Wiktor Sadecki

Kultura i sztuka

Wiktor Sadecki, urodzony 23 października 1923 roku w Krakowie, był wybitnym polskim artystą, który zyskał uznanie w świecie teatru, filmu i telewizji. Jego działalność nie ograniczała się tylko do występów aktorskich, gdyż Sadecki był także reżyserem, co dodatkowo podkreśla jego wszechstronność w dziedzinie sztuki teatralnej.

Przez lata twórczości, zyskał szereg osiągnięć, które przyczyniły się do wzbogacenia polskiego krajobrazu teatralnego i filmowego. Zmarł 19 września 1987 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w pamięci miłośników sztuki.

Życiorys

W 1945 roku Wiktor Sadecki ukończył Studio Aktorskie zlokalizowane przy Starym Teatrze w Krakowie. Jego kariera artystyczna rozpoczęła się w trudnym czasie II wojny światowej, kiedy to z zaangażowaniem występował w tajnym Krakowskim Teatrze Podziemnym Adama Mularczyka, gdzie grał w latach 1940–1944. Po wojnie, Wiktor prowadził samodzielny zespół, który powstał w wyniku jego działalności w KTP w latach 1944–1945.

W trakcie swojej kariery, Sadecki był mocno związany z krakowskimi scenami teatralnymi. Występował w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w dwóch okresach: 1949–1954 oraz 1961–1966. Dodatkowo, jego obecność na scenie Starego Teatru trwała od 1954 do 1987 roku. W roku 1947 zagrał także w teatrze miejskim w Częstochowie, a w kolejnych latach związał się z Opolem (1946–1947).

Wiktor Sadecki stworzył niezapomniane role w licznych przedstawieniach teatralnych. Wśród nich można wymienić postać Samuela w SędziachStanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego (1968), Wierchowieńskiego w Biesach Fiodora Dostojewskiego (1971) w reżyserii Andrzeja Wajdy, a także Senatora w Dziadach Adama Mickiewicza (1973). Jego talent można było podziwiać również w roli Wujka Alberta w Procesie Franza Kafki w reżyserii Jerzego Jarockiego (1973) oraz w roli Wernyhory w Weselu (1977), w której to zagrał pod kierownictwem Jerzego Grzegorzewskiego.

Jego możliwości aktorskie znalazły także wyraz w filmie. Wiktor zagrał w takich dziełach jak Sanatorium pod KlepsydrąWojciecha Jerzego Hasa, Wodzirej Feliksa Falka oraz ZmoryWojciecha Marczewskiego. W telewizji także miał wiele ról, w tym w popularnych serialach, takich jak Chłopi, Janosik oraz Królowa Bona.

Wiele osób pamięta go również jako głos smoka wawelskiego w popularnych animacjach, takich jak Porwanie Baltazara Gąbki i Wyprawa Profesora Gąbki. W roku 1983 wystąpił w fabularyzowanym dokumencie Wielki statysta, dzięki któremu zyskał kolejne grono fanów. Był aktorem estradowym, którego występy były cenione, zwłaszcza w renomowanym kabarecie „Jama Michalikowa”.

Sadecki miał również zaszczyt występować w Teatrze Telewizji. W jego dorobku znalazły się kultowe spektakle, takie jak Cymbelin Williama Szekspira w reż. Jerzego Jarockiego (1968), Eugenia Grandet w reż. Bogdana Hussakowskiego (1968) oraz Błazen Aleksandra Świętochowskiego w reż. Piotra Paradowskiego (1973). Inne występy obejmują Bunt na U.S.S. Caine Hermana Wouka (1974) oraz Płatonow Czechowa (1976), gdzie Sadecki wcielił się w postać Głagoliewa, a także Matkę Witkacego w reżyserii Jerzego Jarockiego (1976).

Aktorska kariera Wiktora Sadeckiego to nie tylko sukcesy na scenie, ale także życie osobiste. Był trzykrotnie żonaty. Jego pierwsza żona to Irena z d. Michalczyk, druga Melania Podgórska z d. Kamińska, z którą doczekał się córki Elżbiety, a trzecią żoną była Teresa Zawadzka z d. Kempka.

Odszedł z tego świata w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera XXVB-15-23).

