Leon Wyrwicz

---

Życiorys

Leon Wyrwicz przyszedł na świat w rodzinie związanej z kolejarstwem. Jego rodzicami byli Józef Haraschin i Julia z Pilarskich. Po ukończeniu szkoły średniej w Krakowie, w 1904 roku zadebiutował jako aktor w epizodycznych rolach w Teatrze Ludowym, równocześnie pracując jako urzędnik na kolei. W pewnym momencie swojego życia, dołączył do objazdowej grupy teatralnej Tadeusza Pilarskiego.

Jego kariera monologisty rozpoczęła się w 1910 roku. W kolejnych latach występował na licznych scenach kabaretowych w Warszawie i Krakowie, takich jak „Cyrulik Warszawski”, „Morskie Oko”, „Miraż” oraz „Stańczyk”. Występy zabierały go również na estrady innych miast Polski, a także do Wiednia i Kijowa.

Pojawiał się także w kawiarniach, takich jak Ziemiańska w Warszawie, jednak jego serce zawsze było związane z krakowskim Teatrem Nowości oraz Teatrem Bagatela w Warszawie. W 1918 roku Wyrwicz założył kabaret „Rozmaitości” w Krakowie, promujący sztukę kabaretową, który mieścił się w tzw. Drobnerionie. A już 16 marca 1921 roku stworzył „Kabaret Literacki” w kawiarni Odrodzenie na ulicy Sławkowskiej 30.

W swoim dorobku miał również role teatralne i wystąpienie w jednym filmie z 1936 roku. Po II wojnie światowej, jego działalność artystyczna była sporadyczna. W tym czasie często związany był z Teatrem Powszechnym w Krakowie.

Styl, którym się wyróżniał, cechowała niezwykła indywidualność. Odrzucał standardy swojego czasu, występując nie w fraku, a w zwykłym garniturze, bez jakiejkolwiek charakteryzacji czy rekwizytów. Jego język był często nawiązaniem do gwary regionalnej. Z podnoszeniem powagi, wręcz bez uśmiechu, potrafił przedstawiać najśmieszniejsze sytuacje, co dodawało jego występom unikalnego uroku. Był bardzo naturalny, jego prezentacje były sugestywne i plastyczne. Również nie korzystał z gotowych tekstów, samodzielnie je wymyślając oraz improwizując na scenie, często dorzucając aktualne żarty.

Leon Wyrwicz mieszkał w Krakowie przy ulicy św. Filipa 23. Niestety, jego życie zakończyło się, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Spektakle i monologi (wybór)

Lista spektakli oraz monologów, które zasługują na uwagę, uwzględnia różnorodne tematy oraz miejsca ich wystawienia. Oto zestawienie:

• podróż pociągiem z Krakowa do Lwowa w okresie wojny,
• wizyta u lekarza w Kasie Chorych,
• w sądzie,
• rekrut,
• łaipduch,
• fiakier,
• gołębiarz,
• raport wojskowy,
• a tu się pali jak cholera,
• pogrzeb lotnika,
• 1914 – Królowa przedmieścia, Teatr Ludowy w Krakowie,
• 1930 – Przygody dobrego wojaka Szwejka, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie,
• 1931 – Ale humorek jest, „Morskie Oko”,
• 1935 – Mycie głowy, „Cyrulik Warszawski”,
• 1935 – Młody las, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie,
• 1937 – Jaskółka z wieży Mariackiej, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie,
• 1945 – Moralność pani Dulskiej, Teatr Powszechny im. Żołnierza Polskiego Kraków,
• 1950 – Romans z wodewilu, Teatr Śląski.

Każda z tych prezentacji ma swoje niepowtarzalne cechy oraz unikalne konteksty, które wpływają na odbiór i interpretację przedstawionych treści.

---

Oceń: Leon Wyrwicz

---