Rafał Łatka

---

Życiorys

Rafał Łatka, renomowany badacz historii, rozpoczął swoją edukację w XI Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Dąbrowskiej w Krakowie, które ukończył z wyróżnieniem. Następnie podjął studia na kierunku nauk politycznych na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zdobył dyplom w 2009 roku.

W kolejnych latach Rafał Łatka osiągnął znaczące sukcesy akademickie, uzyskując stopień naukowy doktora na tej samej uczelni na podstawie przełomowej pracy pt. Polityka władz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980–1989 (2014), której promotorem był Antoni Dudek. W 2020 roku obronił pracę habilitacyjną na Uniwersytecie Stefana Kardynała Wyszyńskiego, zatytułowaną Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989 oraz dorobku naukowego.

Od 2022 roku Rafał Łatka pełni rolę profesora uczelni w Instytucie Historii UKSW, w Katedrze Historii XIX i XX wieku. Jego praca naukowa koncentruje się na historii Polski w latach 1945–1990, działając w Biurze Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej. Koordynuje ogólnopolski projekt badawczy IPN dotyczący relacji władz komunistycznych z Kościołami oraz związkami wyznaniowymi w Polsce w latach 1944–1989.

Rafał Łatka jest również redaktorem serii wydawniczej, w której ukazują się takie tytuły jak: Kościół katolicki w dokumentach, Biskupi w realiach komunistycznego państwa oraz Urząd do spraw Wyznań: struktury, działalność, ludzie. Oprócz tego jest członkiem redakcji czasopism naukowych takich jak: Glaukopis, Komunizm: system-ludzie-dokumentacja oraz Seaculum Christianum.

W ciągu swojej kariery naukowej opublikował liczne artykuły w renomowanych czasopismach, w tym Dziejach Najnowszych, Glaukopisie, Komunizm: system-ludzie-dokumentacja, Kwartalniku Historycznym, Pamięci i Sprawiedliwości, Politeji, Polish Biographical Studies, Res Historica, Seminare, Studia Theologica Varsaviensia, Studiów z dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, Zeszytach Historycznych WiN-u. Od lat współpracuje z czasopismem W Sieci Historii oraz publikuje w innych periodykach, takich jak: Biuletyn IPN, Do Rzeczy, Gość Niedzielny, Niedziela, Nowe Książki, W Sieci, Rzeczpospolita.

Za swoją pracę naukową, w szczególności za książkę: Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, zdobył prestiżowe nagrody, w tym nagrodę Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku” oraz Nagrodę Prezesa Rady Ministrów w kategorii wysoko ocenione osiągnięcia naukowe w 2021 roku. Dodatkowo jest laureatem pięciu nagród Feniks przyznawanych przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich.

Wybrane publikacje

Rafał Łatka jest autorem licznych prac naukowych oraz książek, w których porusza kluczowe tematy związane z polskim katolicyzmem i historią Kościoła. Oto niektóre z jego wybranych publikacji:

