Paweł Taranczewski


Paweł Maria Taranczewski, urodzony 21 stycznia 1940 roku w Krakowie, to prominentna figura w polskim świecie sztuki oraz myśli. Jako malarz i filozof, Taranczewski łączy w sobie pasję do tworzenia z głębokim zrozumieniem idei, które kształtują nasze postrzeganie rzeczywistości.

Jego tytuł profesora nauk plastycznych świadczy o ogromnym dorobku akademickim oraz wpływie, jaki wywarł na kolejne pokolenia artystów. Dzięki swojej działalności, zarówno w dziedzinie sztuki, jak i filozofii, Taranczewski zyskał uznanie nie tylko w kraju, ale i poza jego granicami.

Życiorys

Paweł Taranczewski, urodzony w rodzinie artystycznej, gdzie jego ojcem był Wacław Józef, malarz, a matką Wanda z Hryniewieckich h. Przeginia, rozpoczął swoją edukację artystyczną w 1957 roku, kończąc V Liceum Ogólnokształcące im. Augusta Witkowskiego w Krakowie. W 1963 roku podjął studia na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a następnie w 1971 roku zdobył wykształcenie filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Począwszy od 1971 roku, pracował jako asystent w Zakładzie Estetyki na Wydziale Filozoficznym UJ. W następnych latach, od 1982 do 1999 roku, był związany z Zakładem Rysunku Malarstwa i Rzeźby na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. W 1988 roku obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę doktorską pod tytułem „O płaszczyźnie obrazu”, której promotorem był Władysław Stróżewski. Jego kariera naukowa rozwijała się, gdy w 1991 roku przeprowadził przewód kwalifikacyjny II stopnia na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie i w 1997 roku uzyskał tytuł profesora sztuk plastycznych.

W latach 1998–2010 pełnił rolę kierownika Katedry Historii i Teorii Sztuki na krakowskiej ASP. Dodatkowo, w latach 2000–2009, uczył estetyki oraz zagadnień sztuki XX wieku w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Po 2009 roku dołączył do Akademii Ignatianum w Krakowie, gdzie od 2010 do 2014 roku kierował Katedrą Estetyki.

Artysta aktywnie brał udział w życiu artystycznym, prezentując swoje malarstwo na wielu wystawach, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych. Jego dzieła znajdują się w prestiżowych zbiorach, m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Krakowa oraz w Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a także w wielu kolekcjach prywatnych.

Od 1966 roku jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków, a od 1972 roku aktywnie uczestniczy w Polskim Towarzystwie Filozoficznym. W 2006 roku zyskał status członka czynnego Polskiej Akademii Umiejętności i pełnił funkcję dyrektora VI Wydziału Twórczości Artystycznej PAU w latach 2010-2015.

W życiu osobistym Paweł Taranczewski jest mężem Marty Heleny Joanny hr. Tarnowskiej-Umińskiej h. Leliwa, ur. 1945, córki Eugenii Umińskiej. Mają troje dzieci: Dominikę (ur. 1965), Mateusza (ur. 1966) oraz Julię (ur. 1970).

Ordery i odznaczenia

Paweł Taranczewski, znana postać w polskiej kulturze, został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które podkreślają jego znaczący wkład w rozwój sztuki i kultury w Polsce.

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 26 września 2019,
  • Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, otrzymany 25 lutego 2018,
  • Odznaka „Honoris Gratia”, przyznana w 2023 roku,
  • Krzyż „Pro Ecclesia et Pontifice”, nadany 29 maja 2021 roku.

Przypisy

  1. Paweł Taranczewski „Droga” – Nagroda im. W.Wojtkiewicza 2023 [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 05.07.2024 r.]
  2. Nagroda im. Witolda Wojtkiewicza 2023 dla Pawła Taranczewskiego - Karnet Kraków [online], karnet.krakowculture.pl [dostęp 05.07.2024 r.] (ang.).
  3. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze – Gloria Artis.
  4. Związek Polskie Artystów Plastyków [online], www.zpapkrakow.pl [dostęp 05.07.2024 r.]
  5. Złota księga nauki polskiej w 100 rocznicę odzyskania niepodległości. Tom II. M-Ż, wyd. Mastermedia i Helion, Gliwice 2020, s. 580.
  6. Prof. przew. kwal. II Paweł Maria Taranczewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 05.07.2022 r.]
  7. M.P. z 2019 r. poz. 1099 „za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej”.
  8. Stanisław Rodziński Paweł Taranczewski, [w:] Beata Bigaj-Zwonek, Barbara Hryszko, Sylwia Góra (red.) Sztuka, wartość, sacrum. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Pawłowi Taranczewskiemu, wyd. Akademia Ignatianum i WAM, Kraków 2016, s. 39–40.
  9. Marta Taranczewska Kalendarium życia i twórczości Pawła Taranczewskiego, w: Beata Bigaj-Zwonek, Barbara Hryszko, Sylwia Góra (red.) Sztuka, wartość, sacrum. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Pawłowi Taranczewskiemu, wyd. Akademia Ignatianum i WAM, Kraków 2016, s. 25–35.
  10. Who is who w Polsce. Encyklopedia biograficzna z życiorysami znanych Polek i Polaków, Hübners blaues Who is Who, Zug 2007 (dodatek CD).
  11. a b c Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja 1, wyd. Interpress, Warszawa 1984, s. 987.

Oceń: Paweł Taranczewski

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:5