Ignacy Rafał Czerwiakowski


Ignacy Rafał Napoleon Czerwiakowski to postać, która znacząco wpisała się w historię polskiej botaniki oraz medycyny. Urodził się 28 lipca 1808 roku w Krakowie, gdzie również spędził ostatnie lata swojego życia, zmarł tam 5 kwietnia 1882 roku.

Był to nie tylko utalentowany botanik, ale także lekarz, który swoją wiedzą i doświadczeniem przyczynił się do rozwoju tych dziedzin w Polsce. W latach 1862-1863 piastował stanowisko rektoraUniwersytetu Jagiellońskiego, jednego z najstarszych wyższych uczelni w Europie, co było znaczącym osiągnięciem w jego karierze akademickiej.

Czerwiakowski był również obecny w polityce jako poseł-wirylista Sejmu Krajowego Galicji I kadencji. Jego działalność nie ograniczała się wyłącznie do edukacji i nauki, ponieważ miał ogromny wpływ na rozwój Ogrodu Botanicznego w Krakowie, gdzie pełnił funkcję dyrektora.

Postać Ignacego Rafała Czerwiakowskiego pozostaje inspiracją dla wielu biologów i lekarzy, a jego dorobek naukowy jest nadal doceniany w kręgach akademickich.

Życiorys

Ignacy Rafał Czerwiakowski przyszedł na świat w 1808 roku w Krakowie. Był synem Rafała Józefa, nadwornego lekarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który miał zasługi w tworzeniu pierwszej katedry chirurgii w Polsce.

W latach 1825–1826 młody Czerwiakowski zgłębiał tajniki nauk przyrodniczych będąc jednocześnie asystentem w Katedrze Fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Następnie, w latach 1826–1831, podjął studia medyczne, również jako asystent w Katedrze Historii Naturalnej. Jego zaangażowanie w życie społeczne kraju ujawnilo się, gdy przyłączył się do powstania listopadowego, pełniąc rolę lekarza i kierownika głównego szpitala wojskowego, gdzie brał udział w obronie Warszawy. Działał na rzecz organizacji transportu rannych. Za swoje poświęcenie i zasługi w czasie powstania uhonorowano go Złotym Krzyżem Zasługi.

Po aresztowaniu przez Rosjan, Czerwiakowski leczył ich rannych i mógł powrócić do Krakowa w 1832 roku. W roku następnym uzyskał tytuł doktora medycyny. W kolejnych latach zyskał zatrudnienie jako adiunkt w Katedrze Historii Naturalnej i w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1836–1838 odbył staż w Berlinie, koncentrując się na medycynie i naukach przyrodniczych. Po powrocie do kraju rozpoczął pracę jako nauczyciel przyrody i rolnictwa w Instytucie Technicznym.

Od roku 1843 pełnił funkcję dyrektora Ogrodu Botanicznego, który pod jego kierownictwem stał się jednym z wiodących ogrodów w środkowej Europie. W latach 1843–1850, już jako profesor zwyczajny, uczył na Wydziale Lekarskim UJ. Z kolei w okresie 1850–1870 pracował jako profesor botaniki na Wydziale Filozofii UJ. Ponadto był dziekanem Wydziału Filozoficznego tej samej uczelni.

Czerwiakowski objął stanowisko rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego w roku akademickim 1862/63, po kadencji Józefa Dietla. Od roku 1842 był członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, a od 1843 roku aktywnie uczestniczył w jego pracach. W 1872 roku został członkiem Akademii Umiejętności, która była kontynuacją Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, pełniąc w latach 1875–1878 funkcję jej wiceprezesa. W tym samym czasie, jako dyrektor Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego AU, współorganizował Komisję Fizjograficzną, przewodnicząc jej w latach 1865-1866 oraz 1873. W latach 1866-1869 i 1873-1877 pełnił funkcję przewodniczącego Sekcji Botanicznej Komisji Fizjograficznej.

Był także członkiem korespondentem Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego w latach 1861-1882. Szczegóły jego życia i kariery zawodowej są ważną częścią historii Krakowa.

Ignacy Rafał Czerwiakowski zmarł w Krakowie i spoczywa na cmentarzu Rakowickim – pas 25, wsch.

Publikacje

W zestawie ważniejszych publikacji Ignacego Rafała Czerwiakowskiego wyróżniają się następujące tytuły:

  • Botanika ogólna roślin jawnopłciowych (tomy 1 i 2, 1841),
  • Botanika lekarska (1861),
  • Botanika szczególna (tomy 1-6, 1849-1863).

Przypisy

  1. Czerwiakowski Napoleon Ignacy Rafał, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 05.08.2015 r.]
  2. Czerwiakowski Rafał Józef, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 05.08.2015 r.]
  3. Władze - kolejne kadencje. Polska Akademia Umiejętności. [dostęp 05.08.2015 r.]
  4. Piotr Köhler: Botanika w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności (1815-1952). Kraków 2002.
  5. a b c Członkowie Towarzystwa Naukowego Krakowskiego: Ignacy Rafał Czerwiakowski. tnk.krakow.pl. [dostęp 31.07.2015 r.]
  6. a b c d Lista Pamięci. Ignacy Rafał Czerwiakowski. uj.edu.pl. [dostęp 31.07.2015 r.]
  7. a b Poczet Rektorów UJ. uj.edu.pl. [dostęp 31.07.2015 r.]
  8. Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1861, s. 402; 1862, s. 414; 1863, s. 425; 1864, s. 434; 1865, s. 447; 1866, s. 462; Galizisches Provinzial-Hanbuch für das Jahr 1868, s. 808; 1869, s. 532-534; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1870, s. 569; 1871, s. 503; 1872, s. 501; 1873, s. 517; 1874, s. 561; 1875, s. 564; 1876, s. 574; 1877, s. 550; 1878, s. 538; 1879, s. 534; 1880, s. 541; 1881, s. 558; 1882, s. 559;

Oceń: Ignacy Rafał Czerwiakowski

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:20