Teatr Ludowy w Krakowie

---

Historia

Teatr Ludowy w Krakowie działa nieprzerwanie od 3 grudnia 1955 roku. Jego architektura to dzieło Janusza Ingardena, Marty Ingarden oraz Jan Dąbrowskiego. Teatralne założenia architektoniczne przewidywały stworzenie kameralnej sceny, w której nowe życie miało zyskać przedstawienie nowohuckiego teatru, pierwotnie planowanego do zlokalizowania po południowej stronie Placu Centralnego. W początkowym etapie budowy, teatr funkcjonował pod nazwą Teatr Kameralny.

Wielka premiera rozpoczęła działalność artystyczną teatru, która miała miejsce z inscenizacją sztuki „Krakowiacy i Górale” autorstwa Wojciecha Bogusławskiego. Warto również podkreślić znaczące postaci związane z jego prowadzeniem: Krystynę Skuszankę, pełniącą obowiązki dyrektora, a także Jerzego Krasowskiego, który zajął się reżyserią, oraz Józefa Szajnę, odpowiedzialnego za scenografię.

Przed uruchomieniem Teatru Ludowego, w Nowej Hucie istniał amatorski teatr robotniczy o nazwie Nurt, na którego czele stał literat Jan Kurczab. Zespół ten powstał jako amatorski w 1952 roku, a już w maju 1953 przyznano mu status teatru zawodowego, jednak jego działalność zakończyła się w lutym 1954.

Teatr zyskał bardzo szybko popularność wśród mieszkańców Krakowa; w 1956 roku zapełnienie widowni podczas spektakli osiągnęło już 81%. Dodatkowo, Teatr Ludowy organizuje również spektakle na Scenie Pod Ratuszem, mieszczącą się w zabytkowym budynku Wieży ratuszowej, znajdującym się na Rynku Głównym 1.

W 2004 roku powstała Scena Stolarnia, będąca najmłodszym elementem Teatru Ludowego. Znajduje się na parterze budynku zaplecza na os. Teatralnym 23. Ta nowa scena zainspirowana jest miejscem, w którym wcześniej działała teatralna pracownia stolarska.

Budynek, w którym mieści się teatr, figuruje w gminnej ewidencji zabytków, co podkreśla jego znaczenie kulturowe i architektoniczne w krakowskiej przestrzeni miejskiej.

Dyrektorzy teatru

Teatr Ludowy w Krakowie ma bogatą historię dyrekcji, która obejmuje wiele znaczących postaci. Oto lista osób, które pełniły tę ważną rolę w latach:

• 1955–1963 – Krystyna Skuszanka,
• 1963–1966 – Józef Szajna,
• 1966–1971 – Irena Babel,
• 1971–1974 – Waldemar Krygier,
• 1974–1979 – Ryszard Filipski,
• 1979–1989 – Henryk Giżycki,
• 1989–2005 – Jerzy Fedorowicz,
• 2005–2012 – Jacek Strama (dyrektor w zastępstwie),
• 2012–2016 – Jacek Strama,
• od marca 2016 – Małgorzata Bogajewska.

Aktorzy

Współcześni

Wśród aktorów Teatru Ludowego w Krakowie znajdują się osobistości, które od lat z pasją wcielają się w różne role. Marta Bizoń jest związana z teatrem od 1994 roku i zyskała uznanie za swoje wybitne występy, podobnie jak Patrycja Durska, która dołączyła do zespołu w 2002 roku.

W gronie współczesnych aktorów warto wymienić również Piotra Franasowicza, który jest częścią teatr od 2008 roku oraz Andrzeja Franczyka, który związał swoją karierę z tym miejscem od 1985 roku oraz Krzysztofa Góreckiego, którego obecność datuje się na 1976 rok.

W repertuarze teatru zagrały również takie postacie jak Małgorzata Kochan, Weronika Kowalska oraz Małgorzata Krzysica, obecna od 1993 roku. Innymi aktorami, którzy wzbogacają ensemble są Paweł Kumięga (od 2007 r.), Wojciech Lato (od 2017 r.) oraz Roksana Lewak (od 2018 r.).

