Park Solvay w Krakowie

---

Historia

Park w Krakowie, znany jako Park Solvay, ma niezwykle ciekawą historię, która sięga początku XX wieku. Jego założenie miało miejsce na przełomie lat 20. i 30. XX wieku dzięki inicjatywie oraz funduszom Zakładów Sodowych Solvay. Został on stworzony, aby oddzielić mieszkańców od niezdrowych wyziewów chemicznych oraz przywrócić obszar, który niegdyś porastał dziewiczą puszczą przedgórza Karpat. Z biegiem lat, od średniowiecza, lasy te były systematycznie wykarczowywane, aż do niemal całkowitego ich zniknięcia w XIX wieku.

Na początku swego istnienia park posiadał powierzchnię zbliżoną do tej, jaką znamy obecnie. W tym samym czasie utworzono również 20-hektarowy młodnik sosnowy z domieszką drzew liściastych, który miał funkcję biologicznego buforu przeciwpyłowego. Przez długi czas obszar ten pozostawał w rękach Zakładów Sodowych.

Po zakończeniu II wojny światowej zarząd nad parkiem objęło miasto Kraków, a w szczególności dzielnica Podgórze oraz wyspecjalizowane jednostki miejskie, takie jak Zarząd Dróg i Zieleni czy Zarząd Gospodarki Komunalnej. Od roku 1990 teren parku stał się własnością gminy miejskiej Kraków, na mocy ustawy, która uregulowała jego status prawny. Od tego momentu utrzymywany jest on z funduszy miejskich.

Przez wiele lat park nie nosił żadnej konkretnej nazwy. Dopiero w czerwcu 1998 roku, na mocy uchwały Nr CXIX/1058/98 Rady Miasta Krakowa, nadano mu współczesną nazwę oraz określono jego granice. Obszar ten był ważny nie tylko ze względu na walory rekreacyjne, ale również przyrodnicze.

W roku 2007 podjęto decyzję o powiększeniu Parku Solvay, ponieważ włączone do jego granic działki przy ulicy Kościuszkowców leżały w strefie terenów zielonych. Oprócz tego obszar ten sąsiaduje z potokiem Rzewnym. Celem tej decyzji było zachowanie dotychczasowego charakteru miejsca oraz ochrona lokalnych gatunków roślin i zwierząt. W tym samym roku powstał również ogródek jordanowski przy ulicy Żywieckiej Bocznej. W 2011 roku natomiast dodano nowe drzewa w rejonie ulic Żywieckiej i Niecałej, co przyczyniło się do dalszego wzbogacenia zieleni parkowej.

Infrastruktura

Park Solvay w Krakowie przyciąga uwagę swoją otwartą i uporządkowaną przestrzenią. W większości terenu można znaleźć wygodne alejki, które są wyłożone asfaltem. Wzdłuż tych ciągów spacerowych usytuowanych jest 100 ławek, które służą jako miejsca do odpoczynku, oraz 53 kosze na śmieci, aby utrzymać czystość. Znajduje się również 1 piaskownica oraz 3 tablice z regulaminem, które informują odwiedzających o zasadach korzystania z parku. Oświetlenie parku zapewnia bezpieczeństwo podczas wieczornych spacerów.

Warto zauważyć, że przede wszystkim mieszkańcy okolicy wydeptali kilka nieplanowanych ścieżek, co świadczy o dużym zainteresowaniu parkiem. Mimo swojego bogatego otoczenia, park nie oferuje żadnych rzeźb ani pomników, a także zawiera niewiele elementów małej architektury, takich jak niestety tylko betonowe schody w części Sosny.

Powierzchnia parku wynosi 11,42 ha, z czego znaczna część, bo aż 10,24 ha, to trawniki, a pozostałe 1,347 ha zajmują alejki, chodniki i schody. W części Podmokłej znajduje się betonowe boisko do gry w koszykówkę, a obok niego ulokowane są dwa stoły do gry w ping-ponga oraz stoły do gier planszowych.

