Wola Justowska


Wola Justowska to wyjątkowy obszar w Krakowie, który tworzy część Dzielnicy VII Zwierzyniec. Został włączony do Krakowa w 1941 roku, a wcześniej przez wiele lat funkcjonował jako wieś znana do XVI wieku jako Wola Chełmska. To miejsce, malowniczo ulokowane pomiędzy Przegorzalską Przełęczą, Sikornikiem (o wysokości 297 m n.p.m.), Pustelnikiem (362 m n.p.m.) w Lesie Wolskim oraz Rudawą, charakteryzuje się bogatą historią i pięknem natury.

Wola Justowska przylega od wschodu do Zwierzyńca, od południa do Przegorzał, a od zachodu do Chełmu. Główną arterią komunikacyjną w tej okolicy jest ulica Królowej Jadwigi, która umożliwia łatwy dostęp do różnych atrakcji i miejsc w regionie.

W historii Woli Justowskiej znaczące były jej właściciele, w tym Chełmscy i Kmitowie. Około 1528 roku, po zakupieniu Woli Chełmskiej przez Justusa Ludwika Decjusza - dyplomatę i historyka, obszar przyjął nazwę Wola Decjuszowa, a później Wola Justowska. W 1595 roku wieś ta znalazła się w rękach kasztelana małogoskiego, Sebastiana Lubomirskiego.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 roku, Wola Justowska była zamieszkiwana przez 668 osób, w tym 90.9% stanowili katolicy, a reszta wyznawcy innych religii. Dodatkowo, mieszkańcy różnili się etnicznie, z Polakami stanowiącymi 72.5% populacji.

Wśród lokalnych atrakcji można wymienić Park Decjusza, który jest znany z renesansowej Willi Decjusza. Historia wsi obfituje w zmiany właścicieli, a ostatnimi byli pianistka Marcelina z Radziwiłłów Czartoryska oraz jej mąż Aleksander, którzy zaczęli parcelację majątku na przełomie XIX wieku.

Pierwsza szkoła na Woli Justowskiej została założona w 1870 roku, a jej patronem został Teofil Lenartowicz. W kolejnych latach powstały znaczące obiekty, takie jak strzelnica garnizonowa, a na początku XX wieku zbudowano koszary wojskowe na potrzeby austriackich oddziałów.

Wojna i powojenne zmiany przyniosły wiele dramatycznych wydarzeń. W nocy z 28 na 29 lipca 1943 roku, Wola Justowska została spacyfikowana przez Niemców, co doprowadziło do utraty wielu istnień ludzkich. Tragiczne losy ofiar, które zostały zamordowane, upamiętnia pomnik w ich honorze.

Po II wojnie światowej obszar poddany został dalszym zmianom, powstały m.in. Instytut Biotechnologii Surowic i Szczepionek BIOMED S.A. oraz Muzeum Budownictwa Drewnianego „Skansen”, które zostało założone przez prof. Seweryna Udzieli. Na terenie Woli Justowskiej znajduje się również kościół parafialny pw. NMP Królowej Polski, który przeszedł liczne przemiany.

Wola Justowska, jako część Małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej, przyciąga turystów swymi różnorodnymi atrakcjami oraz niezwykłą historią. Warto odwiedzić tę urokliwą część Krakowa, aby poznać jej bogate dziedzictwo i zatopić się w histirycznym uroku tej dzielnicy.

Przypisy

  1. FORTYCK.PL - Forty CK Twierdzy Kraków [dostęp 24.08.2023 r.]
  2. Bartosz Dybała, Kraków. 79. rocznica pacyfikacji Woli Justowskiej. Złożono kwiaty i zapalono znicze [online], Kraków Nasze Miasto, 31.07.2022 r. [dostęp 11.09.2022 r.]
  3. Klub kultury Przegorzały, Strzelnica garnizonowa na Woli Justowskiej [online], ZWIERZYNIEC, 22.02.2018 r. [dostęp 11.09.2022 r.]
  4. Kościół i skansen na Woli Justowskiej – Dzielnica VII Zwierzyniec [dostęp 11.09.2022 r.]
  5. Historia szkoły [online], www.sp72krakow.pl [dostęp 11.09.2022 r.]
  6. Villa Providentiae [online], ZWIERZYNIEC [dostęp 10.09.2022 r.]
  7. Apostolstwo [online], www.zgromadzenie.pl [dostęp 10.09.2022 r.]
  8. „Czarna” Brygada [online], Wojna obronna 1939 [dostęp 10.09.2022 r.]
  9. Redakcja, Zapomniana historia Modrzewiowej 22 [online], Kraków Nasze Miasto, 25.07.2010 r. [dostęp 11.09.2022 r.]
  10. HENRYK CZECHOWSKI, Ratujmy krakowski ZIELONY DÓŁ [online], Nasze Miasto, 11.08.2013 r. [dostęp 11.09.2022 r.]
  11. Ogólne informacje o Inwestycji – materiały dla potencjalnych wykonawców umożliwiające wstępną ocenę planowanej inwestycji. Parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. [dostęp 15.07.2017 r.]
  12. Tygodnik Powszechny Online [online], www.tygodnik.com.pl [dostęp 24.11.2017 r.]
  13. Adrian Dworakowski, Przewodnik po polskich skoczniach narciarskich 2013, skijumping.pl [zarchiwizowane 04.03.2016 r.]
  14. Park Decjusza i muszla koncertowa – Dzielnica VII Zwierzyniec [online] [dostęp 10.09.2022 r.]
  15. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, Wien: 1907.
  16. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.

Oceń: Wola Justowska

Średnia ocena:4.55 Liczba ocen:6