Jan Michał Zieleniewski, urodzony 8 lutego 1901 roku w Krakowie, a zmarły 1 października 1973 roku w Warszawie, był uznaną postacią w obszarze polskich nauk ekonomicznych.
Jako profesor, Zieleniewski wniósł znaczny wkład w rozwój prakseologii, czyli nauki o skuteczności działań ludzkich. Jego prace miały duży wpływ na różnorodne aspekty ekonomii oraz metodologii badań naukowych.
Warto podkreślić, że był on również pionierem w dziedzinie naukoznawstwa, co czyni go kluczowym przedstawicielem intelektualnego dziedzictwa Polski. Jego dziedzictwo naukowe pozostaje inspiracją dla wielu współczesnych badaczy i praktyków w dziedzinie ekonomii oraz nauk społecznych.
Biografia
Jan Zieleniewski przyszedł na świat 8 lutego 1901 roku w Krakowie, w rodzinie Edmunda oraz Jadwigi z Ciechanowskich. Jego edukacja rozpoczęła się w Gimnazjum Jana Sobieskiego w Krakowie, po czym kontynuował naukę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zasłynął się jako osoba aktywna w czasie przełomowych wydarzeń historycznych, takich jak wojna obronna w 1920 roku oraz III powstanie śląskie, które miało miejsce w 1921 roku.
W 1924 roku rozpoczął pracę zawodową w Zjednoczonych Fabrykach Maszyn, Kotłów i Wagonów. Jego kariera zawodowa rozwijała się następnie w koncernie „L. Zieleniewski, Fitzner” S.A., a od 1933 roku zajmował się nadzorem sądowym nad różnymi przedsiębiorstwami. Na początku swojego wojskowego zaangażowania, 19 listopada 1930 roku, Prezydent RP mianował go podporucznikiem z datą starszeństwa przypisaną na 1 stycznia 1930 oraz 24. lokatą w korpusie oficerów rezerwy kawalerii. W 1936 roku został awansowany na stopień porucznika.
Uczestniczył w kampanii wrześniowej, w wyniku czego znalazł się w niewoli. Przez pewien czas był przetrzymywany w obozach w Arnswalde, Gross Born, Osterode oraz Dössel, z których udało mu się uciec w 1943 roku. Swoje dalsze losy związał z powstaniem warszawskim, gdzie walczył jako żołnierz Armii Krajowej.
Po zakończeniu II wojny światowej, w latach 1945–1948, pełnił rolę kierownika Wydziału Handlu Zagranicznego w organizacji „Społem”, a także objął funkcję dyrektora naczelnego Polskiego Towarzystwa Handlu Zagranicznego „Varimex”. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, jednak odmówił przystąpienia do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w okresie jej zjednoczenia z Polską Partią Robotniczą, co niezbyt sprzyjało jego dalszej karierze w gospodarce.
W rezultacie, Zieleniewski zdecydował się na ścieżkę akademicką, podejmując pracę w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Sopocie, na której wykładał ekonomię handlu zagranicznego, a także pisał podręcznik dotyczący tego zagadnienia. Od 1959 roku był członkiem Polskiej Akademii Nauk, gdzie zarządzał Pracownią Ogólnych Problemów Organizacji Pracy, którą utworzył Tadeusz Kotarbiński dla rozwijania prakseologii. W Pracowni prowadzono seminaria, w których uczestniczyli m.in. profesorowie Tadeusz Kotarbiński, Stanisław Kowalewski, Marian Mazur, Klemens Szaniawski oraz Wojciech Gasparski. Pracownia ta przekształciła się w Zakład Prakseologii PAN, prowadzący również studia doktoranckie.
Zieleniewski współpracował także z Uniwersytetem Łódzkim, gdzie kierował Katedrą Teorii Organizacji i pełnił rolę prezesa Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa. Na jego wniosek, w 1974 roku stopień naukowy doktora uzyskał Bolesław Rafał Kuc.
Profesor Zieleniewski zmarł w Warszawie i odnalazł swój ostatni spoczynek na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 229-4-20,21).
Ważne publikacje
Jan Zieleniewski, znany jako profesor, jest autorem wielu znaczących publikacji w dziedzinie nauki i organizacji. Jego prace koncentrują się na różnych aspektach prakseologicznych oraz zarządzania. Poniżej przedstawiamy kluczowe pozycje, które miały wpływ na rozwój tych dziedzin:
- Przydatność prakseologicznej aparatury pojęciowej do poszczególnych dyscyplin naukowych (1964),
- Efektywność badań naukowych (1966),
- O problemach organizacji (1970),
- Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania (1975),
- O organizacji badań naukowych (1975),
- Organizacja i zarządzanie (1981).
Te publikacje stanowią ważny wkład w rozwój teorii organizacji oraz prakseologii, dostarczając cennych narzędzi i wskazówek dla badaczy oraz praktyków.
Ordery i odznaczenia
Jan Zieleniewski, profesor o znaczących osiągnięciach, został uhonorowany szeregiem prestiżowych nagród i odznaczeń, które świadczą o jego wpływie i wkładzie w rozwój swojego fachu. Jego wyróżnienia obejmują:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 25 listopada 1947,
- Złoty Krzyż Zasługi, nadany 9 listopada 1931,
- Medal Niepodległości, wręczony 13 września 1933.
Przypisy
- Prof. dr hab. Bolesław Rafał Kuc, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 07.09.2022 r.]
- a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 05.10.2021 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: OSMÓLSCY, ZIELENIEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 05.02.2020 r.]
- Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 618.
- M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 897 „za zasługi położone w dziedzinie spółdzielczości”.
- M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za owocną pracę w dziedzinie usprawnienia administracji”.
- M.P. z 1933 r. nr 212, poz. 238 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 19.12.1930, s. 354, 380.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 127, 592.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Janusz Zawiła-Niedźwiecki | Andrzej Nowak (historyk) | Stanisław Pudłowski | Paweł Taranczewski | Krystyna Vetulani-Belfoure | Adam Małkiewicz | Krzysztof Pazdro | Antoni Wrzosek | Feliks Hortyński | Edward Görlich | Zbigniew Pasek | Józef Kolowca | Jerzy Silberring | Kinga Paraskiewicz | Ludwik Stefański | Antoni Bielak (nauczyciel) | Anna Luchter | Andrzej Łędzki | Andrzej Tadeusz Rosner | Maria KorytowskaOceń: Jan Zieleniewski (profesor)