• Józef Keller – ksiądz, profesor, donosiciel, apostata, marksistowski religioznawca. Przypadek tajnego współpracownika „Ostrożny”/ „Adam Piotrowski”, wybór, wstęp, oprac., R. Łatka, P. Pleskot, Warszawa 2024,
• Prymas Stefan Wyszyński i Episkopat Polski, red. Rafał Łatka, Dominik Zamiatała, Warszawa 2023,
• Rafał Łatka, Prymas Stefan Wyszyński w realiach PRL, Warszawa 2022, IDMN, Instytut De Republica,
• Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, tom 1-7, red. Rafał Łatka, Warszawa 2020-2024, Wydawnictwo Neriton i IDMN,
• Biskupi w rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”. Studia i szkice, Warszawa 2020, Wydawnictwo Neriton i IDMN,
• (współautor: Filip Musiał) „Dialog należy kontynuować…”. Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem 1969-1985. Studium przypadku, Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN,
• Rozmowy operacyjne funkcjonariuszy SB z kardynałem Henrykiem Gulbinowiczem (1969–1985), „Glaukopis” 2020, nr 37, s. 140–198,
• (współautorzy: Beata Mackiewicz, Dominik Zamiatała) Prymas Stefan Wyszyński. Biografia, Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN,
• (redakcja) Urząd ds. Wyznań: struktury, działalność, ludzie. Tom 1: struktury wojewódzkie i wybrane aspekty działalności, Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN,
• (redakcja, wspólnie z Markiem Kornatem) Polskie wizje i oceny komunizmu (1917–1989), Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN, Wydawnictwo IH PAN,
• (redakcja) Biskupi w rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”, Warszawa 2020, Wydawnictwo IPN,
• Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN,
• (redakcja) Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozycją 1976–1989, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN,
• (redakcja, wspólnie z Ewą Czaczkowską) Prymas Stefan Wyszyński a Niepodległa. Naród-patriotyzm-państwo w myśli i nauczaniu Prymasa Tysiąclecia, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN,
• (redakcja, wspólnie z Sebastianem Ligarskim) Twórczość na zamówienie, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN,
• (współautorzy: Beata Mackiewicz, Dominik Zamiatała) Kardynał Stefan Wyszyński 1901–1981, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN,
• (redakcja i wstęp) Stefan Wyszyński, Pro Memoria t.7: 1960, Warszawa 2019, Wydawnictwo IPN,
• (redakcja, wspólnie z Maciejem Urbanowskim) Literatura i polityka po 1989 r., Kraków 2017, Ośrodek Myśli Politycznej,
• (współautor: Józef Marecki) Kościół katolicki w Polsce pod rządami komunistów, Warszawa 2017, Wydawnictwo IPN,
• (współautorzy: Konrad Białecki, Rafał Reczek, Elżbieta Wojcieszyk) Arcybiskup Antoni Baraniak 1904–1977, Poznań-Warszawa 2017, Wydawnictwo IPN,
• Komuniści i Kościół w Polsce „ludowej” w perspektywie centralnej i krakowskiej, Warszawa 2016, Wydawnictwo von Borowiecky,
• (redakcja, wspólnie z Janem Żarynem), Obchody Millenium na Uchodźstwie. W pięćdziesiątą rocznicę (1966–2016), Warszawa 2016, Senat RP, Wydawnictwo UKSW, Wydawnictwo IPN,
• Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980–1989, Kraków 2016, Wydawnictwo IPN,
• (redakcja, wspólnie z Bogdanem Szlachtą) Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 r., Kraków 2015, Ośrodek Myśli Politycznej,
• (redakcja) Stosunki państwo-Kościół w Polsce w latach 1944–2010. Studia i materiały, Kraków 2013, Księgarnia Akademicka, Wydawnictwo IPN,
• Pielgrzymki Jana Pawła II do Krakowa w oczach SB. Wybór dokumentów, Kraków 2012, Wydawnictwo IPN.

Nagrody i wyróżnienia:

Rafał Łatka, ceniony autor i badacz, został wyróżniony licznymi nagrodami w dziedzinie nauk historycznych oraz szeroko rozumianej nauki społecznej. Wśród jego osiągnięć znajduje się wiele prestiżowych nagród i nominacji, które podkreślają wartość jego pracy oraz zaangażowanie w badania z zakresu katolicyzmu społecznego.

Wyróżnienia oraz nagrody przyznane Rafalowi Łatce obejmują:

• 2024: Laureat Nagrody dla najlepszej publikacji z zakresu katolickiej nauki społecznej, przyznanej przez Stowarzyszenie Civitas Christiana za publikację: Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, t.1-7, red. R. Łatka, Warszawa 2024,
• 2023: Laureat Wyróżnienia w konkursie Stowarzyszenia Wydawców Katolickich Feniks w kategorii Historia za książkę: R. Łatka, Prymas Stefan Wyszyński w realiach PRL, Warszawa 2022,
• 2022: Laureat Wyróżnienia w konkursie Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsze wydawnictwo źródłowe poświęcone historii Polski i Polaków w XX wieku” za książkę: „Dialog należy kontynuować…”. Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac., Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa–Kraków 2020,
• 2021: Laureat Nagrody Prezesa Rady Ministrów w kategorii – wysoko ocenione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego za publikację „Episkopat Polski wobec stosunków państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970-1989”, Warszawa 2019,
• 2021: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii Historia za książkę: Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, t. 1,
• 2020: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii Historia za książkę: Episkopat Polski…,
• 2020: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii Historia – „Niepodległa” za książkę: Prymas Wyszyński a Niepodległa…,
• 2020: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii Edytorstwo-album za książkę Kardynał Stefan Wyszyński…,
• 2019: Laureat nagrody Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka naukowa poświęcona dziejom Polski i Polaków w XX wieku” za książkę: Episkopat Polski…,
• 2019: Nominacja do nagrody Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego za książkę: Kardynał Stefan Wyszyński…,
• 2018: Laureat Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS w kategorii „Niepodległa 2018” za książkę: Arcybiskup Antoni Baraniak…,
• 2018: Nominacja do nagrody Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego za książkę: Arcybiskup Antoni Baraniak…,
• 2018: Nominacja do nagrody Książka Historyczna Roku im. Oskara Haleckiego za książkę: Komuniści i Kościół…,
• 2017: Laureat nagrody im. profesora Ryszarda Bendera za książkę: Polityka władz PRL…,
• 2015: Wyróżnienie w konkursie im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy Debiut Historyczny roku za pracę doktorską.

Osiągnięcia Rafala Łatki świadczą o jego zaangażowaniu w badania historyczne oraz o znacznym wpływie jego prac na naukę i kulturę polską.

---

Oceń: Rafał Łatka

---