Antoni Bielak (nauczyciel)

Nauka i edukacja

Antoni Bielak był wybitnym polskim nauczycielem, który urodził się 7 stycznia 1872 roku w Krakowie. Jego życie związane było z tą piękną wschodnioeuropejską metropolią, w której również zmarł 24 lutego 1934 roku.

Jako społeczny działacz, Bielak poświęcił się edukacji oraz działalności na rzecz lokalnej społeczności, dążąc do podnoszenia poziomu nauczania i wpływania na rozwój młodzieży.

Życiorys

Antoni Seweryn Bielak przyszedł na świat 7 stycznia 1872 roku w Krakowie. Był potomkiem Piotra Bielaka (1836–1904), który był urzędnikiem oraz kupcem, oraz Anny z domu Jukier. W rodzinie miał siostrę Walerię (urodzoną około 1885) i brata Franciszka (1892–1973), znanego historyka literatury.

W roku 1892 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. Swoją karierę zawodową rozpoczął 5 września 1896 roku, kiedy to został zatrudniony jako zastępca nauczyciela matematyki w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. Na początku roku szkolnego 1897/1898 przeniesiono go do C. K. VI Gimnazjum w Krakowie-Podgórzu, gdzie nauczał geografii, matematyki oraz fizyki. Egzamin zawodowy zdał 17 maja 1900 roku, a jako nauczyciel matematyki i fizyki został przeniesiony decyzją c.k. Rady Szkolnej Krajowej z C. K. Gimnazjum w Krakowie-Podgórzu do C. K. Gimnazjum Męskiego w Sanoku. Z dniem 25 czerwca 1901 roku został mianowany nauczycielem rzeczywistym w sanockim gimnazjum.

Na koniec kwietnia 1902 roku otrzymał nominację na pomocnika kancelaryjnego, którą pełnił do 1904 roku. W sanockim gimnazjum uczył przedmiotów ścisłych takich jak matematyka, fizyka oraz logika. Jego brat Franciszek również uczęszczał do tej szkoły. W maju 1908 roku, decyzją C. K. Rady Szkolnej Krajowej, Antoniego Bielaka przeniesiono na stanowisko profesora w C. K. VI Gimnazjum w Krakowie-Podgórzu, gdzie kontynuował nauczanie matematyki oraz fizyki. W połowie 1910 roku obdarzono go tytułem c.k. profesora VIII rangi.

W latach 1910-1913 pracował również w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim im. Królowej Jadwigi w Krakowie, zdobywając uznanie za swoje osiągnięcia w edukacji. Otrzymał także austro-węgierski Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych. W dniu 27 stycznia 1919 roku przeniesiono go do Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, gdzie dalej wykładał matematykę. 15 grudnia 1920 roku został przeniesiony do Państwowego Gimnazjum Żeńskiego przy ulicy Franciszkańskiej 1 w Krakowie, pozostając pełnoetatowym nauczycielem tej placówki, a także prowadząc zajęcia w Prywatnym Gimnazjum Męskim Księży Misjonarzy przy ulicy Stradom 4 w Krakowie.

Nie tylko pełnił rolę nauczyciela, ale również angażował się w działalność społeczną. Został przewodniczącym komitetu miejscowego w Sanoku, organizując powszechne wykłady uniwersyteckie, które odbywały się pod auspicjami Uniwersytetu Lwowskiego. W latach 1901–1905 współpracował z Hipolitem Neuwirthem jako kierownik w Bursie Jubileuszowej im. Cesarza Franciszka Józefa w Sanoku. Aktywnie uczestniczył w działaniach rozmaitych stowarzyszeń, takich jak Towarzystwo Upiększania Miasta Sanoka, czy Towarzystwo Bursy.

W roku 1907 ożenił się z Jarosławą Marią Kowalów, przedstawicielką rodziny rusińskiej; para doczekała się syna. Niestety, żona zmarła w 1910 roku w wieku 22 lat. Antoni Bielak zmarł 24 lutego 1934 roku w Krakowie. Jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera 46). W tej samej rodzinie urodził się również jego syn, Antoni Bielak junior, który zmarł 3 lutego 1991 roku.

W swoich wspomnieniach o Antonim Bielaku z uznaniem wyraził się jego uczeń Stanisław Rymar, podkreślając, że z biegiem lat zawiązała się ich przyjaźń.

Przypisy

  1. a b c d Antoni Bielak. zpe.gov.pl. [dostęp 09.09.2023 r.]
  2. Autorzy fotografii. W: Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 6, 10, 180. ISBN 978-83-60380-26-0.
  3. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 145. ISBN 978-83-939031-1-5.
  4. Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 29.11.2009 r. [dostęp 17.04.2016 r.]
  5. Bielak. Z odległości lat 1979, s. 32.
  6. Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 34.
  7. Kronika. Powszechne wykłady uniwersyteckie w Sanoku. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 10 z 06.03.1904 r.
  8. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 4, nr 200 z 03.11.1907 r.
  9. Kronika. Uniwersytet powszechny w Sanoku. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 13 z 27.03.1904 r.
  10. Kronika. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 62 z 05.03.1905 r.
  11. Kronika. Wykład prof. A. Bielaka. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 14 z 03.04.1904 r.
  12. Z Towarzystwa Bursy Jubileuszowej. „Gazeta Sanocka”, s. 2, nr 198 z 27.10.1907 r.
  13. Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 48.
  14. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum Żeńskiego w Krakowie za rok szkolny 1920/21. Kraków: 1921, s. 3, 5.
  15. Sprawozdanie Dyrektora Państwowego Gimnazyum Nowodworskiego Czyli św. Anny w Krakowie za rok 1919. Kraków: 1919, s. 2, 5.
  16. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 5.
  17. Zgromadzenia. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 114 z 04.03.1906 r.
  18. Kronika. Bursa Jubileuszowa. „Gazeta Sanocka”, s. 4, nr 40 z 03.10.1904 r.
  19. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1900/1901. Sanok: 1901, s. 3.
  20. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1901/1902. Sanok: 1902, s. 3.
  21. Kronika. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 65 z 26.03.1905 r.
  22. Sprawozdanie z czynności wydziału koła T. S. K. w Sanoku za rok 1903/4. „Gazeta Sanocka”, s. 3, nr 18 z 01.05.1904 r.
  23. Kronika. „Gazeta Sanocka”, s. 4, nr 129 z 17.06.1906 r.

Oceń: Antoni Bielak (nauczyciel)

★★★★★
Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:25