Wojciech Tochman

---

Życiorys

Wojciech Tochman jest uznawanym autorem oraz dziennikarzem, który może poszczycić się ukończeniem XI Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie oraz studiów dziennikarskich na Uniwersytecie Warszawskim. Jego kariera dziennikarska rozpoczęła się w dość wczesnym okresie, ponieważ już jako licealista, w roku 1987, opublikował reportaż dotyczący szkolnej szatni w młodzieżowym tygodniku „Na przełaj”.

W roku 1990 Wojciech Tochman rozpoczął pracę w dziale reportażu „Gazety Wyborczej”, gdzie przyjęła go Hanna Krall. Jego debiutancki tekst nosił tytuł „Bajka o dobrym księgowym”. Pracował pod nadzorem Małgorzaty Szejnert aż do roku 2004, a jego publikacje, w tym reportaże i felietony, pojawiały się głównie w dodatku „Duży Format” do czerwca 2019.

W latach 1996–2002 prowadził program telewizyjny na TVP1 poświęcony osobom zaginionym, znany jako „Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie”. W 1999 roku założył Fundację ITAKA, mającą na celu poszukiwanie zaginionych oraz wsparcie ich rodzin. Został także członkiem Rady Fundacji jako fundator w 2009 roku.

Tochman jest również inicjatorem Klubu HEBAN oraz koordynatorem jego działań. W latach 2009-2016, wspierał dzieci w wiosce Nyakinama w Rwandzie, a od 2018 roku angażuje się w pomoc osobom z problemami zdrowia psychicznego w Kambodży.

W 2009 roku, we współpracy z Pawłem Goźlińskim oraz Mariuszem Szczygłem, założył Instytut Reportażu w Warszawie, gdzie powstała również kluboksięgarnia „Wrzenie Świata” ulokowana przy ul. Gałczyńskiego. Tochman jest twórcą koncepcji oraz pierwszego programu Polskiej Szkoły Reportażu, która funkcjonuje od 2009 roku w ramach Instytutu Reportażu, a w latach 2009-2017 zasiadał w zarządzie tejże fundacji.

Między 2017 a 2019 rokiem uczestniczył jako członek międzynarodowego jury UNESCO/Guillermo Cano World Press Freedom Prize, a w roku 2019 objął jego przewodnictwo. Należy również do Polskiego PEN Clubu.

Publikacje

Wojciech Tochman jest autorem wielu znaczących dzieł literackich, które przyciągają uwagę zarówno czytelników, jak i krytyków. Oto niektóre z jego publikacji:

• Schodów się nie pali (Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2000 i 2006, Dowody na Istnienie -2016, Wydawnictwo Literackie 2019) – debiutancki zbiór reportaży,
• Jakbyś kamień jadła (Pogranicze, 2002 i 2005, Wydawnictwo Czarne, 2008, Wydawnictwo Literackie 2018) – opowieść reporterska o powojennej Bośni,
• Córeńka (Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2005) – powieść reporterska koncentrująca się na poszukiwaniach dziennikarki Gazety Wyborczej Beaty Pawlak po zamachu terrorystycznym na wyspie Bali,
• Wściekły pies (Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2007, Wydawnictwo Literackie 2018) – tom reportaży,
• Bóg zapłać (Wydawnictwo Czarne, 2010) – tom reportaży,
• Dzisiaj narysujemy śmierć (Wydawnictwo Czarne 2010, Wydawnictwo Literackie 2018) – książka poświęcona ludobójstwu w Rwandzie,
• Eli, Eli (Wydawnictwo Czarne, 2013, Wydawnictwo Literackie 2021) – reporterska opowieść o slumsach w Manili, stolicy Filipin,
• Kontener (współautor z Katarzyną Boni, Wydawnictwo Agora, 2014) – książka opisująca losy syryjskich uchodźców w Jordanii,
• Krall (edycja wspólnie z Mariuszem Szczygłem, Dowody na Istnienie, 2015) – wywiad z Hanną Krall,
• Pianie kogutów, płacz psów (Wydawnictwo Literackie, 2019) – opowieść reporterska o współczesnej Kambodży,
• Historia na śmierć i życie (Wydawnictwo Literackie, 2023) – relacja o głośnym zabójstwie na warszawskim Tarchominie w 1996 roku, ukazująca sprzeciw wobec kary dożywotniego pozbawienia wolności w Polsce.

Książki Tochmana zostały przetłumaczone na wiele języków, w tym angielski, francuski, niemiecki, włoski, szwedzki, fiński, ukraiński, rosyjski, niderlandzki, bośniacki, hiszpański, portugalski, czeski, słowacki, węgierski oraz arabski.

Nagrody i wyróżnienia

Wojciech Tochman, uznawany za jednego z najbardziej wpływowych polskich reporterów i pisarzy, zdobył liczne nagrody oraz wyróżnienia, które potwierdzają jego talent oraz zaangażowanie w różnorodne tematy. Oto niektóre z nich:

• 1998: tytuł Reportera Roku przyznany przez czytelników Gazety Wyborczej,
• 2001: finalista Nagrody Literackiej Nike za książkę „Schodów się nie pali”,
• 2002: nominacja do nagrody im. Dariusza Fikusa, którą przyznaje dziennik Rzeczpospolita,
• 2003: finalista Nagrody Literackiej Nike za pozycję „Jakbyś kamień jadła”,
• 2004: finalista prestiżowej nagrody Prix RFI „Témoin du Monde”, przyznawanej w Paryżu przez Radio France International,
• 2007: zdobycie nagrody Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych „Książka Jesieni 2007” (przyznawanej przez Bibliotekę Raczyńskich, Radio Merkury i Polskie Towarzystwo Wydawców Książek) dla dzieła „Wściekłego psa”,
• 2009: nominacja do MediaTORów 2009 w kategorii AuTORytet,
• 2011: finalista Środkowoeuropejskiej Nagrody Literackiej Angelus,
• 2015: nagroda medialna „Pióro Nadziei”, przyznawana przez Amnesty International za pracę na rzecz promocji i ochrony praw człowieka,
• 2016: Premio Kapuscinski, nagroda wręczana w Rzymie,
• 2019: Warszawska Premiera Literacka – nagroda za maj 2019 za książkę „Pianie kogutów, płacz psów”,
• 2020: nominacja do Nagrody Literackiej Nike za dzieło „Pianie kogutów, płacz psów”.

Każde z tych wyróżnień jest dowodem na jego wyjątkowy wkład w literaturę oraz społeczne zaangażowanie.

---

Oceń: Wojciech Tochman

---