Marcin Urbaniak

---

Życiorys

Marcin Urbaniak ukończył XXIX Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa Kieślowskiego w Krakowie. W 2000 roku zakończył studium psychologiczno-socjologiczne, a następnie rozpoczął kierunek filozofia w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zyskał tytuł magistra. Dodatkowo ukończył również studium pedagogiczne, które miało miejsce na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 2013 roku obronił pracę doktorską, uzyskując tytuł doktora nauk humanistycznych, na podstawie rozprawy zatytułowanej „Pojęcie kultury we współczesnej hermeneutyce”. W styczniu 2020 roku, Marcin Urbaniak zyskał stopień doktora habilitowanego w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.

Obecnie jest również wykładowcą przedmiotu „Psychologia Zwierząt” w Interdyscyplinarnym Centrum Badań Zachowania się Ludzi i Zwierząt, czyli Interdisciplinary Centre for Research in Animal and Human Behavior.

Działalność naukowa

W 2007 roku Marcin Urbaniak rozpoczął swoją profesjonalną karierę zawodową w warszawskiej Wyższej Szkole Zarządzania Polish Open University. Od roku 2010 pełni rolę nauczyciela etyki i filozofii w VIII Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. Zaledwie rok później swoje umiejętności pedagogiczne rozwija również w I Liceum Ogólnokształcącym im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie. W latach 2014-2015 był zatrudniony w warszawskiej Akademii Finansów i Biznesu Vistula oraz rozpoczął współpracę z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN, gdzie brał udział w projekcie badawczym „Filozofia o nauce. Dywersyfikacja tradycji”.

Od 2017 roku aż do dziś związany jest z Instytutem Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Od samego początku swojej kariery naukowej, jego zainteresowania koncentrują się na tematyce etyki środowiskowej i klimatycznej, dobrostanu oraz praw zwierząt. Zajmuje się również neuroetyką oraz ewolucyjnymi fundamentami moralności. W swoim badaniach w nurcie kognitywno-hermeneutycznym analizuje różne aspekty związane z percepcją, zmysłami, komunikacją oraz kulturotwórczą współpracą wśród zwierząt.

Ostatnie lata jego działalności akademickiej poświęcone były głównie psychologii oraz epistemologii ewolucyjnej, co skłoniło go do ukierunkowania badań w stronę etologii poznawczej. Dąży do zbudowania mostu łączącego filogenezy z hermeneutyką, badając podmiotowe zdolności poznawcze, w tym zachowania związane z eksploracją, współpracą i komunikacją. Marcin Urbaniak argumentuje, iż naturalistyczne uzasadnienie zarówno wyższych zdolności psychicznych, jak i moralnych zachowań ludzi, ma fundamentalne znaczenie dla establishmentu warunków dobrostanu oraz praw zwierząt pozaludzkich.

W latach 2010–2014 miał możliwość uczestniczenia w uniwersyteckich stażach zagranicznych, które odbył w Oxfordzie w Anglii, a także w Ankarskiej oraz Sakaryjskiej uczelni wyższej w Turcji.

Wybrane publikacje

Oto listwa wybranych publikacji Marcina Urbaniaka, które pokazują różnorodność jego badań oraz wkład w rozwój myśli filozoficznej i etycznej.

• „Koncepcja człowieka faustowskiego”, Assembly, Nowy Sącz 2006,
• Rozpoznawanie stanów emocjonalnych jako biologiczne źródło moralności [w:] Rocznik Kognitywistyczny tom 7, Wydawnictwo UJ, Kraków 2014, s. 59-76,
• „Hermeneutyka a kierunki myśli współczesnej”, Universitas, Kraków 2014,
• Filogenetyczne uzasadnienie zjawiska rozumienia oraz wiedzy proceduralnej i deklaratywnej [w:] Filozofia i Nauka 2016, tom 4, s. 259-274,
• Factory Farming Versus Environment and Society. The Ethical Analysis [w:] Problems of Sustainable Development 2016, vol. 2, no.1, s. 143-156,
• „Wiedza w perspektywie ewolucyjnej”, Aureus, Kraków 2017 (współautor z Ignacym S. Fiutem),
• Dlaczego zwierzęta coś wiedzą? Zarys socjobiologicznej koncepcji wiedzy [w:] Filozofia i Nauka 2017, tom 5, s. 253-269,
• Wiedza w ujęciu determinizmu memetycznego [w:] Filozofia i Nauka 2017, tom 5, s. 237-251,
• Etyka i etykieta łowiecka jako narzędzia maskowania przemocy [w:] Edukacja Etyczna 13/2017, s. 3-29,
• „Biologiczne wymiary rozumienia. Od ewolucji do hermeneutyki ludzkiego myślenia”, Aureus, Kraków 2017,
• Spojrzenie na zdolności hermeneutyczne człowieka z perspektywy zoologicznej [w:] Filozofia i Nauka, Tom 6, 2018, s. 117-131,
• Education in Defence of Biodiversity. Will the Ecological and Ethical Footprint Counteract Environmental Changes? [w:] Problems of Sustainable Development, 2019, vol. 14, no 1, s. 73-78.

Działalność społeczna

W działalności społecznej Marcin Urbaniak aktywnie angażuje się w różnorodne inicjatywy mające na celu ochronę środowiska oraz etykę w nauce. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Etologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Etycznego, co podkreśla jego zaangażowanie w te dziedziny.

Wśród jego osiągnięć znajduje się również rola edukatora w Klubie Gaja, gdzie dzieli się wiedzą oraz promuje wartości ekologiczne. Pełni także funkcję eksperta w Komisji ds. reformy łowiectwa, powołanej przez Ministra Środowiska i Klimatu zarządzeniem z 7 czerwca 2024 roku, co daje mu możliwość wpływania na istotne zmiany w prawodawstwie łowieckim.

Od 2019 roku Marcin Urbaniak jest jednym z czterech „Ambasadorów Sprawiedliwego Handlu / Fair Trade” przy Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie. Jego działalność w tym zakresie ma na celu wspieranie etycznych praktyk w handlu oraz promowanie odpowiedzialności społecznej.

Kolejnym elementem jego aktywności jest współpraca w programie radiowym „Etyczny punkt widzenia świata”, którego jest współprowadzącym wraz z red. Anną Piekarczyk. Program ten na antenie Radia Kraków porusza kwestie etyczne i ekologiczne, co stanowi kolejny przykład jego zaangażowania społecznego.

W styczniu 2020 roku Marcin Urbaniak rozpoczął czteroletnią kadencję jako członek Lokalnej Komisji Etycznej ds. Doświadczeń na Zwierzętach w Krakowie, co jest kolejnym potwierdzeniem jego roli w kreowaniu etycznych standardów w badaniach naukowych.

---

Oceń: Marcin Urbaniak

---