Tadeusz Gadacz


Tadeusz Antoni Gadacz, urodzony 22 października 1955 roku w Krakowie, to znany polski filozof oraz religioznawca, którego specjalizacja obejmuje filozofię człowieka. Jest wykładowcą akademickim, tłumaczem oraz profesorem nauk humanistycznych. W przeszłości był także prezbiterem katolickim oraz członkiem Zgromadzenia Pijarów.

Jako uczeń wybitnego filozofa Józefa Tischnera, Tadeusz Gadacz posiada bogaty dorobek akademicki. W latach 1991–1995 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozofii Papieskiej Akademii Teologicznej. Następnie, od 1995 roku, był prowincjałem zakonu pijarów, z którego odszedł w 1998 roku.

W latach 1996–1999 kierował Katedrą Filozofii Religii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po tej pracy, Tadeusz Gadacz objął stanowisko profesora Collegium Civitas w Warszawie, a także sprawował funkcję dyrektora Instytutu Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Dodatkowo, był pracownikiem Wydziału Humanistycznego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

Warto również wspomnieć, że Tadeusz Gadacz pełnił rolę redaktora Encyklopedii Religii Wydawnictwa Naukowego PWN. Jego działalność publiczna obejmowała również pracę na rzecz samorządu, gdzie od 2019 do 2024 roku zasiadał jako radny Sejmiku Województwa Małopolskiego.

Życiorys

Doktorat z filozofii Tadeusz Gadacz uzyskał w 1984 roku na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, obroniwszy rozprawę pt. „Wolność jednostki w filozofii G.W.F. Hegla”. Jego habilitacja miała miejsce w 1990 roku na tej samej uczelni i opierała się na pracy „Wolność a odpowiedzialność. Rosenzweiga i Levinasa krytyka Heglowskiej wolności ducha”. Gadacz jest także tłumaczem dzieła „Gwiazda Zbawienia” autorstwa Franza Rosenzweiga. W 2009 roku otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.

W 1982 roku przyjął święcenia kapłańskie, a od momentu ich złożenia stał się bliskim współpracownikiem księdza Józefa Tischnera. Pełnił funkcję dyrektora Liceum Ogólnokształcącego Zakonu Pijarów im. Stanisława Konarskiego w Krakowie, gdzie zrealizował projekt koedukacji. W latach 1991–1995 pełnił również rolę dziekana Wydziału Filozofii Papieskiej Akademii Teologicznej.

W 1995 roku został wybrany na prowincjała zakonu pijarów, z programem, który zakładał otwarcie na zmiany wynikające z Soboru Watykańskiego II oraz adaptację do rzeczywistości świeckiej. Jego decyzja z 1998 roku o odejściu z zakonu, aby formalnie połączyć się z matką swojego dziecka, wywołała znaczną reakcję w krakowskiej opinii publicznej. Nieraz komentatorzy określali ten krok jako „wstrząs”.

W 2010 roku Jan Woleński zarzucił Gadaczowi, że w drugim tomie monografii „Historia filozofii XX wieku” z 2009 roku wykorzystał fragmenty prac innych autorów bez odpowiedniego cytowania. Niemniej jednak, rzecznik dyscyplinarny Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie umorzył postępowanie w tej sprawie.

Gadacz jest członkiem Collegium Invisibile oraz rady redakcyjnej czasopisma Etyka. Obecnie jest profesorem w Katedrze Studiów nad Kulturą i Badań Ery Cyfrowej na Wydziale Humanistycznym Akademii Górniczo-Hutniczej.

W przeszłości związany był z:

  • Katedra Filozofii Collegium Civitas w Warszawie – kierownik, profesor,
  • Instytut Filozofii i Socjologii UP – dyrektor, profesor,
  • Instytut Filozofii i Socjologii PAN – zastępca dyrektora, profesor nadzwyczajny,
  • Wydział Filozoficzny Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie – profesor nadzwyczajny.

Był również członkiem prezydium Komitetu Nauk Filozoficznych PAN oraz pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Etycznego. Wśród jego doktorantów znajdują się m.in. Piotr Kostyło oraz Jarosław Gara. Gadacz zaangażował się w życie polityczne, stając się członkiem partii Nowoczesna. W 2018 roku bezskutecznie ubiegał się o mandat w Sejmiku Województwa Małopolskiego z listy Koalicji Obywatelskiej, zdobywając 6713 głosów. Po wyborach objął mandat poselski po Grzegorzu Lipcu, jednak w 2024 nie będzie się ubiegał o reelekcję. W 2023 roku kandydował do Sejmu z listy Koalicji Obywatelskiej jako członek Platformy Obywatelskiej.

