Antoni Estreicher

---

Życiorys

Antoni Estreicher urodził się jako czwarty syn Alojzego Rafała Estreichera, rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, oraz Antoniny z domu Rozbierskiej, której żywot trwał w latach 1798-1892. Jego młodszy brat, Karol Estreicher, był znanym bibliografem oraz dyrektorem Biblioteki Jagiellońskiej, a w rodzinie pojawił się również ekonomista Julian Dunajewski jako szwagier. W czasach dzieciństwa, wspólnie z sześciorgiem rodzeństwa, mieszkał w kamienicy Estreicherów, usytuowanej przy pl. Szczepańskim 2 oraz w letnich miesiącach w mieszkaniu ojca przy Ogrodzie Botanicznym UJ, które znane jest współcześnie jako Collegium Śniadeckiego.

Estreicher rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując dyplom lekarza w 1849 roku. W tym samym roku podjął pracę w szpitalu cholerycznym w Krakowie oraz kontynuował studia kliniczne w tej uczelni pod opieką takich autorytetów jak Maciej Brodowicz oraz Józef Dietl. W 1851 roku, zyskał uznanie za „niezmordowaną pilność i pracę jaką w opatrywaniu chorych podejmował” w trakcie epidemii cholery, która dotknęła Kraków w 1849. Dwa lata później, zdobył tytuł doktora medycyny na UJ, prezentując prace na temat chorób nerek oraz tasiemców.

W kolejnych latach, Estreicher spędził pewien czas na studiach w Wiedniu, a w 1853 roku zdał egzamin lekarski w Warszawie, gdzie postanowił osiedlić się na stałe. Przy ulicy Wiejskiej nabył dom, a w 1854 roku praktykował w Pałacu Zamojskich. Tam udzielał bezpłatnych porad ubogim. Jego życiową towarzyszką została Maria Anna Grabowska, a ich związek zaowocował piątką dzieci: dwóch synów, Kazimierza i Stanisława, oraz trzech córek, z czego Wanda oraz dwie pozostałe zmarły w dzieciństwie.

W czasie wojny krymskiej pełnił funkcję lekarza-ordynatora w szpitalach wojskowych, a następnie praktykował w warszawskich lecznicach, takich jak św. Łazarza i św. Rocha. W latach 1865-67 spędził czas na stażu w Paryżu, gdzie rozwijał swoje umiejętności medyczne. Zyskał szacunek jako „ojciec chorych” oraz „lekarz i dobroczyńca ubogich”, oferując bezpłatną pomoc tysiącom pacjentów w najbiedniejszych dzielnicach Warszawy, a szczególnie na Starym Mieście i Powiślu. Jego altruistyczna postawa narażała go na kłopoty finansowe, lecz nie zamierzał zrezygnować z niesienia pomocy.

Wielokrotnie udzielał się w społeczności, zwłaszcza poprzez publikacje w tygodniku „Czytelnia Niedzielna”, gdzie poruszał kwestie higieny oraz problemy społeczne, walcząc z pijaństwem. Swoje działania na rzecz dzieci umocnił w 1861 roku, kiedy to był inicjatorem powstania pierwszej ochronki dla dzieci przy ul. Chmielnej. Współtworzył także „Rys zasad chirurgii wojennej”, który był stosowany podczas powstania styczniowego.

W 1902 roku obchodził jubileusz pięćdziesięciolecia swojej pracy zawodowej, co spotkało się z szerokim uznaniem. Prasa relacjonowała jego działalność, podkreślając, że przez długie lata można było zobaczyć go w najtrudniejszych dzielnicach miasta, jak na przykład na Powiślu, dojeżdżającego do potrzebujących pomocy pacjentów, niosąc ze sobą nadzieję oraz ulgę w cierpieniu. Jego bezinteresowna postawa sprawiała, że pacjenci niejednokrotnie wdzięczni byli za udzieloną pomoc bardziej niż za jakiekolwiek honorarium.

W przyszłym roku po jubileuszu, Estreicher został członkiem honorowym Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego. Leczeniem ubogich zajmował się do końca swojego życia, a po jego odejściu, tłumy ubogich mieszkańców uczestniczyły w pogrzebie, który odbył się w warszawskich Powązkach. Niestety, jego grób nie zachował się na przestrzeni lat.

---

Oceń: Antoni Estreicher

---