Teatr dysponuje także doświadczonymi zawodnikami, takimi jak Tadeusz Piotr Łomnicki (od 1995 r.) i Maciej Namysło (od 2016 r.). Do zespołu należą również Jan Nosal (od 2001 r.) oraz Maja Pankiewicz (od 2016 r.).

W zestawieniu z nowymi twarzami, aktorzy tacy jak Piotr Piecha (od 1987 r.) czy Jagoda Pietruszkówna (od 2000 r.) oraz Anna Pijanowska (od 2017 r.) wciąż przyciągają uwagę widzów. Piotr Pilitowski (od 1988 r.) czy Karol Polak (od 2015 r.) to kolejni aktorzy, którzy wnosi swoją wyjątkową energię na scenę.

Z grona aktorów obecnie występujących nie można pominąć Beaty Schimscheiner (od 1990 r.) oraz Iwony Sitkowskiej (od 2006 r.), Ryszarda Starosty (od 2012 r.) czy Karoliny Stefańskiej (od 2009 r.). Barbara Szałapak, z długim stażem od 1983 r., oraz Katarzyna Tlałka (od 1995 r.) dopełniają ten znakomity zespół.

Jacek Wojciechowski (od 1992 r.) i Kajetan Wolniewicz (od 2005 r.) z pewnością pozostaną w pamięci widzów.

Byli

Teatr Ludowy może poszczycić się niezwykle bogatą historią, a na jego deskach występowało wielu znakomitych aktorów. W latach 1998-1999 na scenie można było zobaczyć Tamarę Arciuch, a w latach 1970–1972 Grażynę Barszczewską. W pokoleniu aktorów wyróżniał się również Aleksander Bednarz, który z teatrem był związany od 1969 do 1982 roku.

Swoją obecność w teatrach zaznaczyli Piotr Beluch (1996–2007) oraz Halina Chrobak (1976–1977). Bogusława Czupryn-Świątek była związana z teatr od 1955 roku aż do 1984 roku. Na reszcie ich zaszczytu dokonała Karolina Dafne Porcari (2003–2004).

W gronie tych, którzy opuścili scenę, znajdują się również Józef Fryźlewicz (1966–1968) i Krzysztof Gadacz (1990–2002), a także Roman Gancarczyk (1989–1993) oraz Marianna Gdowska-Timoszewicz (1955–1964).

Pawel Gędłek (1993–1996) i Dariusz Gnatowski (1987–1988, 1997–2001) również odegrali swoje role w historii teatru, podobnie jak Julian Jabczyński, który zagrał w latach 1964-1966.

Warto także wspomnieć Irenę Jun (1962–1970) i Marcina Kalisza (2005–2008). Ireneusz Kaskiewicz docenił scenę od 1986 do 1990 roku. Zdzisław Klucznik i Ryszard Kotys działali na długo przedtem, bo od 1955 do 1964.

Andrzej Kozak również ma swoje miejsce w tej niezwykłej historii, związał się z teatrem w latach 1966-1967 oraz 1974-1982. Zygmunt Malanowicz (1966–1971) oraz Stanisław Michalik (1959–1963) również odcisnęli swoje piętno.

Janusz Nowicki (1967–1969, 1974–1976, 1979–1983), Gabriela Oberbek (2014–2017) oraz Jacek Paruszyński (1984–1987) zasługują na wyróżnienie w tej historycznej opowieści.

Nie można zapominać o Franciszku Pieczce, Witoldzie Pyrkoszu (1955–1964), ani Wojciechu Rajewskim (1956–1958). Halina Rasiakówna (1974–1975), Edward Rączkowski (1955–1972) oraz Jerzy Schejbal (1968–1970) również przyczynili się do rozwoju tej kulturalnej instytucji.

Na koniec warto wspomnieć Tomasza Schimscheinera, który opuszczał teatr w latach 1990–2011 i 2014–2015 oraz Marcina Steca (2004–2017) i Jacka Stramę (1974–1976, 1979–1982, 2002–2017). Wanda Swaryczewska, Feliks Szajnert, Jarosław Szwec oraz Kazimierz Witkiewicz (1976–1982) również zostawili trwały ślad na tej naczelnej scenie.

---

Oceń: Teatr Ludowy w Krakowie

---