Na południowym krańcu części Sosny i Leśnej, utworzono dwa place zabaw dla dzieci i ziemne boisko do gry w piłkę nożną. Między tymi obiektami wyodrębnia się ogrodzony teren Ośrodka Sportu i Rekreacji „Krakowianka”, w którym można korzystać z basenu oraz domków campingowych. Naprzeciw ośrodka sportowego ulokowano białą budowlę Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 6 im. Jana Pawła II, w którego skład wchodzi przyszkolny ogród oraz boisko.

Od strony zachodniej do parku przylega Kaplica filialna pw. św. Teresy, oraz Dom Matki i Dziecka im. bł. Bernardyny Marii Jabłońskiej. W obrębie obszaru znajduje się budynek, który niegdyś był siedzibą Klubu Sportowego Borek, jednak obecnie klub funkcjonuje w nowej lokalizacji po drugiej stronie ulicy Żywieckiej, gdzie również znajduje się Rada Dzielnicy IX. Z tyłu tej lokalizacji ulokowane są korty tenisowe oraz stadion KS Borek. Park od wschodniej strony, w rejonie Sosny i Podmokłej, otaczają stare zabudowania mieszkalne i socjalne, stworzone dla pracowników dawnych Zakładów Sodowych Solvay.

Flora i fauna

W obrębie Parku Solvay można zaobserwować około 25 gatunków drzew oraz 15 gatunków krzewów. Na wzniesieniu, w rejonie Sosny, znajdują się sosny zwyczajne, które są pozostałością naturalnych i sztucznie sadzonych lasów borkowskich. W kierunku tych drzew prowadzą trzy aleje, które otaczają klony, a jedna z nich ma obramowanie z jesionów. Wyjątkowym elementem parku są lipy szerokolistne, które można podziwiać wzdłuż ulicy Kościuszkowców.

Na korze wielu drzew widoczne są skupiska glonów, takich jak pierwotek, a także różnorodne porosty — skorupkowate i proszkowate. W roku 2015 w parku znajdowały się dwa egzemplarze magnolii oraz kalina koreańska. We wschodniej części obszaru rosną jaśminowce oraz śnieguliczki, a wzdłuż potoku spotkać można olsze czarne oraz topole kanadyjskie. Najokazalsze drzewa, jakie można tam zobaczyć, to topola kanadyjska o obwodzie wynoszącym 4,2 m oraz klon zwyczajny o obwodzie 3,3 m.

W partii Podmokłej rosną graby, jesiony, kasztanowce, robinie akacjowe, topole włoskie oraz głogi jednoszyjkowe. Tutaj można podziwiać największe drzewo w tej części parku — jesion wyniosły o obwodzie 4 m, który osiąga około 30–35 m wysokości. Choć krzewów jest niewiele, park jest bogaty w rośliny łąkowe, w tym mniszek pospolity, przetacznik oraz żywokost.

W rejonie Leśnym licznie występują topole, brzozy, dęby, graby i robinie akacjowe. Wyróżniają się tu także wyjątkowe okazy, takie jak dąb czerwony, czerwonolistne buki zwyczajne, leszczyny tureckie oraz magnolie. Najgrubsze drzewo całego parku to topola kanadyjska o obwodzie 4,47 m. W rozetach alejek można spotkać krzewy, takie jak bez czarny, czeremcha, dereń, forsycja, jaśminowiec i tawuła. Spośród roślin zielnych, w tym obszarze najliczniej występują koniczyna, firletka, mniszek pospolity, stokrotka, ziarnopłon wiosenny oraz złocień. Nie wprowadzono tutaj rabat ani klombów z roślinami ogrodowymi, co sprawia, że bogata szata roślinna nadaje parkowi charakter leśny.

Również fauna w parku jest bardzo różnorodna. Można tu spotkać wiele gatunków ptaków, takich jak gawrony, kawki, drozdy śpiewaki, sikory, sójki oraz szpaki. Gołębie i dzięcioły również bywają w tych rejonach. Liczne kopce świadczą o obecności kretów, a w wilgotnych miejscach żyją ślimaki oraz żaby. W całym parku można zauważyć wiewiórki, które dodają jeszcze więcej życia temu malowniczemu miejscu.

---

Oceń: Park Solvay w Krakowie

---