Irena Pelczarska, urodzona 19 lutego 1911 roku w Krakowie, a zmarła 3 czerwca 1990 roku we Lwowie, była postacią niezwykle znaczącą w historii Polski. Była doktorem medycyny, harcmistrzynią oraz zaangażowaną działaczką społeczną i charytatywną. Standartowym punktem jej działalności było przewodniczenie komitetowi parafialnemu Katedry Lwowskiej.
W 1919 roku, Irena zadomowiła się na stałe we Lwowie, gdzie w 1934 roku ukończyła studia medyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza. W 1938 roku obroniła doktorat i podjęła pracę jako asystentka w klinikach uniwersyteckich oraz jako lekarz szkolny. Jej misja zawodowa nie kończyła się na regularnej pracy – w trudnych czasach okupacji, zarówno sowieckiej, jak i niemieckiej, aktywnie uczestniczyła w działalności charytatywnej.
Irena była także harcmistrzynią Lwowskiej Chorągwi Harcerek, gdzie prowadziła konspiracyjne kursy szkoleniowe oraz organizowała punkty sanitarne w Lwowie, Przemyślu, Jarosławiu i Stryju, przygotowując harcerki do akcji "Burza". Mimo represji ze strony władz sowieckich po II wojnie światowej, które dotknęły Polaków na Kresach Wschodnich, Irena pozostała we Lwowie, gdzie zaczęła pracować w klinice przeciwgruźliczej, a jej działalność charytatywna nie ustawała.
Jej dom przy ul. Snopkowskiej, wspólnie dzielony z przyjaciółkami, Marią Skierską i Janiną Sosabowską, stał się miejscem schronienia dla Polaków powracających z zesłania. Dom nazywano żartobliwie "Strasznym Dworem", a mieszkanki określano mianem "pań ze Snopkowskiej". Był to również punkt spotkań polskiej inteligencji oraz gości z Polski, w tym naukowców przybywających do lwowskich archiwów i bibliotek.
W latach powojennych, Irena Pelczarska zaangażowała się w życie dwóch rzymskokatolickich parafii, które przetrwały otwarte we Lwowie po 1945 roku. Do 1962 roku była członkinią komitetu parafialnego przy kościele św. Marii Magdaleny, a w 1974 roku objęła przewodniczenie komitetowi parafialnemu Katedry Lwowskiej. Dzięki jej staraniom udało się przywrócić dawną świetność tej świątyni, w tym jej freskom, które wydobyto spod tynków.
Irena podjęła również działania w Kijowie, Moskwie i Rydze, aby zarejestrować drugiego kapłana w katedrze, co wymagało zgody zarówno władz kościelnych, jak i państwowych. W roli lekarza otaczała opieką zarówno starszych księży, jak i parafian, dostarczając im wsparcia w trudnych życiowych okolicznościach.
Na wieczny spoczynek Irena Pelczarska udała się na Cmentarz Łyczakowski, gdzie została pochowana w grobowcu rodziny Krebsów.
Przypisy
- Historia Kościoła we Lwowie od 1939 roku [online], www.lwow.home.pl [dostęp 20.11.2023 r.]
- Kościół rzymskokatolicki we Lwowie w latach 1945-1991. Część 6 [online], Nowy Kurier Galicyjski, 06.06.2022 r. [dostęp 20.11.2023 r.] (pol.).
- RODZINA KREBSÓW - Cmentarz Łyczakowski [online], cmentarzlyczakowski.pl [dostęp 20.11.2023 r.] (pol.).
- Henryk H. Mosing, Była światłem Ziemi Lwowskiej. Wspomnienie o dr Irenie Pelczarskiej, „Kresowy Serwis Informacyjny”, 06.2000 r., s. 41-43, ISSN 1506-400X.
- Piotr P. Olechowski, „Nie wychowywać nowej inteligencji”. Trudne lata mniejszości polskiej we Lwowie 1959-1962, „Krakowskie Pismo Kresowe” (13), 2001 r., s. 294.
- Maria M. Bokszczanin, Pamięci Ireny Pelczarskiej, „Semper Fidelis” (4/5), 10.1990 r., s. 45, ISSN 0866-9414.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Antoni Huczyński | Aleksander Goldschmied | Stanisław Kurkiewicz | Julian Mermon | Tadeusz Żuliński (lekarz) | Stanisław Ruff | Franciszek Walter (wenerolog) | Justyn Karliński | Stanisław Szkodziński | Przemko Kwinta | Zdzisław Wójcik (lekarz) | Janusz Kubicki (lekarz) | Zygmunt Dadlez | Antoni Szaster | Marian Gieszczykiewicz | Witold Klepacki | Maria Julia Rybak | Antoni Estreicher | Maria Patkowska-Kruczałowa | Eugenia ZeylandowaOceń: Irena Pelczarska