Filmografia

Filmografia Wiktora Sadeckiego obejmuje szereg różnorodnych ról w polskim kinie i telewizji. W ciągu swojej kariery zagrał w wielu filmach oraz serialach, odgrywając znaczące postacie w każdej produkcji. Poniżej przedstawiamy wybór jego najważniejszych ról:

  • Pierwsze dni (1951) – magazynier Wiatros,
  • Trzy opowieści (1953) – dywersant Nowak (cz. 1. 'Cement),
  • Zagubione uczucia (1957) – Józef Kowalski, znajomy Stańczakowej z pracy,
  • Dezerter (1958) – górnik,
  • Chłopi (serial telewizyjny) (1972) – karczmarz Jankiel,
  • Diabeł (1972) – Herz,
  • Kopernik (1972) – Wojciech z Brudzewa, wykładowca Akademii Krakowskiej,
  • Kopernik (serial telewizyjny) (1972) – Wojciech z Brudzewa, wykładowca Akademii Krakowskiej,
  • Chłopi (1973) – karczmarz Jankiel,
  • Czarne chmury (serial telewizyjny) (1973) – mieszczanin z Lecka (odc. 1. Szafot),
  • Janosik (serial telewizyjny) (1973) – harnaś Jakubek (odc. 1. Pierwsze nauki i odc. 2. Zbójnickie prawa),
  • Sanatorium pod Klepsydrą (1973) – dostojnik,
  • Janosik (1974) – harnaś Jakubek,
  • Sędziowie, tragedya (1974) – Samuel,
  • Próba ciśnienia (1976) – pan Rogowski, ojciec Andrzeja,
  • Wodzirej (1977) – Czesław Lasota,
  • Zmory (1978) – dyrektor gimnazjum,
  • Królowa Bona (serial telewizyjny) (1980) – Andrzej Krzycki, sekretarz króla, biskup przemyski,
  • Pałac (1980) – biskup,
  • W biały dzień (1980) – świadek na procesie „Koraba”,
  • Z biegiem lat, z biegiem dni… (serial telewizyjny) (1980) – Franciszek Józef I (odc. 1. Kraków 1874),
  • Lata dwudzieste… lata trzydzieste… (1983) – mistrz tańca,
  • 07 zgłoś się (serial telewizyjny) (1984) – mecenas Kazimierz Sadecki, przyjaciel Kalkowskiego (odc. 18. Bilet do Frankfurtu),
  • 5 dni z życia emeryta (1984) – redaktor Paliwoda, kawiarniany znajomy Bzowskiego,
  • Rycerze i rabusie (serial telewizyjny) (1984) – książę Radziwiłł (odc. 6. Skarb Mohilanki),
  • Temida (serial telewizyjny) (1985) – redaktor IKC (odc. 2. Powrót po śmierć),
  • Biała wizytówka (1986) – profesor Keuster (odc. 2. Sweet Home),
  • Na kłopoty… Bednarski (serial telewizyjny) (1986) – „Profesor”, właściciel sklepu zoologicznego,
  • Skrzypce Rotszylda (1988) – Mosze.

Wiktor Sadecki to postać, która pozostaje w pamięci widzów dzięki bardzo różnorodnym rolom, które kreował na ekranie przez wiele lat.

Odznaczenia

Wiktor Sadecki, znany ze swojego wkładu w kulturę i społeczeństwo, został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami. Oto lista kluczowych wyróżnień, które otrzymał w ciągu swojej kariery:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1977 roku,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 28 stycznia 1955 roku,
  • Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, przyznana w 1975 roku,
  • Złota Odznaka „Za Zasługi dla Krakowa”, otrzymana w 1965 roku.

Nagrody

W dorobku artystycznym Wiktora Sadeckiego znajdują się liczne prestiżowe nagrody, które świadczą o jego ogromnym talencie oraz zaangażowaniu w działalność kulturalną.

  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia, przyznana w 1975 roku,
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia, otrzymana w 1965 roku,
  • Nagroda Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji I stopnia w kategorii zespołowej, za osiągnięcia aktorskie, szczególnie za wcielenie się w postać Andrzeja Krzyckiego w serialu telewizyjnym Królowa Bona w 1982 roku,
  • I nagroda na Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich w Katowicach za rolę Nieszczastliwcewa w spektaklu Las Aleksandra Ostrowskiego w reżyserii Władysława Krzemińskiego, zdobyta w 1964 roku.

Przypisy

  1. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 22.05.2020 r.]
  2. M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.

Oceń: Wiktor Sadecki

★★★★★
Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:8