Publikacje

Oto przegląd kluczowych publikacji Tadeusza Gadacza, przedstawiający jego wkład w dziedzinę filozofii oraz myśli społecznej.

  • 2020: O bezprawiu i przyzwoitości. Wady i zalety moralne dla mądrych ludzi na trudne czasy. Wydawnictwo Nieoczywiste, ISBN 978-83-66402-52-2,
  • 2018: Uniwersalne prawdy i prawa życia dla mądrych ludzi na trudne czasy. Wydawnictwo Nieoczywiste, ISBN 978-83-633-9152-2,
  • 2009:
    • Historia filozofii XX wieku. Nurty. Tom I: Filozofia życia, pragmatyzm, filozofia ducha. Wyd. I. T. 1. Kraków: Znak, luty 2009. ISBN 978-83-240-0964-0. Brak numerów stron w książce,
    • Historia filozofii XX wieku. Nurty. Tom II: Neokantyzm. Filozofia egzystencji. Filozofia dialogu. T. 2. Kraków: Znak, wrzesień 2009. ISBN 978-83-240-0965-7. Brak numerów stron w książce.
  • 2008: O ulotności życia. Wydawnictwo Iskry ISBN 978-83-244-0071-3,
  • 2007: Filozofia Boga w XX wieku. Od Lavelle’a do Tischnera. Wydawnictwo WAM ISBN 978-83-750-5072-1,
  • 2002: O umiejętności życia. Wydawnictwo Znak ISBN 83-240-0240-5,
  • 2000: Rozumowe poznawanie Boga. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe ISBN 83-901-3292-3.

Nagrody i odznaczenia

W ciągu swojej kariery Tadeusz Gadacz zdobył szereg prestiżowych wyróżnień i nagród, które potwierdzają jego ogromny wkład w rozwój nauki oraz edukacji. Warto przyjrzeć się ich szczegółom:

  • nagroda Prezydenta Miasta Warszawy dla najlepszego nauczyciela akademickiego w 2002 roku,
  • nagroda Ministra Kultury, Biblioteki Narodowej i „Nowych Książek” przyznana za najlepszą redakcję naukową w 2003 roku, wspólnie z Bogusławem Milerskim, za dziesięciotomową encyklopedię Religia, która ukazała się w 2004 roku,
  • nagroda dla najlepszego wykładowcy w historii Collegium Civitas, otrzymana w 2008 roku,
  • złoty Krzyż Zasługi przyznany w 2012 roku „za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki”.

Przypisy

  1. a b c d Prof. dr hab. Tadeusz Antoni Gadacz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 16.10.2023 r.]
  2. Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 r. [online], sejmsenat2023.pkw.gov.pl [dostęp 25.05.2024 r.]
  3. Grzegorz Skowron: Były zakonnik został radnym. Prof. Tadeusz Gadacz zasiadł w małopolskim sejmiku. Dziennik Polski, 28.01.2019 r. [dostęp 31.08.2019 r.]
  4. Dominika Wantuch, Małgorzata Skowrońska: Wybory 2018. Grzegorz Lipiec nie będzie już radnym sejmiku. Będzie posłem. wyborcza.pl, 04.11.2018 r. [dostęp 03.12.2018 r.]
  5. Serwis PKW – Wybory 2018. [dostęp 03.12.2018 r.]
  6. WydawnictwoW. Nieoczywiste WydawnictwoW., Uniwersalne prawdy i prawa życia dla mądrych ludzi na trudne czasy [online], nieoczywiste.pl [dostęp 30.07.2018 r.]
  7. Łukasz Grzesiczak: Prof. Tadeusz Gadacz: Jestem wkurzony i idę w politykę. krakow.wyborcza.pl, 29.11.2016 r. [dostęp 10.12.2016 r.]
  8. a b Prof. Tadeusz Gadacz - filozof religii. naukawpolsce.pap.pl, 14.12.2016 r. [dostęp 31.08.2019 r.]
  9. Jan Woleński. O historii filozofii Tadeusza Gadacza. „Diametros”. Nr 23, s. 190–249, marzec 2010 r. [dostęp 10.11.2019 r.]
  10. Adam Leszczyński. Tajemnica znikających przypisów. „Gazeta Wyborcza”, s. 23, 28.01.2012 r.
  11. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 października 2012 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2013 r. poz. 236).
  12. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 lutego 2009 r. nr 115-2-09 o nadaniu tytułu profesora (M.P. z 2009 r. nr 12, poz. 146).
  13. Katalog, Wydział Filozoficzny, Kraków 1983 r., s. 56.
  14. Byłem księdzem. Wirtualna Polska, 13.12.2004 r. [dostęp 10.11.2019 r.]

Oceń: Tadeusz Gadacz

Średnia ocena:4.63 Liczba ocen:23