Edward Lubowski


Edward Lubowski, uznawany za jednego z najważniejszych polskich dramatopisarzy, jest postacią historyczną, której twórczość wciąż inspiruje współczesnych autorów. Urodził się 19 marca 1837 roku w Krakowie, a swoje życie zakończył 17 maja 1923 roku w Warszawie.

Lubowski, znany także pod swoim pseudonimem artystycznym Krut-Bolej, był reprezentantem nurtu pozytywistycznego, który w polskiej literaturze zaistniał w XIX wieku. W swoim dorobku literackim szczególnie wyróżniał się jako komediopisarz, zdobywając uznanie dzięki swoim licznym dziełom, które do dziś są uważane za klasyki tego gatunku.

Jego prace odzwierciedlają nie tylko duże talenty pisarskie, ale także głębokie zrozumienie społecznych realiów ówczesnej Polski, co czyni jego twórczość istotnym elementem polskiego dziedzictwa kulturowego.

Życiorys

Edward Lubowski był wybitną postacią w polskiej literaturze i teatrze. Ukończył gimnazjum w Krakowie, a następnie kontynuował swoje studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. W trakcie swojej edukacji aktywnie uczestniczył w patriotycznych kółkach studenckich. Wziął również udział w powstaniu styczniowym, gdzie pełnił rolę adiutanta Mariana Langiewicza.

Jednym z najważniejszych osiągnięć Lubowskiego była jego twórczość jako komediopisarza w okresie pozytywizmu. Jego dramaty były mocno inspirowane twórczością takich autorów jak Molier, Picard oraz Scribe. Do najważniejszych jego dzieł należą: Pewność siebie (1858), Kariery (1862), Żony uczonych (1866) oraz Ubodzy w salonie (1867).

W późniejszym okresie twórczości, dostrzega się wpływ Dumasa syna, co zaowocowało powstaniem takich dzieł jak: Gonitwy (1874), Przesądy (1876), My się kochamy (1887) czy Światowe rozrywki (1899). Najlepszą sztuką pod względem historycznym była Pogodzeni z losem (1876). W jego twórczości szczególne miejsce zajmują dramaty i komedie charakterów, takie jak Żyd (1868) oraz Nietoperze (1874).

Edward Lubowski stworzył także farsy, na przykład Nie wszystko złoto… (1901) oraz jednoaktowe bluetki, do których należą Dzień Wigilii, Kiedyż obiad? i Kto to?. Pragnąc poszerzyć swoje horyzonty twórcze, pod wpływem Ibsena napisał Bawidełko (1891) oraz Królewicza (1895), a w stylu Zoli stworzył Sąd honorowy (1876).

Był również autorem komedii o tematyce społecznej i obyczajowej, takich jak Nietoperze (1878) oraz Jacuś (1884). Jego wkład w polski teatr polegał także na przetłumaczeniu wielu utworów scenicznych autorów takich jak Augier, Musset, Nikolay, Pailleron, Szekspir czy Bjørnson, w tym Bankructwo i Nowożeńcy.

Lubowski był również płodnym pisarzem powieści, a wśród jego dzieł znajdują się: Aktorka (1871), Cichy Janek i głośny Franek (1879), Co się stało w małym miasteczku (1867), Silni i słabi (1865), Skąpiec oraz Wierzące dusze (1864).

Przez wiele lat Edward Lubowski pełnił funkcję recenzenta teatralnego w takich publikacjach jak „Bluszcz”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Biblioteka warszawska” oraz „Kurier Warszawski”. Oprócz tego, pisał artykuły z zakresu historii i tłumaczył dzieła Szekspira. Zajął się również pisaniem powieści o tematyce współczesnej oraz spisaniem swoich wspomnień.

Na temat jego twórczości, Ignacy Schreiber napisał książkę pt. Lubowskiego (1929). W uznaniu za swoje osiągnięcia, 2 maja 1923 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Edward Lubowski spoczywa na Starych Powązkach w Warszawie (kwatera 74-1-23/24).

Przypisy

  1. Tymon z Aten Szekspira w przekładzie Edwarda Lubowskiego oraz omówienie jego sylwetki i strategii tłumaczenia dostępne są w cyfrowym repozytorium Polski Szekspir UW.
  2. Co się stało w małem miasteczku: (według notatek zbieranych na miejscu) przez Edwarda Lubowskiego [online], polona.pl [dostęp 13.09.2018 r.] .
  3. EdwardE. Lubowski EdwardE., Aktorka [online], polona.pl [dostęp 13.09.2018 r.] .
  4. Cmentarz Stare Powązki: LUBOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 19.12.2019 r.] .
  5. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 35.
  6. Pewność siebie. Komedia w czterech aktach oryginalnie napisana przez Edwarda Lubowskiego [online], rękopis, polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  7. Pogodzeni z losem [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  8. Żyd. Dramat w 5 aktach [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  9. Nietoperze. Komedyja w 4-ch aktach [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  10. Sąd honorowy [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  11. Jacuś. Komedya w 4. aktach [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  12. Bankructwo [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  13. Nowożeńcy [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  14. Cichy Janek i głośny Franek. Powieść w 2 tomach. T. 1 [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  15. Cichy Janek i głośny Franek. Powieść w 2 tomach. T. 2 [online], polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .
  16. Twórczość dramatyczna Edwarda Lubowskiego [online], Ignacy Schreiber; przedm. opatrzył Stanisław Windakiewicz, polona.pl [dostęp 24.07.2020 r.] .

Oceń: Edward Lubowski

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:11