Gmach Akademii Muzycznej w Krakowie

---

Budowa

Przesłanki dotyczące budowy nowego gmachu w Krakowie, mającego powstać w wyniku współpracy spółki akcyjnej „Gródek” z Bankiem Przemysłowym, pojawiły się po raz pierwszy w jesieni 1921 roku. Planowano, aby ten nowoczesny budynek stał się siedzibą Giełdy Towarowo-Pieniężnej oraz banków. W porównaniu do niskiej zabudowy, dominującej w ówczesnym centrum, gmach ten wydawał się prawdziwym drapaczem chmur. Wyznaczoną lokalizacją była działka położona pomiędzy ulicą Mikołajską a św. Tomasza, sąsiadująca z warownym klasztorem dominikanek na Gródku oraz klasycystycznym dworkiem Kirchmajerów, w którym mieścił się dziennik „Czas”.

Na wspomnianej działce znajdowała się kamienica, która do 1913 roku pełniła rolę siedziby dyrekcji policji. Właściciel terenu, rzeźnik Teodor Wójcicki, rozebrał budynek w 1915 roku z zamiarem wzniesienia czteropiętrowego domu. Zgodnie z ustawą z 1906 roku, budynki wznoszone na miejscu starych mogły być na okres 18 lat zwolnione z płacenia podatku. Niestety, władze nie zaakceptowały jego projektu, a działka została sprzedana spółce „Gródek”.

W projekcie budowy zaangażowany został krakowski architekt – Ludwik Wojtyczko, znany jako twórca kamienicy Czynciela znajdującej się na Rynku Głównym. 25 lipca 1922 roku zaprezentował projekt, w którym przewidziano pięć pięter oraz mansardowy dach. Charakteryzował się on stylem klasycyzującym, z trójkątnym tympanonem, licznymi detalami zdobniczymi oraz czterema jońskimi kolumnami w centralnej części fasady. W miarę postępu w budowie wprowadzano kolejne zmiany, które zakładały m.in. dodatkowe piętro oraz płaski dach. W dniu 14 stycznia 1923 roku zaktualizowany projekt przewidywał już sześć pięter oraz kolumny korynckie w czterokondygnacyjnej niszy. Natomiast 13 marca 1923 roku ponownie wprowadzono zmiany, które zwiększały wysokość bocznych połaci dachu i dodawały ósmą kondygnację w attyce gmachu.

Po finalizacji budowy, na światło dzienne wyszły liczne kontrowersje i protesty. Szczególnie istotny był sprzeciw przeoryszy P.P. Dominikanek, która wskazała, że okna nowego budynku będą wychodzić na krużganki klasztoru przy ulicy Mikołajskiej, tym samym naruszając klauzurę. Giełda funkcjonowała w nowym gmachu aż do okresu okupacji. Po wojnie, siedzibę zajmował Związek Gospodarczych Spółdzielni „Społem”, a w 1949 roku budynek przeszedł w ręce Komitetu Wojewódzkiego PZPR.

Siedziba Akademii Muzycznej

Od momentu gruntownej adaptacji i modernizacji budynku w 1993 roku, jego wygląd i funkcjonalność uległy znacznemu poprawieniu. W ramach tych zmian usunięto portale wejściowe zlokalizowane przy ulicach Mikołajskiej oraz św. Tomasza.

Dotychczasowe pomieszczenia, jak sala operacyjna banku oraz sala posiedzeń KW PZPR, zostały przekształcone na dwie nowoczesne sale koncertowe: Salę Koncertową im. prof. dr h.c. Krystyny Moszumańskiej-Nazar, która pomieści od 150 do 200 osób, oraz Salę Kameralną im. Marka Stachowskiego, mogącą pomieścić 120 osób. Dodatkowo, na półpiętrze zaaranżowano studia nagrań, w tym Studio Muzyki Elektroakustycznej.

Wśród atrakcji budynku znajduje się także taras na szóstym piętrze, z którego rozpościera się zapierająca dech w piersiach panorama Krakowa. Na tym tarasie znajduje się restauracja, a widok z niego został wykorzystany przez Juliusza Machulskiego w jego filmie pt. Vinci.

---

Oceń: Gmach Akademii Muzycznej w Krakowie

---