Władysław Bala

---

Życiorys

Władysław Bala urodził się w rodzinie nauczycielskiej, co miało istotny wpływ na jego przyszłość i wykształcenie. Swoją edukację rozpoczął od ukończenia w 1937 roku warszawskiego Liceum im. Tadeusza Reytana. Następnie zapisał się na Wydział Mechaniczny Politechniki Warszawskiej, jednak z powodu wybuchu II wojny światowej był zmuszony przerwać studia. Ostatecznie ukończył je w 1949 roku na Wydziale Komunikacji Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, uzyskując tytuł magistra inżyniera mechanika.

W czasie trwania drugiej wojny światowej włączył się aktywnie do walki w szeregach Armii Krajowej, pełniąc rolę oficera w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Po zakończeniu wojny, w stopniu porucznika, powrócił do życia cywilnego.

Praca zawodowa

W ramach swojej kariery zawodowej, swoją pierwszą posadę objął jako technik w wydziale technicznym m.st. Warszawy od 1940 do 1943 roku. Następnie pracował jako główny mechanik w Wytwórni Papierosów PMT w Krakowie (1945–1948), prowadził również własny warsztat mechaniczny w Krakowie (1948–1949). Kolejnym etapem była praca jako szef produkcji w Wytwórni Sprzętu Zootechnicznego (1950–1956) oraz jako projektant w Biurze Projektów „Miastoprojekt” (1950–1955) i Zakładzie Konstrukcji i Budowy Urządzeń Przemysłu Tytoniowego (1955–1961).

Praca naukowa

W 1956 roku rozpoczął ścieżkę kariery akademickiej jako starszy asystent w Zakładzie Instalacji Sanitarnych Politechniki Krakowskiej. W 1959 roku, za namową prof. Franciszka Hendzla, dołączył do ówczesnej Wyższej Szkole Rolniczej (obecnie Uniwersytet Rolniczy) w Krakowie jako starszy wykładowca w Katedrze Melioracji Rolnych. Od tamtej pory związany był z krakowską uczelnią, gdzie skoncentrował swoje badania i prace naukowe.

W 1964 roku na Politechnice Krakowskiej obronił pracę doktorską zatytułowaną „Metoda doboru optymalnych parametrów pracy pługa do kopania rowków drenarskich – w świetle badań”, napisaną pod kierunkiem prof. Jana Wątorskiego. W 1969 roku uzyskał habilitację na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej (dziś Uniwersytet Rolniczy) w Lublinie, prezentując rozprawę pt. „Optymalizacja aparatu obsługi technicznej maszyn melioracyjnych”. W latach 1968-1973 był docentem, a w 1973 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, który przekształcił w tytuł profesora zwyczajnego w 1985 roku.

Profesor Bala był kierownikiem Pracowni Mechanizacji i Organizacji Robót Wodno-Melioracyjnych, którą powołano w 1964 roku. W latach 1969–1977 pełnił rolę kierownika oraz twórcy Katedry Mechanizacji i Organizacji Robót Wodno-Melioracyjnych na Wydziale Melioracji Wodnych. W 1977 roku, na mocy decyzji Senatu Akademii Rolniczej w Krakowie, objął stanowisko organizatora i dyrektora Instytutu Napraw i Organizacji Zaplecza Technicznego na Wydziale Techniki i Energetyki Rolnictwa (obecnie Inżynierii Produkcji i Energetyki).

W ciągu swojej kariery akademickiej, prof. Władysław Bala pełnił szereg ważnych ról, takich jak prorektor (1972–1975), dziekan Wydziału Melioracji Wodnych (1975–1977) oraz rektor (1985–1989). Dodatkowo kierował zespołem zajmującym się melioracjami oraz redagował czasopisma naukowe dotyczące mechanizacji.

Interesował się tematyką zmechanizowanych robót wodno-melioracyjnych, skuteczną organizacją zaplecza technicznego w rolnictwie i naprawami maszyn. Jako autor 136 publikacji, w tym 75 prac naukowych oraz 8 podręczników, był mentorem dla wielu studentów, promując 151 magistrów i biorąc udział w 10 przewodach doktorskich.

Profesor Bala był aktywnym członkiem społeczności naukowej oraz honorowym członkiem Komitetu Techniki Rolniczej Polskiej Akademii Nauk, angażując się w prace w różnych komitetach PAN, m.in. w Komitecie Melioracji. Wspierał także rozwój ruchu NOT-owskiego oraz pełnił funkcje w organizacjach społecznych, okazywał wsparcie Związkowi Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych w Krakowie.

Nagrody i odznaczenia

W trakcie swojej kariery Władysław Bala zdobył szereg wyróżnień i odznaczeń, które świadczą o jego znaczącej działalności oraz wkładzie w wiele dziedzin. Wśród jego osiągnięć znajdują się m.in. Krzyż Komandorski z Gwiazdą, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyż Walecznych.

Oprócz tego otrzymał Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Warszawski Krzyż Powstańczy i Krzyż Partyzancki. W uznaniu jego zasług w dziedzinie edukacji, przyznano mu tytuł honorowy „Zasłużony Nauczyciel PRL”, a także Medal Komisji Edukacji Narodowej. Jego wkład w historię Polski i zasługi zostały docenione Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945, a także Srebrnym i Brązowym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju.

Władysław Bala miał również zaszczyt otrzymać Medale 30 i 40-lecia Polski Ludowej oraz Złotą Odznakę ZNP, Złotą Odznakę Honorową NOT, a także Złotą Odznakę SITWM. Dodatkowo, został wyróżniony 11 odznaczeniami resortowymi, co dobitnie świadczy o jego osiągnięciach w pracy zawodowej.

Można go odnaleźć w Księdze Honorowej Zasłużonych Ludzi Ziemi Krakowskiej oraz w Złotej Księdze dla Dzielnicy Kraków-Krowodrza. Otrzymał również Medal im. Michała Oczapowskiego. W sumie, Władysław Bala był 11-krotnie uhonorowany nagrodami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministra Edukacji Narodowej.

Ostatecznie, jego życie zakończyło się 21 lipca 2006 roku, kiedy to został pochowany na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kw. LXXXIV-13-13).

Literatura

W artykule omawiającym historię Uniwersytetu Przyrodniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, wspomniano o Biuletynie Informacyjnym tej instytucji z października 2006 roku, w którym zamieszczono istotne informacje na temat rektorów uczelni. Można je znaleźć w przewodniku dostępnym online.

Rektorzy Wyższej Szkoły Rolniczej (lata 1953–1972)	Józef Kubica (1953–1962) Tadeusz Ruebenbauer (1962–1971) Tadeusz Wojtaszek (1971–1972)
Rektorzy Akademii Rolniczej (lata 1972–2008)	Tadeusz Wojtaszek (1972–1981) Tomasz Janowski (1981–1984) Piotr Zalewski (1984–1985) Władysław Bala (1985–1989) Piotr Zalewski (1989–1990) Kazimierz Kosiniak-Kamysz (1990–1993) Zbigniew Ślipek (1999–2005) Janusz Żmija (2005–2008)
Rektorzy Uniwersytetu Przyrodniczego (od roku 2008)	Janusz Żmija (2008–2012) Włodzimierz Sady (2012–2020) Sylwester Tabor (od 2020)

---

Oceń: Władysław Bala

---