Bielany (Kraków)

Dzielnice

Bielany to interesujący obszar Krakowa, który jest częścią Dzielnicy VII Zwierzyniec. Dawniej stanowiły one samodzielną wieś położoną na lewym brzegu Wisły, w okolicach południowo-zachodniego skraju Lasku Wolskiego. Obszar ten został przyłączony do Krakowa w 1941 roku, a jego formalna klasyfikacja to XXXII dzielnica katastralna.

Granice Bielan są dość wyraźnie określone. Z północy sąsiadują z Wolą Justowską, od wschodu z Przegorzałami, a od zachodu z Kryspinowem, który leży poza wschodnią granicą Krakowa. Na południu tego obszaru granicą jest majestatyczna Wisła, tworząc malowniczy krajobraz.

Historia

Osadnictwo na terenach Bielan sięga okresu górnego paleolitu, datowanego na okres od 40 do 10 tys. lat p.n.e. Warto wspomnieć, że już w XII wieku pojawiały się wzmianki dotyczące miejscowości, która była w posiadaniu Piotra Włostowica oraz jego zięcia Jaksy Gryfity.

W roku 1595 wieś leżąca w powiecie proszowickim wówczas jeszcze województwa krakowskiego, przeszła na własność kasztelana małogoskiego Sebastiana Lubomirskiego. Lata 1603–1642 to czas budowy klasztoru kamedułów na Srebrnej Górze, który powstał według projektów architektów Andrei Spezzy oraz Giovanniego Seccatoriego. Fundatorem budowli był marszałek wielki koronny, Mikołaj Wolski.

Ważnym wydarzeniem była też budowa eremów w ogrodach klasztornych, która miała miejsce w latach 1605–1609. Jednakże, w 1655 roku klasztor został zniszczony w wyniku szwedzkiego najazdu. Wydarzeniem, które przyczyniło się do odbudowy tej świątyni, był rok 1812.

Kolejnym istotnym momentem w historii Bielan miało miejsce w 1901 roku, kiedy to zbudowano wodociągi krakowskie otwarte 14 lutego tegoż roku. W tym czasie pompy tłoczyły wodę pod ciśnieniem 6,3 atmosfer do zbiornika położonego pod kopcem Tadeusza Kościuszki. Zbiornik ten znajdował się 49 metrów wyżej od Rynku oraz 28 metrów powyżej Wawelu, skąd woda była dystrybuowana rurą o średnicy 70 cm, tworząc sieć wodociągową o długości 66 kilometrów.

Na mocy ustawy wodociągowej mieszkańcy mieli prawo do 50 litrów wody na osobę na dobę bez opłat. Ustawa również zobowiązywała do podłączenia domów z miejskim wodociągiem w ciągu trzech lat od momentu uruchomienia na danej ulicy. W obliczu otwarcia wodociągów, prezydent Krakowa, Józef Friedlein, przesłał depeszę do cesarskiego dworu w Wiedniu, w której przedstawił prośbę o podanie do wiadomości Jego Cesarskiej i Królewskiej Apostolskiej Mości, że lokalny wodociąg imienia Franciszka Józefa został uroczyście oddany do użytku publicznego.

Zabytki

W Bielanach, dzielnicy Krakowa, można znaleźć wiele interesujących miejsc, wśród których wyróżniają się następujące zabytki:

  • Klasztor Kamedułów – to wczesnobarokowy zespół klasztorny oo. kamedułów, którego kościół jest poświęcony Wniebowzięciu Najświętszej Marii Panny,
  • Bateria Srebrna Góra Twierdzy Kraków – jeden z ciekawszych elementów obronnych, świadczący o bogatej historii tego regionu,
  • Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji – Zakład Uzdatniania Wody Bielany, które odgrywa istotną rolę w lokalnym systemie wodociągowym.

To tylko kilka z wielu atrakcji, które można znaleźć w tej malowniczej dzielnicy Krakowa, łączącej ze sobą historyczne dziedzictwo oraz nowoczesne funkcje miejskie.

Obiekty i instytucje

W Bielanach, dzielnicy Krakowa, znajduje się wiele interesujących obiektów oraz instytucji, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Oto niektóre z nich:

Te miejsca oferują różnorodne możliwości zarówno edukacyjne, jak i rekreacyjne, przyczyniając się do rozwoju lokalnej społeczności.

Sport

– UKS Bakcyl Bielany. Strona internetowa klubu to uksbakcyl.republika.pl. Informacje te są dostępne na stronie, z archiwum z dnia 22 października 2011 roku.

Przypisy

  1. Marek Żukow-Karczewski, Wokół „leówki”, „smoka” i wodociągów, „Echo Krakowa” magazyn „Czas przeszły i przyszły”, 01.04.1989 r.
  2. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008 r.

Oceń: Bielany (Kraków)

★★★★★
Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:23