Dębniki (Kraków)

---

Historia

W pierwszych źródłach historycznych Dębniki zostały odnotowane jako odrębna wieś, co miało miejsce w roku 1254. Istnieją przesłanki sugerujące, że w końcu XIV wieku do Dębnik dołączono okoliczną miejscowość, zwaną Skałami Twardowskiego. W XIX wieku, wieś Rybaki została zintegrowana z Dębnikiem, co wpłynęło na rozwój tej okolicy. W 1888 roku na Wiśle zbudowano most kolejowy łączący Kraków z Bonarką. Dzieła budowlane te były przebudowywane, a most na drogi został zniszczony przez Niemców w 1945 roku, lecz odbudowano go w 1952 roku.

Interesującym wydarzeniem w historii Dębnik było otwarcie w 1889 roku Fabryki Pieców Kaflowych Józefa Niedźwieckiego oraz Spółki, która specjalizowała się w produkcji ceramiki użytkowej i artystycznej. Wśród pracowników tej fabryki znajdowały się znane osoby, takie jak rzeźbiarz Konstanty Laszczka, architekt Józef Pokutyński, Beata z Matejków Kirchmayerowa, córka Jana Matejki, oraz Stefan Matejko, bratanek artysty. Dyrektorem fabryki do 1908 roku był Jan Sławiński, a piecami zajmował się jego brat Tadeusz. Niestety, mimo artystycznej wartości wyrobów, fabryka została zamknięta w 1919 roku.

Początek XX wieku przyniósł nowe zmiany, w tym plany przekształcenia Dębnik w dzielnicę ogrodową po przyłączeniu do Krakowa. W 1938 roku na ulicy Tynieckiej 10 zamieszkał Karol Wojtyła, który mieszkał tam aż do końca II wojny światowej. W Dębnikiem związany był również Jan Tyranowski, który był duchowym przewodnikiem młodego Wojtyły i mieszkał przy ulicy Różanej 11.

W 1990 roku powstała dzielnica VIII Dębniki, która obejmowała obszar dawnej wsi oraz były wioski, które zostały włączone do Krakowa w 1941 roku. Do tej grupy należą Kostrze, Bodzów, Skotniki i Pychowice. W skład dzielnicy wchodzą także Zakrzówek, a także osiedla Podwawelskie oraz Ruczaj-Zaborze.

Na terenie Dębnik przy Wiśle stworzono z kolei Park Dębnicki, który stanowi ważny element tego wspaniałego regionu. Na ulicy Tynieckiej 39 znajduje się Wyższe Seminarium Duchowne prowadzone przez Towarzystwo Salezjańskie, które jest siedzibą dla Salezjańskiego Centrum Wychowania oraz Wolontariatu Misyjnego „Młodzi Światu”.

Kościół św. Stanisława Kostki

W historycznych Dębnikach, w Krakowie, mieści się niezwykły kościół, który jest siedzibą zgromadzenia salezjanów. Ten murowany obiekt został zbudowany w latach 1932–1938, odznacza się niezwykłymi cechami stylu modernistycznego. Warto podkreślić, że w 2002 roku kościół miał zaszczyt gościć papieża Jana Pawła II, który odprawił w tym miejscu swoją mszę prymicyjną w dniu 3 listopada 1946 roku.

Na terenie przylegającym do świątyni można znaleźć inspektorat zakonu salezjanów, a także organizacje młodzieżowe, takie jak Saltrom oraz Salos, które angażują młodzież w różnorodne działania i projekty.

Osobne informacje na temat tej wyjątkowej parafii można znaleźć w artykule dostępnym pod tym linkiem.

Szkoły

Na terenie Dębnika w Krakowie można znaleźć szereg instytucji edukacyjnych, które zapewniają różnorodne możliwości kształcenia dla dzieci i młodzieży. Wymienione poniżej placówki oferują programy dostosowane do różnych potrzeb uczniów, w tym integracyjne i specjalne.

• Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 33,
• Zespół Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 2,
• Szkoła Podstawowa z oddziałami integracyjnymi nr 30,
• Szkoła Podstawowa nr 62,
• Szkoła Podstawowa nr 151,
• Gimnazjum nr 22,
• Gimnazjum nr 23,
• Zespół Szkół Łączności,
• Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących.

Instytucje i obiekty

Obszar Dębniki w Krakowie pełen jest interesujących instytucji oraz obiektów, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Wśród najważniejszych z nich wyróżnia się Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, które promuje kulturę i sztukę Japonii. Warto również wspomnieć o kompleksie sportowym, jakim jest Stadion i korty TS Tramwaj, oraz o Dębnickim Ośrodku Kultury „Tęcza”, zlokalizowanym przy ul. Praskiej, dawnym domu społecznym Osiedla Robotniczego.

W sercu Dębnik znajduje się Biblioteka Kraków – znana jako Biblioteka Główna, z siedzibą przy ul. Powroźnicza 2. Nie zapominajmy także o Czytelni Informacyjno-Bibliograficznej, która stanowi cenne źródło wiedzy dla lokalnej społeczności.

W tej dzielnicy znajdują się także istotne placówki pomocowe, jak Dom Pomocy Społecznej przy ul. Praskiej 25 oraz Dom Pomocy Społecznej im. Brata Alberta przy ul. Nowaczyńskiego 1. Ten ostatni jest wyjątkowy ze względu na swój modernistyczny styl stworzony przez architektów Czesława Boratyńskiego i Edwarda Kreislera, a jego budowa miała miejsce w latach 1935–1938.

Dodatkowo, cenne miejsce na mapie Dębnika zajmuje Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego, które współdzieli teren z Kościołem NMP Wspomożenia Wiernych. Inny znaczący obiekt to Kaplica św. Piotra i św. Pawła, której historia sięga daleko w przeszłość i przyciąga wielu wiernych.

Warto także odwiedzić Pałac Lasockich, położony przy ul. Tynieckiej 18, oraz Rodzinny ogród działkowy Dębniki, który zyskał popularność od 1931 roku, stając się prawdopodobnie najstarszym ogrodem tego typu w Polsce. Miejsce to oferuje mieszkańcom przestrzeń do relaksu i spędzania czasu na świeżym powietrzu.

Otoczenie Rynku Dębnickiego oraz sąsiednich ulic obfituje w zabytkowe kamienice oraz wille, które przyciągają wzrok swoim historycznym oraz architektonicznym pięknem. Nie można również przeoczyć siedziby Dowództwa Wojsk Specjalnych, zlokalizowanej przy ul. Tynieckiej 45 oraz kapliczki słupowej z XVII wieku, która pierwotnie stała przy ul. Twardowskiego, a obecnie znajduje się obok Centrum Kongresowego przy ul. Konopnickiej.

---

Oceń: Dębniki (Kraków)

---