, od 1931 roku, publikował artykuły na łamach „Gazety Literackiej”.

W czasie II wojny światowej, Kudliński działał w organizacji podziemnej pod nazwą „Unia”. Niestety, 16 stycznia 1944 roku został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu Montelupich, skąd został uwolniony 5 kwietnia 1944 roku.

W okresie stalinowskim był obiektem represji, a w latach 1949–1955 przebywał w więzieniu z powodu swoich przekonań politycznych. Po 1955 roku regularnie publikował swoje teksty w „Tygodniku Powszechnym”, gdzie pisał również recenzje spektakli teatralnych. Kudliński pozostawił po sobie bogate archiwa związane z życiem teatralnym w Polsce.

Zmarł w Krakowie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Salwatorskim (sektor SC8-1-24).

Twórczość

Tadeusz Kudliński to wybitny polski twórca, którego dorobek literacki obejmuje szereg dzieł, wśród których szczególne miejsce zajmują nowele sportowe oraz powieści osadzone w kontekście historycznym.

W swoim dorobku artystycznym wydał zbiór nowel o tematyce sportowej zatytułowany Pierwsza miłość panny Elo w 1928 roku. Rok później opublikował powieść biograficzną na tle wojennym, Smak świata.

Kudliński zasłynął również z powieści współczesnych, które znalazły się w pismach takich jak „Tęcza”. Jego ważniejsze tytuły to Wuj Rafał i Spółka (1931) oraz Wygnańcy Ewy (1932).

Warto podkreślić, że artystycznie najbardziej dojrzałe są jego nowele sportowe z Pierwsza miłość panny Elo. Natomiast w powieści Wuj Rafał autor w pełni rozwija atuty swojego stylu narracyjnego.

W Wygnańcach Ewy zastosował pomysłową strukturę synchroniczną, co przypomina twórczość Dos Passosa, a nie Joyce’a, co pozwoliło mu w interesujący sposób przedstawić chaos współczesnego społeczeństwa.

Poza powieściami, Kudliński pisał także szkice teatralne, takie jak Vademecum teatromana, Rodowód teatromana, oraz Pod teatralną szminką.

Na koniec warto wspomnieć o jego wspomnieniach „Młodości mej stolica”, które ukazały się w 1984 roku, weszły w skład niejeden literacki kanon współczesnej literatury.

Odznaczenia

Tadeusz Kudliński, wybitna postać, został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w kulturę i edukację w Polsce. Jego osiągnięcia odzwierciedlają głęboki szacunek dla pracy i działalności na rzecz społeczeństwa. Poniżej przedstawiamy listę odznaczeń, które otrzymał:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, 1972,
• Srebrny Wawrzyn Akademicki, 7 listopada 1936,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej, 3 grudnia 1975,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, 1963,
• Złota Odznaka „Za Pracę Społeczną dla miasta Krakowa”, 1963,
• Honorowa Odznaka Działacza Kultury Związku Zawodowego Kolejarzy, 12 stycznia 1976.

---

Oceń: Tadeusz Kudliński

---